Avrupa’da koronavirüs salgınında ikinci dalga başladı. Olay sayıları günden güne artarken, bilim insanları, salgının bu sefer insan psikolojisi üzerinde, birinci dalgaya nazaran daha ağır bir tesir bırakacağını düşünüyor.
Dünya genelinde pandemi devrinde insanların ruhsal durumunu araştıran Hollandalı uzmanlar, salgının ikinci dalgasında ruhsal olarak sağlıklı kalmanın ipuçlarını anlattı.
Koronavirüs salgının birinci basamağının zihinsel sonuçlarını araştıran bilim beşerlerine nazaran, insanların değerli bir kısmında sonluluk, sırt ya da baş ağrısı, uyku düzensizliği üzere belirtiler ortaya çıktı.
Birinci dalga sırasında gençler yaşlılardan, fakirler da zenginlerden daha fazla dert çekti. Lakin birinci dalganın yeni bir yanı vardı; çevrimiçi toplantılar, konuttan çalışma, sanal meyhane üzere. Fakat artık beşerler, bu sürecin daha da uzayabileceğini fark etti.
Hollandalı uzmanlar, “Artık ne bekleyebileceğimizi ve her şeyin daha da berbata gidebileceğini biliyoruz” diyor.
Pandeminin insan psikolojisine tesirlerini milletlerarası çapta araştıran üç Hollandalı psikolog, ikinci dalgayı daha az endişe ve tansiyonla atlatmanın ipuçlarını Nieuwsuur (Haber Saati) isimli programda anlattı.
Psikologlara nazaran, salgında ruh sıhhatini muhafazanın en değerli yolu mizah, zihinsel vakit seyahati ve uzun yürüyüşler.
Toplumsal psikolog Madelijn Strick’e nazaran, koronavirüs salgını devrinde yapılan espriler, buna ait mizahi paylaşımlar olumsuzluk hissini en aza indirdi. Mizah yoluyla meseleye yaklaşıp, bu yolla Covid-19’un araştırılması, dehşet, tansiyon ve yalnızlık hissini azalttı.
Hollandalı uzman, bu nedenle toplumsal medyada tıpkı Mart-Nisan devrinde olduğu üzere ‘ikinci bir mizah dalgası’ öneriyor. Fakat geçmişte yapılmış espriler, latifeler yerine daha yaratıcı şeylerden kelam edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Gelişim psikoloğu Bertus Jeronimus da, koronavirüsle ilgili günlük korkuları aşmak için, “Zihinsel vakit yolculuğu” öneriyor. Hollandalı uzman, şu tavsiyede bulunuyor:
“Örneğin, şu an 10 yıl sonrasında olduğunuzu düşünün. Çocuklarınız, torunlarınız yahut öteki sevdiklerinizle berabermişsiniz. Onlara, koronavirüs salgınında yaşadıklarınızı anlatıyorsunuz. Hikayeniz epey olumlu olacaktır. Bu da sizi mevcut sorunlu durumdan uzaklaştırır.”
İdman, yürüyüş, toplumsallaşma
Salgını, şu ana kadarki en büyük toplumsal deney olarak tanımlayan nöropsikolog Erik Matser de, ruhsal sorunları azaltmanın yolunun, beynin biraz dinlendirilmesi olduğunu söylüyor.
Matser’e nazaran, bunun yolu da günlük nizamlı idmanlar yapmak. Fakat salonda boks yapmak, kum torbası dövmek yerine, tabiatta uzun yürüyüşler yapılmasını öneriyor.
Hollandalı uzmanlar, salgının ikinci dalgasında ruhsal sıkıntıları en aza indirmek için yapılması gerekenleri şöyle özetliyor:
Sosyalleşin: Salgına ve ara zorunluluğuna karşın toplumsal bağlarınızı geçmişteki seviyede tutun. 1,5 metre aradan de olsa, beşerlerle görüşmeyi sürdürün.
Hareket edin: Günlük olarak, mümkünse yeşil bir ortamda yürüyüş yapın. Bu bedenin gerilim seviyesini aşağıya çeker. Orman, kumsal üzere engebeli alanlarda yürümek, çok fazla adrenalin sağlayan şiddetli idmanlardan daha iyidir.
Olumlu şeyler planlayın: Sinema izlemek, kedi sevmek, arkadaşlarla sohbet etmek üzere günde en az bir iki olumlu plan yapın. Olumsuz ileti ve irtibatı sınırlayın. Bu, olumlu bir bakış açısı geliştirmenize yardımcı olabilir.
Bugünü yaşayın: Gelecek hafta ya da gelecek ay için boşuna endişelenmeyin. “Zihinsel vakit yolculukları” ile olumlu hayaller kurarak, günlük telaşlardan uzaklaşmaya çalışın.
Cumhuriyet