Global borçlar, yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınının ekonomiler üzerindeki olumsuz tesiriyle 2020’de 281,5 trilyon dolara çıkarak tüm vakitlerin en yüksek düzeyini kaydetti.
Milletlerarası Finans Enstitüsü (IIF), “Küresel Borç Monitörü” raporunu yayımladı.
Rapora nazaran, global borç meblağı, geçen yılın sonu prestijiyle 2019’a kıyasla 24,1 trilyon dolar artarak 281,5 trilyon dolara yükseldi. Global borç fiyatı, 2019’da 257,4 trilyon dolar olarak kaydedilmişti.
Covid-19 salgını nedeniyle kamu ve şirket gelirlerinde keskin bir düşüş yaşanırken, geçen yıl 61 ülkenin borcunda yaşanan 24,1 trilyon dolarlık artış son 10 yılda 88 trilyon dolar olarak hesaplanan borç artışının dörtte birinden fazlasını oluşturdu.
Global borcun GSYH’ye oranındaki artış 2008 krizinin çok ötesinde
Global borcun ülkelerin toplam GSYH’sine oranı ise geçen yıl 35 puan artarak yüzde 355’in üzerine çıktı. Kelam konusu oranda kaydedilen artışın, 2008’deki global mali krizde görülen yükselişin çok ötesinde olduğu belirtildi.
Global borç oranlarındaki artışın bu yıl nispeten ölçülü olması beklenirken, GSYH’de öngörülen toparlanmanın buna yardımcı olacağına işaret edildi.
Borcun dağılımına bakıldığında, hanehalkına ilişkin borçlar 2020 sonu prestijiyle 51,1 trilyon dolar, finansal olmayan şirketlere ilişkin borçlar 80,6 trilyon dolar, kamuya ilişkin borçlar 82,3 trilyon dolar ve banka üzere finansal şirketlere ilişkin borçlar 67,5 trilyon dolar oldu.
Toplam GSYH’ye oranları dikkate alındığında, geçen yıl hanehalkına ilişkin borçlar yüzde 60,4’ten yüzde 64,4’e ve finansal olmayan şirketlere ilişkin borçlar yüzde 91,9’dan yüzde 100,1’e yükseldi. Birebir periyotta kamuya ilişkin borçlar yüzde 88,3’ten yüzde 105,4’e ve finansal şirketlere ilişkin borçlar da yüzde 80,8’den yüzde 85,9’a çıktı.
EN ÇOK GELİŞMİŞ İKTİSATLARIN BORCU ARTTI
Kamuya ilişkin borçlardaki en büyük artış gelişmiş ülkelerde görülürken, global kamu borcunun bu yıl 10 trilyon dolar daha artarak 2021 sonunda 92 trilyon doları aşmasının beklendiği kaydedildi.
Gelişmiş iktisatların toplam borcu 2020’de 203,7 trilyon dolar olurken, Hindistan, Çin, Güney Afrika, Brezilya ve Türkiye üzere gelişmekte olan iktisatların toplam borçları ise 77,7 trilyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Gelişmiş ülkelerin toplam borcu 2019’da 182,8 trilyon dolar ve gelişmekte olan ülkelerin toplam borcu 74,6 trilyon dolar olarak hesaplanmıştı.
Borç oranlarındaki en büyük artış, Fransa, İspanya ve Yunanistan üzere Avrupa ülkelerinde kaydedildi.
Gelişmekte olan ülkeler ortasında ise borç oranı en fazla artan ülke Çin oldu. Çin’i, Türkiye, Güney Kore ve Birleşik Arap Emirlikleri izledi.
Raporda, “Krizin üstesinden gelmek için büyük bütçe açıkları gerekli olsa da hakikat çıkış stratejisini bulmak 2008-2009 finansal krizinden sonra olduğundan daha da sıkıntı olabilir. Siyasi ve toplumsal baskı, hükümetlerin açıkları ve borçları azaltma eforlarını sınırlayabilir ve gelecekteki krizlerle başa çıkma yeteneklerini tehlikeye atabilir.” değerlendirmesine yer verildi.
Cumhuriyet
