Ülkemizde vergisi yüksek kimi eserlerin kaçaklarının mevcut olduğunu belirten vergi uzmanı Ozan Bingöl, “Vergi uygulamaları, vatandaşları aşikâr bir noktadan sonra daha ucuz ve daha da standart dışı eserlere yönlendiriyor. Bu yalnızca alkolde değil, tütünde de bu türlü, elektronik aygıtlarda da. Bir de bunun üzerine kâr iştahı yüksek olan ve insan sıhhatini hiçe sayan bireyler ile bu alandaki kontrollerin yetersizliği, bu acı sonuçları ortaya çıkarıyor” diye konuştu.
‘OPTİMAL VERGİLER’
Kaçak eserlere yönelmenin tek boyutunun yalnızca vergi olmadığına dikkat çeken Bingöl, “Denetimsizlik, insan sıhhatini hiçe sayan işletmeler, parayı-kazancı-yüksek kârı her şeyin üzerinde gören şahıslar, bu vakanın öbür modülleridir. Temelde vergide o riskli noktanın aşılmasıyla birlikte kaçak eser baş gösteriyor. Bunun da ister istemez bir talebi oluyor” dedi. Bingöl, kaçak alkol tüketiminin azalması için hükümetin alması gereken tedbirleri ise şu sözlerle sıraladı: “Vergi uygulamalarını yaparken titizlikle oluşabilecek sonuçlar değerlendirilmeli. Optimal vergileme uygulanmalı. Kontroller çok daha aktif ve geniş yapılmalıdır ki cezalar da caydırıcı olmalıdır.”
AĞBABA’DAN ÖNERGE
Öte yandan CHP Genel Lider Yardımcısı Veli Ağbaba, TBMM’ye “alkol kaçakçılığının boyutunu araştırmak ve uydurma içki vefatlarını engellemek” gayesiyle araştırma önergesi verdi.
Ağbaba’nın önergesinde, “Alkolden alınan yüksek verginin meskende ve merdiven altı atölyelerde alkollü içki üretimine yönlendirdiği” vurgusu yapıldı. Önergede, özetle şu tabirler yer aldı:
“Ürün fiyatına nazaran vergi oranı yüzde 300’leri bulan alkollü içki fiyatlarının yükselmesi nedeniyle uydurma içki üretimi ve alkol kaçakçılığı da fevkalâde biçimde artmıştır.”
160 LİRALIK BİR İÇKİNİN 112 TL’Sİ VERGİ
Vergi uzmanı Ozan Bingöl’ün datalarına nazaran alkol oranı yüzde 45 olan bir 70’lik rakının;
– Bayi kârı dahil eser fiyatı 47.63 TL,
– ÖTV 87.97 TL,
– KDV 24.40 TL,
– Toplam vergi 112.37 TL,
– Satış fiyatı 160 TL.
Eser fiyatına nazaran vergi oranı yüzde 234’tür.
TÜRKİYE, EN KIYMETLİ 3. ÜLKE
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) bilgilerine nazaran Türkiye, Avrupa’da alkollü içkinin en değerli olduğu 3. ülke. Yüksek fiyatların nedeni ise vergiler. Alkollü içki fiyatlarında yaşanan bu önemli artış nedeniyle düzmece alkol yahut meskende alkol üretimi her geçen gün artmakta. Emniyet ise her yıl bir evvelkinden daha fazla kaçak içkiyi ele geçiriyor. 2014’te 27 bin 428 litre olan kaçak alkollü içki yakalanırken 2018’de bu sayı 1 milyon 48 bin 645 litre düzeyine kadar yükseldi. Bu devirde ise resmi kayıtlara nazaran 228 kişi, “metil alkol zehirlenmesi” sonucu hayatını kaybetti.
Cumhuriyet
