ABD’nin 10 yıllık tahvil faizlerinde şubat başından beri devam eden yükseliş eğilimi bu haftanın son iki gününde ivme kazandı ve son bir yılın en yüksek düzeyi olan yüzde 1,6’ya kadar yükselmesinin akabinde yüzde 1,41’de dengelendi.
Tahvil faizlerindeki yükselişte petrol ve bakır başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki yükselişin oluşturduğu enflasyon tasası baş rolü oynarken, petrolün varil fiyatı haftalık bazda yüzde 3,9 yükselişle 64,3 dolara, bakırın libresi ise yükselişini üst üste dördüncü haftaya taşıyarak yüzde 2,8 artışla 4,16 dolara çıktı.
Ekonomilerdeki toparlanmanın yanı sıra enflasyonist baskılardan dolayı faiz artırımlarının varsayımlardan evvel başlayacağına ait kaygılarla başlayan uzun vadeli tahvillerdeki satışlar, perşembe günü büyük fonların stop-loss (zarar kes) süreçleriyle tüm piyasalarda tesirli olacak bir panik havasına döndü.
Tahvil piyasasında, fiyatlardaki düşüşün yeni stop-loss satışlarına neden olduğunu ve böylelikle bir sarmala dönüştüğünü belirten analistler, kısa müddette bir dengelenme olmaması durumunda Fed’in uzun vadeli tahvil alımı ya da getiri eğrisi denetimi üzere adımları hayata geçirebileceği yorumlarının artık yüksek sesle konuşulduğunu tabir etti.
Bu gelişmelerle haftanın ikinci yarısında hisse piyasalarında sert satıcılı bir seyir izlenirken, haftanın birinci yarısında ise ABD’deki teşvik paketine ait gelişmeler ve Fed Lideri Powell’ın Kongre’de yaptığı sunum gündemi belirledi.
ABD Temsilciler Meclisi Bütçe Komitesi’nin, ABD Lideri Joe Biden’ın 1,9 trilyon dolarlık kurtarma paketini onaylaması sonrası, kısa vakitte Temsilciler Meclisi’nden de geçmesi bekleniyor.
Fed Lideri Jerome Powell, hafta içinde Para Siyaseti Raporu’na ait Senato’nun Bankacılık, Konut ve Kentsel İşler Komitesi’nde yaptığı sunumda, mevcut faiz oranları ve varlık alımlarıyla Fed’in ABD iktisadına sağladığı dayanağı sürdüreceğinin sinyalini verdi. İktisadın istihdam ve enflasyon gayelerinden çok uzak olduğunu belirten Powell, kıymetli bir ilerlemenin sağlanmasının biraz vakit alabileceğini söz etti.
Powell, Fed’in enflasyon maksatlarına ulaşmasının 3 yıldan fazla sürebileceğini belirterek, iktisat olağana dönerken enflasyonun oynak olabileceğini, lakin bunu süreksiz olarak gördüklerini kaydetti.
Bitcoin başta olmak üzere kripto paralardaki sert dalgalanmalar da gündemdeki yerini korurken, hafta içinde Bitcoin’i “oldukça spekülatif bir varlık” olarak tanımlayan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, “Bence beşerler çok derecede oynak olabileceğinin farkında olmalı. Yatırımcıların yaşayabileceği potansiyel kayıplar konusunda endişeliyim.” tabirlerini kullandı.
Yellen’in pazartesi günü yaptığı açıklamalar sonrası 58.500 bin dolarla tarihi yüksek düzeyinden düşüşe geçen Bitcoin’in fiyatı, cuma günü prestijiyle bu düzeyden yaklaşık yüzde 20,7 bedel kaybıyla 46.396 bin dolara geriledi.
Öte yandan, ABD’de açıklanan bilgilere nazaran 2020’nin dördüncü çeyreğine ait büyüme verisi yüzde 4’ten yüzde 4,1’e revize edildi. Sağlam mal siparişleri ise yüzde 3,4 artarak beklentileri aştı.
Makro ekonomik bilgilerin beklentileri aşmasına rağmen artan risk algısıyla satıcılı seyreden New York borsasında haftalık bazda Dow Jones endeksi yüzde 1,78, S&P 500 endeksi yüzde 2,45 ve Nasdaq endeksi yüzde 4,92 kıymet kaybetti.
1 Mart ile başlayan haftanın bilgi takviminde, pazartesi yayımlanacak ISM imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), çarşamba Fed’in Bej Kitap Raporu, ADP özel kesim istihdamı ile hizmet bölümü ve bileşik PMI, perşembe Fed Lideri Powell’ın konuşması ile sağlam mal siparişleri ve fabrika siparişleri, cuma ise dış ticaret istikrarı ile istihdam raporundaki datalar başta olmak üzere ağır data gündemi takip edilecek.
AVRUPA BORSALARINDA DÜŞÜŞ SONLU KALDI
Avrupa tarafında da ABD’de artan risk algısına paralel satıcılı bir seyir izlenirken, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından çıkış planlarının konuşulmaya başlaması ve beklentilerden iyi gelen makro ekonomik datalarla satış baskısı törpülendi.
Avrupa Merkez Bankası Lideri (ECB) Christine Lagarde, hafta içinde yaptığı konuşmada ECB’nin, finansman şartlarının ekonomiyi destekleyecek kadar elverişli olup olmadığını değerlendirebilmek için tahvil getirilerini yakından takip ettiğini söyledi.
İngiltere’de Başbakanı Boris Johnson’ın ülkenin karantinadan çıkış planını açıklamasının akabinde ulaştırma başta olmak üzere hizmet dalı paylarında alımlar kaydedildi.
Almanya iktisadı 2020 yılının son çeyreğinde inşaat ve ihracat kesimlerinin takviyesi ile yüzde 0,3 büyüyerek iddiaları aştı.
Almanya’da sanayi üretimi, bilhassa otomotiv ve yedek modül üretimindeki gerileme ile 2020’de bir evvelki yıla nazaran yüzde 10,8 azalırken, Ifo İş Dünyası Endeksi, şubatta beklentileri aşarak 92,4 puana yükseldi. Endeksin yükselişinde, kısıtlamalara karşın şirketlerin iyimser olmasının tesirli olduğu bildirildi.
Avro Bölgesi’nde, Kovid-19 önlemlerinin devam ettiği ocak ayında yıllık enflasyon beklentilere paralel yüzde 0,9 düzeyinde kaldı. İngiltere’de ise 2020 yılının aralık ayında işsizlik oranı beklentilere paralel biçimde yüzde 5,1’e çıktı.
Bu gelişmelerle dalgalı bir seyir izleyen avro/dolar paritesi bir evvelki haftaya nazaran yüzde 0,3 azalışla 1,2076’ya geriledi.
Haftalık bazda Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,48, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,34, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,38 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,41 kıymet kaybetti.
Gelecek hafta; pazartesi Avrupa genelinde imalat sanayi PMI ve Almanya’da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), çarşamba bölge genelinde hizmet bölümü ve bileşik PMI, perşembe ECB’nin İktisat Raporu, Avro Bölgesi’nde işsizlik oranı ve perakende satışlar ile cuma Avro Bölgesi’nde fabrika siparişleri takip edilecek.
ASYA HAFTAYI SERT SATICILI GEÇİRDİ
ABD’nin tahvil piyasasındaki negatif havanın tesiriyle Asya borsalarında satış yüklü bir hafta geride kalırken, beklentilerden iyi gelen makro ekonomik datalara rağmen endekslerin düşüşü sert oldu.
Hong Kong’da pay senedi süreçlerinden alınan damga vergisinin yükseltilmesinin planlandığı haberleri de hisse piyasalarında satış baskısını artıran etkenlerden biri oldu.
Japonya’da sanayi üretimi ocakta yüzde 4,2 artışla beklentileri aşarken, ocakta yıllık yüzde 2,4 azalan perakende satışlar ve şubatta yıllık yüzde 0,3 gerileyen TÜFE beklentilerin üzerinde kaldı.
Bu gelişmelerle bu hafta, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,50, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 5,06, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 3,05 azalış kaydetti.
Gelecek hafta, Asya kıtasında pazartesi imalat sanayi PMI, salı Japonya’da işsizlik, çarşamba bölge genelinde hizmet bölümü ve bileşik PMI dataları takip edilecek.
BIST 100 ENDEKSİ, 17 HAFTANIN EN SÜRATLİ DÜŞÜŞÜNÜ KAYDETTİ
Yurt içinde, BIST 100 endeksinde global piyasalara paralel satıcılı bir seyir izlenirken, doların gelişmekte olan ülke para ünitelerine karşı paha kazandığı haftada dolar/TL 7,4862 düzeyini görmesinin akabinde haftayı yüzde 5,56 yükselişle 7,4339’dan tamamladı.
Hafta içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) zarurî karşılık oranlarını Türk lirası yükümlülükler için artırırken analistler, bunun Türk lirasının maliyetini artıracağını ve sıkı para siyasetini destekleyeceğini kaydetti.
Yurt içinde yatırımcıların odağında olan TCMB Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantı özetinde ise, başta besin ve temel mallar olmak üzere yıllık enflasyonun yüksek seyrettiği kümelerin tartısındaki artışın yıllık enflasyonu yıl ortasına kadar bir ölçü üst istikamette etkileyeceği belirtilerek, “Yıllık enflasyon üzerindeki tartı tesirinin, nisan ayı prestijiyle 0,5 puan civarına ulaştıktan sonra yılın kalan periyodunda kademeli bir biçimde gerileyerek yıl sonuna yanlışsız ortadan kalkacağı değerlendirmesinde bulunulmuştur.” denildi.
Global risk iştahındaki azalışın tesiriyle haftalık bazda yüzde 5,70 paha kaybeden BIST 100 endeksi, böylelikle son 17 haftanın en süratli düşüşünü kaydetti. Endeks, haftayı 1.471,39 puandan tamamlarken, bankacılık paylarında devam eden satıcılı seyre bu hafta sanayi paylarının de katılması dikkati çekti. Bu hafta BIST Sınai endeksi yüzde 6,4, BIST Mali endeksi yüzde 6,8 paha kaybetti.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.430-1.450 bandının kıymetli takviye bölgesi pozisyonuna geldiğini belirterek, 1.520 düzeyinin ise direnç olarak öne çıktığını söyledi.
Gelecek hafta yurt içinde pazartesi günü Gayrisafi Yurt içi Hasıla (GSYH) ve imalat sanayi PMI, çarşamba TÜFE ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile cuma günü hazine nakit istikrarı dataları takip edilecek.
AA Finans’ın anketlerine katılan ekonomistler, GSYH’nin 4. çeyrekte yüzde 7 artmasını, TÜFE’nin ise şubatta yüzde 0,77 yükselmesini bekliyor.
Cumhuriyet
