Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Taşkınoğlu, koronavirüse karşı yürütülen aşı çalışmalarında öne çıkan 4 çalışma olduğunu söyledi. Bu kapsamda Faz-2’nin bitirildiği ve Faz-3’e başlanılan çalışmalar olduğunu belirten Taşkınoğlu, Faz-1 ve Faz-2’de dozlama ile antikor oluşumu olup olmadığının görüldüğünü kaydetti. Aktiflik çalışmalarının şimdi yapılmadığını kaydeden Taşkınoğlu,
“Bu aşıyı yaptıktan sonra ‘ne kadar aktif olacak, ne kadar koruyuculuk sağlayacak, bu mühlet ne kadar sürecek’ bunlar daha yapılmadı. Bunun için çok geniş kapsamlı çalışma yapmaları gerekiyor. Şu an için gördüğümüz kadarıyla Faz-1 ve Faz-2’de pek başarılı olduklarını duyuru ettiler, yayınladılar ve çok de hoş gözüküyorlar. Dünya çapında 100, Türkiye’de de 8’den fazla aşı ile ilgilenen kurum var. Lakin en aktif ve ileride olan bu 4 aşının olduğunu biliyoruz. Faz-3’te biz ‘aşının koruduğundan eminiz’ demelerini bekliyoruz. Aşının bulunacağı tarihi söylemek için şu an çok erken ve en az 6 aylık bir süreç var. Aşı çalışmalarını yürütenler de birebir şeyi söylüyor” diye konuştu.
‘BU DURUM EPEYCE ÖNEMLİ’
Şimdiye kadar koronavirüs için aşılarda antikor üretiminin B hücreleri üzerinden denetim edildiğini kaydeden Taşkınoğlu, şunları söyledi:
“Koronavirüs için enteresan bir biçimde T hücreleri üzerinden de bir antikor gelişimi kelam konusu. T hücreleri ile birlikte T hücrelerini aktive ettiği antikor üretimi de var. Bu aşılar için bu durum ‘oluyor mu olmuyor mu’ şimdi bilmiyoruz. Bu durum epey kıymetlidir. Şayet sahiden bu virüs ile biz savaşırken T hücreleri üzerinden savaşıyorsak, B hücrelerinin antikor oluşturması çok da işimize yaramayabilir. Onun için bu hususta biraz daha aktif sonuç elde etmemiz gerekiyor. T hücreleri iki biçimde işe yarıyorlar. Birincisi, virüsün bulaştığı hücreyi öldürerek, durdurarak tesir gösteriyor.
Oburu ise virüsü durduğunu söylediğimiz B hücreleri üzerinden oluşan antikorun aktive olmasını sağlıyor. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda virüsün hücreye girdikten sonra durdurabilen T hücrelerini iyileşen hastaların yüzde 100 oluşturduğuna dair elimizde bilgi var. Virüsün hücreye girmeden antikor oluşturarak durduran T hücreleri ise yüzde 75 oranında olduğu gözüküyor. Data çok kısıtlı zira T hücreleri üzerinde çalışma yapmak çok sıkıntı. Bu bilgi eksik, bu veriyi tamamlamak gerekiyor. Bu veriyi de geniş çaplı çalışmalar yaptığımızda tamamlayabileceğiz. O vakit hem B hücreleri üzerinden hem de T hücreleri üzerinden geliştirilen aşının antikor gelişim sağladığı söylenebilecek ve koruyuculuğunu hala ‘olabilir’ cümlesi ile bitecek.”
‘EN AZ 6 AY FAZ-3 ÇALIŞMALARI SÜRECEK’
Aşı çalışmalarının 6 ay ya da 1 yılda olamayacağını söyleyen Dr. Tutku Taşkınoğlu, bir aşının geliştirilmesinin yıllar alabileceğini vurguladı. HIV, SARS ya da MERS virüsleri için hala aşı bulunamadığını hatırlatan Taşkınoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“O yüzden ‘aşı bulacağız, yüzde 100 yapacağız’ dememiz çok sıkıntı. ‘Aşı buldum, antikor geliştirdim’ demek de yetmiyor. ‘Bu antikor nitekim gözetici mu, esirgeyici değil mi?’ ondan emin olmamız gerekiyor. Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) koronavirüs aşısı hakkındaki açıklamasını bu sebeple söylediğini düşünüyorum. ‘Çok güvenmeyin, siz kendinizi muhafazaya devam edin’ demek istediklerini iddia ediyorum.
Faz-3 çalışmalarına çok yeni başlandı. Faz-3 çalışmaları çok kıymetli çalışmalardır. Asıl burada göreceğiz. Faz-3 çalışmasında virüsle karşılaşan kitleler olacak. Virüsle karşılaşan kitleler sahiden ‘korunuyor mu, korunmuyor mu’ onu göreceğiz. Kalabalık nüfuslarda ne kadar tesirli olduğunu o vakit fark edeceğiz. Aşı dememiz için Faz-3 çalışmasının bitirilmesi gerekiyor. DSÖ’nün bunu söyleyeme çalıştığını düşünüyorum. Ben 2021 bahar ayında aşının hazırlanmış olabileceğini kestirim ediyorum. En az 6 ay kadar Faz-3 çalışmalarını sürdüreceklerini ve sonuçlarını toplayıp deneylerini yapacaklar. Daha sonra üretim fazına geçebileceklerini, bunun içinde önümüzde en az 6-7 ay olduğunu düşünüyorum.”
Cumhuriyet
