Global Sanayi Çalışanları Sendikası (IndustriALL) Avrupa Genel Sekreteri Luc Triangle, Türkiye’deki durum epey telaş verici olduğuna dikkat çekerek, “İşçiler işlerini ve gelirlerini kaybederek yoksulluk içinde yaşamaya mahkûm ediliyorlar” dedi.
Pandemide maalesef Türkiye’de emekçilere verilen gelir takviyesinin neredeyse yok denecek seviyede, emekçilerin temel besinlerini alabilecekleri bir ölçünün bile altında olduğunu, vurguladı.
Triangle, “Bizim için epeyce telaş verici olan bir öteki gelişme ise Türkiye’nin İstanbul Mukavelesinden çekilmesi oldu. Türkiye’den üye kuruluşlarımızla çabucak hemen her gün temas halindeyim ve ne yazık ki sendikal haklara yönelik akınların yanı sıra Türkiye’de bayan haklarına yönelik ataklardan da sıklıkla bahsediyorlar” tabirlerini kullandı.
– Pandemi sürecinde en büyük darbeyi çalışanlar aldı, pandemi personel ve sendikal hakları nasıl etkiledi?
Örgütlenme, toplu pazarlık yapma ve toplu aksiyon de bulunmaya yönelik temel personel hakları, Avrupa genelinde ve global olarak hücum altındadır. Bu kabul edilemez ve bu temel hakları savunmak ve genişletmek için tüm üyelerimizle ortak gayret vermeye çalışıyoruz.
Pandemi, toplumlarımızdaki eşitsizlikleri açığa çıkardı ve pekiştirdi. Aşılara erişim, muazzam servet eşitsizlikleri yahut genç çalışanların ömürleri üzerindeki yıkıcı tesir ile ilgili olarak kıymetli problemler yaşandı, bu kriz ülkelerin kendi içinde ve ortasında daha fazla dayanışma için duyulan muhtaçlığı daha net ortaya koyuyor.
GELİR DAYANAĞI YOK DENECEK KADAR AZ
– Türkiye’de şu anda emekçi çıkarmak yasak. Milyonlarca emekçi fiyatsız izinde ve günlük 50 liraya hayat uğraşı veriyor. Faaliyet gösterdiğiniz öteki ülkelerde bu türlü bir fakirleşmeye şahit oluyor musunuz?
Avrupa’da bir çok Hükümet, Türkiye’deki kısa çalışma ödeneğine emsal bir gelir dayanak programı hayata geçirdiler, bir çok ülkede bu dayanaklar kâfi olmaktan uzaktılar fakat yeniden de değerli bir gelir dayanağıydı. Lakin maalesef Türkiye’de verilen gelir dayanağı neredeyse yok denecek seviyede, personellerin temel besinlerini alabilecekleri bir ölçünün bile altında. Bu kabul edilemez. Lakin biliyorum ki, örgütlü işyerlerinde sendikalar, bilhassa de bizim metal işkolundaki üye sendikalarımız, patronları, fiyatların kısa çalışma ödeneğinden sonra eksik kalan kısmını tamamlamaya zorlandılar böylece, metal işkolunda örgütlü işyerlerinde personellerin rastgele bir fiyat geliri kaybı olmamış oldu. Bu sendikalı olmanın, örgütlü olmanın yararlarından birisi, bu nedenle Dünya’nın her yerinde personellerin örgütlenmesi çok büyük bir ehemmiyet taşımakta, bilhassa de pandemi devrinde personellerin hem sıhhatlerini, hem de gelirlerini müdafaaları için bu daha da kıymetli bir hal aldı.
Emsal halde Avrupa’da da örgütlü emekçiler gelirlerini bir ölçüde koruyabildiler lakin maalesef toplumun teminatsız kısımları mesela artık kendi hesabına çalışanlar olarak sınıflandırılan fakat kesim başı işlerde çalışan bireyler bu gelir takviye programlarından faydalanamadılar, öbür yandan ise yakın gelecekte iş kayıpları yaşanması riski var. Doğal başka yandan Avrupa diyince tek bir yapıdan bahsetmiyoruz, bölümler ortasında ve ülkeler ortasında değerli farklar var. Mesela turizm, kültür, sanat üzere işkollarında çalışanlar kıymetli kayıplar yaşadılar. Gelir takviye sistemleri çoğunlukla u bireyleri kapsamadı. Doğal ülkeden ülkeye de fark ediyor, Almanya’yı Bulgaristan’la kıyaslayamazsınız. Avrupa tekil bir yapı değil, ülkeler ortasında değerli eşitsizlikler ve farklılıklar var. Ayrıyeten kısa çalışmanın yanı sıa çok sayıda iş kaybı da yaşandı ve bu işlerin gelecekte geri kazanılıp kazanılamayacağını göreceğiz.
TÜRKİYE, SENDİKAL HAKLAR AÇISINDAN EN MAKUS AVRUPA ÜLKESİ
– Koronavirüs devrinde Türkiye’de toplusözleşme, uyuşmazlık görüşmeleri ve greve ait süreçler durduruldu, ne diyeceksiniz, Türkiye sendikal haklar konusunda nerede duruyor?
Memleketler arası Kontratlardan bahsetmişken, bizim için epey kaygı verici olan bir başka gelişme ise Türkiye’nin İstanbul Kontratından çekilmesi oldu. IndustriALL Avrupa olarak Türkiye’nin İstanbul Mukavelesinden çekilmesini kınayan bir bildiri yayınladık. Daha evvel de belirttiğim üzere, Türkiye’den üye kuruluşlarımızla çabucak hemen her gün temas halindeyim ve ne yazık ki sendikal haklara yönelik taarruzların yanı sıra Türkiye’de bayan haklarına yönelik taarruzlardan da sıklıkla bahsediyorlar. Türkiye Hükümetinin İstanbul Mukavelesinden çekilmesi değil bilakis gündelik hayatta Kontratın gerekliliklerini yaşama geçirmesi gerekiyor. Bu mevzudaki bir öbür değerli Kontrat ise memleketler arası Çalışma Örgütü ILO’nun 190 Sayılı Şiddet ve Taciz Mukavelesidir, bizler Türkiye Hükümetinin İstanbul Mukavelesinden çekilerek bozulan imajını düzeltmek için ILO’nun 190 Sayılı Kontratını imzalamayı tartıştığını duyuyoruz. Açık söylemek gerekirse bu da kabul edilemez ve buna kimseyi ikna edemezler. Her iki Kontrat de çok değerli Memleketler arası hukuk araçlarıdır ve her iki Mukavelenin de misyonları farklıdır. Yani biri bir oburunun yerini alamaz. Bizim beklentimiz hem İstanbul Kontratının, hem ILO’nun 190 Sayılı Kontratının kabul edilmesidir. Türkiye’nin memleketler arası yükümlülüklerine hürmet duyan sorumlu bir ülke olarak görülmesi için İstanbul Mukavelesinden çekilme kararını süratle geri çekmesi ve Kontratın gereklerini yaşama geçirmesi hayati bir ehemmiyet taşıyor.
SENDİKAL HAREKETİN İŞBİRLİĞİ KAİDE
– Türkiye’de işsiz sayısının 10 milyonu aşacağı belirtiliyor. Nasıl görüyorsunuz Türkiye’de çalışanların durumunu?
Türkiye’deki durum hayli tasa verici, çalışanlar işlerini ve gelirlerini kaybederek yoksulluk içinde yaşamaya mahkum ediliyorlar. Sendikalar personelleri örgütleyerek seslerinin kamusal tartışmalarda Hükümet tarafından duyulmasını sağlamak konusunda hayati bir role sahipler. Sendikalar ister çalışıyor olsunlar, ister işsiz olsunlar takviyeye muhtaçlık duyanların hakları için gayret eden toplumsal örgütlerdir. Bu gayeyle Türkiye’deki sendikal hareketin birbiri ile işbirliği değerlidir birebir vakitte Türkiye sendika hareketi ile Avrupa sendika hareketinin işbirliği de değerlidir. Daima birlikte biz Avrupa’da Türkiye’de dahil milyonlarca işçiyi temsil ediyoruz. Birlik ve dayanışma bizim daha iyi hayat şartları için yanıtımızdır.
EŞİTSİZLİKLER ARTIYOR
– Koronavirüs günlerinde üyelerinizden ne cins şikâyetler geliyor? Örgütlenme çalışmalarınız sekteye uğradı mı bu devirde?
Geçen yıl olduğu üzere, bu sene de 1 Mayıs’ı her zamanki üzere kutlayamadık. Lakin geçen yıl içinde personeller ve sendikalarımız, pandeminin kısıtlamalarına ahenk sağlama ve işyerlerimizde, endüstrilerimizde ve siyaset oluşturmada emekçi haklarını ve personel iştirakini savunmaya ve teşvik etmeye devam etmede harikulâde bir çeviklik gösterdiler.
Çok uluslu şirketler ve fırsatçı hükümetler, maliyetleri ve çalışma standartlarını düşürme dileklerinde bu bölünmeleri kullanmak ve derinleştirmek konusunda tereddüt etmeyeceklerdir. Brexit, öteki hiçbir üye devletin AB’den çıkmadığı için kimi taraflardan eşsiz bir siyasi süreç oldu, fakat başka açılardan, Avrupalı ??işçilerin birliğini parçalamak ve bölmek için daha geniş teşebbüslerin de bir belirtisidir. Bir Avrupa sendikal hareketi olarak, buna, Avrupa sendikaları ortasındaki dayanışma ve işbirliğini derinleştirme ve güçlendirme gayretlerimizi iki katına çıkararak cevap vereceğiz – temsil ettiğimiz tüm çalışanların refahı buna bağlıdır.
KÂR ARTIŞI BİR SKANDALDIR
– Bu devirde hükümetlerin çalışanlara ne çeşit takviyeler vermesi gerekiyordu?
Avrupa bu krizi, 10 yıl önceki finansal krizden farklı bir formda ele aldı, 10 yıl evvel yalnızca kemer sıkma siyasetleri uyguluyorlardı, artık ise onun bilakis personellere muhakkak oranlarda gelir dayanakları sağlandı ancak artık temel bu yüzden zenginlerin vergilendirilmesi çok kıymetlidir zira şayet bu servetler vergilendirilmezse o vakit harcanan milyarlarca Euro’nun yerine konması için tekrar kemer sıkma siyasetlerine dönülecektir. Bu periyotta iktisada milyarlarca Euro dayanak verilirken zenginler daha güçlü oldu pekala gelecekte bunun bedelini kim ödeyecek, kemer sıkma siyasetlerinin gelecekte geri gelmesini katiyetle kabul edemeyiz.
EMEKÇİLER İÇİN ADİL GEÇİŞ OLMALI
– Olağanlaşma devrinde çalışanları nasıl bir gelecek bekliyor?
Pandemi, gerek iklim hareketi gerekse dijitalleşme nedeniyle birçok endüstriyel kesimdeki mevcut yapısal değişiklikleri hızlandırırken, başkalarında kesintiye neden oldu. Bu elbet kimileri için daha fazla kar elde etmeleri hedefiyle eksiksiz bir fırtına oluştursa da, gerekli siyasi iradeyle daha sürdürülebilir endüstriyel toparlanmayı destekleyebilecek yenilikçi endüstriyel siyasetlerin geliştirilmesi için potansiyel fırsatlar da var. Etkilenen emekçiler için Adil Geçiş olmadan sürdürülebilir bir geçiş yahut iyileşme olmayacağı her zamankinden daha açık. Piyasaların görünmez elinin bir efsaneden ibaret olduğu ortaya çıktı ve güçlü sanayi stratejilerine duyulan muhtaçlık ortak bir siyaset maksadı haline geldi.
Özellikle, iklim değişiliğine yönelik ortak bir aksiyon planı oluşturulması ve bu yolda emekçilerin korunması için piyasa güçlerine müdahale edilmesi gerekiyor. Personel sınıfı ise, daha iyi sanayi işlerinin yaratılması, endüstrinin dönüştürülmesi ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için bu siyasetlerin yönlendirilmesinde hayati bir role sahiptir. Bugün bir ekonomik toparlanma görülebilir, fakat son derece kırılgan. Ham unsur fiyatlarının süratle artması ve temel bileşen ve gereçlerin tedarik kıtlığı, çalışanlar üzerinde önemli tesirlerle birlikte toparlanmaya ziyan verme tehdidini de taşıyor. Geçen yıl halk sıhhati nedenleriyle kısa periyodik düzenlemelere tabi tutulan emekçiler, kimi durumlarda yarı iletken yahut temel polimer eksikliğinden ötürü artık birebir düzenlemelere tabiler. Bu nedenle Avrupa’da eşgüdümlü ve savlı bir sanayi siyasetine hiç bu kadar muhtaçlık duyulmamıştı. Argümanlı ve eşgüdümlü Avrupa sanayi siyasetleri için hadiseye hiç bu kadar hemen muhtaçlık duyulmamıştı.
Cumhuriyet
