BBC
Perform ismi verilen araştırma, müzik söylerken ağızdan çıkan parçacıklar ile konuşurken çıkanlar ortasında koronavirüsü yaymak bakımından bir fark olmadığını ortaya koydu. Araştırmanın sonuçları, kapalı alanlardaki konserlerin geleceğini etkileyebilir.
Bristol Üniversitesi’nden bilim insanları tarafından gerçekleştirilen Perform projesinde, farklı cinsiyet, etnik köken ve yaşlardan, müzikal, opera, kilise müziği, caz ve pop üzere farklı müzik cinslerinde müzik söyleyen 25 müzisyen yer aldı.
Yapılan çalışmada, ağızdan çıkan parçacıkların ölçüsü konusunda asıl belirleyenin, ses yüksekliği olduğu belirtildi.
Varılan sonuçlar, kapalı alanlardaki müzikal performansların nasıl devam edebileceği konusunda belirleyici olabilir. Kapalı alanlarda müzik aktiflikleri, az sayıda ülkede, katı toplumsal aralık tedbirleriyle yapılabiliyor.
Koronavirüs çoklukla ağızdan yayılan zerreciklerle yahut bu zerreciklerin bulaştığı objelere temas yoluyla yayılıyor. Ağızdan çıkan damlacıkların daha çok öksürük ve hapşırık yoluyla yayıldığı düşünülse de kapalı ortamlarda konuşmak ve nefes almak da muhakkak müddetlerde maruz kalınırsa enfeksiyon riski yaratabiliyor.
Projeye katılan müzisyenler, öbür bir parçacığın bulunmadığı tiyatro salonu ortamında, ortalarında “İyi ki doğdun” müziğinin da olduğu bir dizi yapıtı farklı perdelerden ve farklı ses seviyelerinde seslendirdi.
Çalışmalar, araştırmacıların farklı seslerde ağızdan çıkan zerrecikleri tahlil etmesini sağladı. Ağızdan çıkan zerrecik ölçüsünü en çok etkileyen faktörün, sesin yüksekliği olduğu belirlendi.
Örneğin, birebir ses yüksekliğindeki konuşma ve müzik söyleme ortasında değerli bir fark bulunmazken, yüksek sesle müzik söylemek ve bağırmak, düşük ses yüksekliğine nazaran 30 kat fazla zerreciğin ortama yayılmasına neden oldu.
Ortamın havalandırılması tesirli
Ortamın ne kadar havalandırıldığı da zerreciklerin birikimini etkileyen faktörler ortasında. Daha geniş bir ortam ve daha çok havalandırma, havadaki parçacıkların ölçüsünü etkiliyor.
BBCEnstrümanların da tesiri incelendi.İngiltere Halk Sıhhati Kurumutarafından desteklenen araştırmanın muharrirlerinden biri, Bristol Üniversitesi’nde fizikî kimya profesörü Jonathan Reid.
Prof. Reid, “Çalışmamız, uygun havalandırma yardımıyla bulaşma riskinin azaltılmasıyla, sanat alanlarını hem müzisyenler hem de dinleyiciler için inançla faaliyete döndürmeye destek oluşturabilir” açıklamasını yaptı.
Bakan ‘memnuniyetle’ karşıladı
İngiltere Kültür Bakanı Oliver Dowden da çalışmaya dikkat çekerek, “Biliyorum ki müziği kıymetli bir tutku ve cümbüş olarak gören birçok kişi, benimle birlikte bu değerli çalışmanın sonuçlarını memnuniyetle karşılayacaktır” dedi.
Dowden şunları söyledi: “Covid-19’u daha iyi anlamak için tıbbi uzmanlarla birlikte çalıştık ve bu araştırmanın bulguları ışığında elimizdeki kılavuzu güncelledik. Bu sayede beşerler inançla performanslara katılabilecekler.”
Londra’daki biyomedikal araştırma merkezi Francis Crick Enstitüsü’nden Dr. Rupert Beale, “Bu kıymetli çalışma müzik söylemenin fazladan bir risk yaratmadığını gösteriyor. Yüksek sesle konuşmak ve müzik söylemek ise elbette risk taşıyor. Bu araştırma, uygun toplumsal ara ve havalandırma olduğu sürece inançlı bir performansın mümkün olduğu görüşünü destekliyor” açıklamasında bulundu.
‘Koro dinamiği daha farklı’
Leicester Üniversitesi’nden teneffüs bilimleri profesörü Dr. Julian Tang, müzikçilerin bir ortaya gelerek topluluk halinde müzik söylediği durumlarda riskin arttığını belirterek, “Bu iyi bir çalışma lakin tüm koro dinamiğinin gerçekliğini temsil etmiyor. Senkronize müzik söylerken, yüksek ölçüde soluk alıp verme nedeniyle ortaya çıkan gerçek riski görmek için daha fazla çalışma gerekiyor” dedi.
Tang, “Risk hafife alınmamalı zira koro üyelerinin sevdikleri işi yaparken hastalanmasını ve tahminen de ömrünü yitirmesini istemeyiz” tabirlerini kullandı.
Cumhuriyet
