Geçen yıl, 6 Temmuz’da Merkez Bankası (MB) Başkanlığı vazifesinden alınan, bir manada kovulan Murat Çetinkaya’nın yerine görevlendirilen Murat Uysal, 16 ay sonra tekrar bir cumartesi günü vazifeden alındı. Yeni lider ise Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Lideri Naci Ağbal oldu.
Uysal’ı misyondan alan Cumhurbaşkanı kararında, 375 sayılı KHK’nin ek 35. unsuruna dikkat çekildi. Unsur, Cumhurbaşkanına üst kademe kamu yöneticilerini, “ilgili kanunlarda öngörülen misyondan alma münasebetleri yanında kurumsal maksatlara ulaşılamaması nedeniyle” de mühletleri tamamlanmadan vazifeden alma yetkisi veriyor.
İŞARET FENERİ OLMALI
Erdoğan, Çetinkaya’nın faizleri indirmediği için vazifeden alındığını söylemişti. Uysal devrinde siyaset faizi indirildi. Lakin ekonomik sıkıntılara salgının da eklenmesiyle geçen eylülde hudutlu bir artışa gidildi. Fonlama maliyetindeki artışa karşın daha sonra MB’nin bu faizde yeni adım atmaması dövizin ateşini daha da yükseltti. Dolar 8.50 lira, Avro 10 lirayı aştı. “Yeni İktisat Programı”ndaki (YEP) maksatlar altüst oldu.
Dolar, her gün rekor kırarken Uysal’ın “Kurun düzeyiyle ilgili bir gayemiz yok” açıklaması da çok tartışıldı. Faiz artışı yapmamak için rezervler de kullanıldı. Net rezervler bir yılda 19.6 milyar dolar azalarak 18.2 milyar dolara geriledi. MB’nin faiz siyasetinde iktidarın tavrının tesirli olduğu yorumları yapıldı. Ayrıyeten MB, bu yıl için enflasyon iddiasını yüzde 8.9’dan yüzde 12.1’e yükseltti. Halbuki YEP’teki kestirim yüzde 10.5’ti.
Uysal’ın yerine atanan Ağbal, 1968 Bayburt doğumlu. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu olan Ağbal, İngiltere Exeter Üniversitesi’nde yüksek lisans yaptı. Maliye kökenli bürokrat olan Ağbal, 2006-2009 ortasında “Bütçe ve Mali Denetim Genel Müdürü”ydü. Mehmet Şimşek’in Maliye Bakanı olduğu periyotta müsteşardı. O periyotta iktisat dünyasında “Babacan-Şimşek-Ağbal” üçlüsü yorumları yapılıyordu. Ağbal, daha sonra iki defa Maliye Bakanı ve iki devir AKP Bayburt Milletvekili olarak da vazife yaptı.
Uzun yıllar MB Meclisi üyesi olarak misyon yapan iktisatçı Prof. Dr. Bilsay Kuruç, son durumu “MB bağımsızlığı diye bir şey kalmadı” kelamlarıyla yorumladı. MB’nin bağımsız olmasıyla “piyasalarla banka ortasında soluk alıp verme sisteminin kurulmasının” amaçlandığını lisana getiren Kuruç, şöyle devam etti: “Bu formda liderin değiştirilmesiyle piyasaya inanç verilmez. Maddede MB liderinin, üyelerinin nasıl değiştirileceği konusunda aşikâr kurallar vardır. Ancak ortada yasa falan da kalmadı. Şahıslarla değil kurumlarla inanç verilebilir.” Ayrıyeten ekonomik tablonun zati itimat vermediğine dikkat çeken Kuruç, “Geriye kurum olarak MB kalmıştı. Fakat o kurumun sürece temellerini dikkate almazsanız o vakit istediğiniz şeyi de gerçekleştiremezsiniz. MB piyasalar için bir işaret feneri olmalı. Lakin MB’nin ışığı söndürülüyor” dedi.
AĞBAL YERİNE ŞENEL
Öte yandan Cumhurbaşkanı kararıyla Ağbal’ın yerine Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na, bu kurumun lider yardımcısı İbrahim Şenel getirildi. Ayrıyeten yeniden bir kararla eski İktisat Bakanı Nihat Zeybekci Cumhurbaşkanlığı İktisat Siyasetleri Heyeti üyeliğine getirildi.
Cumhuriyet
