2020 yılında Avrupa’da 100 milyonu aşkın bireye, boyun ve sırt ağrıları üzere, kas-iskelet sistemi hastalıkları tanısı konuldu. Uzmanlara nazaran, giderek değişen çalışma biçiminin bir sonucu olarak yaşanan bu durumun beraberinde getirebileceği aksilikler oturma mühletince sistemli hareket etmek suretiyle önlenebilir.
Hong Kong Kent Üniversitesi’nden Zhengbao Yang ve arkadaşları, uygun gereçlerin sıkıştırılması ya da gerilmesiyle elde edilen bir elektrik çeşidi olan “piezoelektrik” (basınçlı elektrik) ile çalışan küçük ve gerilip uzayabilen algılayıcılar geliştirdiler.
Uzunluğundaki devinimleri denetleyen bu algılayıcılar, origami ismiyle bilinen kâğıt katlama sanatının bir çeşidi olan kirigami biçiminde katlanmış iki kat basınçlı elektrik gereciyle çalışıyor.
ANIMSATICI DAVET
Aygıtı boynuna takan kişi hareket ettiğinde, algılayıcının biçiminde bir bozulma oluyor ve devinimi yüzde 95 oranında bir doğrulukla kayda geçirip bunu bilgisayara yansıtan mikro denetleyiciye bir elektrik akımı gönderiyor. Yang, “Gerilimi voltaja, yani elektriksel tansiyona dönüştürmek emeliyle bu gereçten yararlanabiliriz. Akabinde da eklem devinimlerini bundan yararlanmak suretiyle ölçebiliriz” diyor.
Aygıtı kullanan kişi her yarım saatte bir boynunu ve omuzlarını 10 seferden çok hareket ettirmediğinde, bilgisayar ekranından devinimi anımsatıcı bir davet yapılıyor.
Sheffield Üniversitesi’nden Jonathan Aitken, “Algılayıcı bizlere küçük bir paket içinde vücuda yerleştirilebilen yeni ve değişik bir ölçülendirme seçeneği sunuyor. Özellikleri, güvenilirliği ve hassaslığı üzere mevzuların daha detaylı bir biçimde araştırılması gerekebilse de algılayıcının genelde devinimsizliği belirleme hedefini muvaffakiyetle yerine getirdiği açıkça ortada” diyor.
Aitken, bu teknolojinin aygıtı daha güçlü kılabilecek çok daha incelikli devinim denetleme sistemlerinin geliştirilmesine imkan tanıyabileceğini de lisana getiriyor.
Öte yandan Yang, algılayıcının şimdiki biçimiyle laboratuvardan gerçek yaşama aktarılabileceğine inanıyor ve “Topluma bir fayda sağlayabilmemiz için öncelikle patent lisans süreçlerini gerçekleştirmenin yollarını araştırıyoruz” diye ekliyor.
Small Device Could Warn You If You’ve Been Too Still At Your Desk
New Scientist
Cumhuriyet
