Naci Ağbal’ın Cuma akşamı Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile misyonundan alınması dünya basınında “şoke edici” bir gelişme olarak yorumlandı ve bu kararın Türk Lirası’nı olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekildi.
Financial Times (FT) gazetesi, “Merkez Bankası liderini misyondan alarak Erdoğan özüne döndü” başlıklı yazıda, Ağbal’ın iki yılı daha az bir müddet içerisinde vazifeden alınan üçüncü Merkez Bankası lideri olduğunu belirtti.
FT, “şok karar” olarak tanımladığı bu adımın, genel olarak piyasa dostu bir ekonomist olarak görülen Ağbal’ın atanmasını Merkez Bankası’nın bağımsızlığını güçlendirecek bir atak olduğunu düşünen yatırımcıları rahatsız ettiğini yazdı.
Yazıda, “Şimdi ise analistler, gelişmekte olan ülkeler açısından epey kritik bir devirde yeni bir kur krizi riskinin doğduğu uyarısı yapıyor ve yüksek faiz oranlarını ‘tüm kötülüklerin anası’ olarak nitelendiren Erdoğan’ın iktisat idaresini eski haline döndüreceğinden kaygı duyuyor” denildi.
FT, Ağbal’ın yerine atanan Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu’nun “pek bilinmeyen bir bankacılık profesörü” olduğu ve Erdoğan’ın yüksek faiz oranlarının enflasyona neden olduğu tarafındaki klasik olmayan görüşlerini paylaştığına dikkat çekti.
FT, Pazar gecesi de internet sitesinin manşetinde yer verdiği “Erdoğan, Merkez Bankası liderini misyondan aldıktan sonra Türk lirası düştü” başlıklı haberde de Ağbal’ın vazifeden alınmasına piyasaların birinci yansısı aktarıldı.
Haberde, Asya’daki birinci süreçlerde Türk lirasının yüzde 14 civarında bedel kaybına uğradığı ve 8.40 düzeyinin üzerine çıktığı belirtildi.
Haberde, “Günün bu saatlerinde çoklukla lira-dolar paritesindeki süreç hacmi düşük olur lakin bir bankadaki bir kaynak, hacmin olağan seviyelerin çok üzerinde olduğunu söyledi” denildi.
ReutersProf. Dr. Şahap KavcıoğluWSJ: Faiz artırımı Ağbal ile Erdoğan’ın ortasını açtı
Wall Street Journal (WSJ) gazetesi de, Kavcıoğlu’nun yaptığı birinci açıklamayla piyasa oyuncularının tasalarını gidermeye çalıştığını lakin Ağbal’ın misyondan alınma kararının yatırımcı ve ekonomistlerde Türkiye iktisadının gidişatına yönelik telaşlar doğurduğunu yazdı.
Kavcıoğlu, Cumartesi günü yaptığı yazılı açıklamada, “enflasyonda kalıcı düşüşü sağlama maksadı doğrultusunda para siyaseti araçlarının aktif bir biçimde kullanılmaya” devam edileceğini söyledi.
Kavcıoğlu, Para Siyaseti Konseyi toplantılarının daha evvel ilan edildiği takvime uygun formda yapılacağını belirtti. Ağbal’ın vazifeden alınması sonrası piyasalarda fevkalâde bir toplantıyla faiz indirimine gidilebileceğine dair kimi spekülasyonlar yapılmıştı.
WSJ, Ağbal’ın misyondan alınması öncesinde Türk iktisadında halihazırda pandemi ve 2018’de yaşanan kur krizinin olumsuz tesirlerinin görülmeye devam ettiğini belirtti ve şu yorumları yaptı:
“Yıllarca devam eden öngörülemez siyaset kararlarının akabinde Ağbal’ın periyodu yabancı yatırımcıların yine inanç duymasını sağladı. Ağbal, geçen yıl faiz oranlarını artırmaya başladıktan sonra yatırımcılar 4,6 milyar dolarlık Türk varlığı alımı gerçekleştirdi. Türkiye, cari açığının finansmanı için dış kaynaklara bağımlı.
“Bu nedenle, Ağbal’ın misyondan alınması yatırımcılar ve ekonomistler tarafından şaşkınlıkla karşılandı. Merkez Bankası son olarak 18 Mart’ta faizi yüzde 17’den yüzde 19’a yükseltti ve lira bedel kazandı. Bu faiz artırımı, Ağbal ile Erdoğan’ın ortasının açılmasına neden oldu.”
WSJ, yeni Lider Kavcıoğlu’nun Yeni Şafak’taki köşesinde bu faiz artırımını eleştirdiğini anımsatarak, bu durumun Ağbal devri siyasetlerin aksine çevrileceği tasalarını tetiklediğini aktardı.
Guardian: ‘En az Brexit kadar kötü’
İngiltere’de yayımlanan Guardian gazetesi, Erdoğan’ın bu kararıyla global yatırımcıları “şoke ettiğini” belirterek, bir uzmanın bu kararı “en az Brexit (İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılması) kadar kötü” kelamlarıyla yorumladığını yazdı.
Guardian, “Erdoğan, klâsik iktisat siyasetlerine karşı çıkıyor ve bugüne kadar tekraren çift hanelere ulaşan enflasyonla çaba için faiz artırımlarına gidilmesine karşı olduğunu söyledi. Son iki yıl içerisinde üç Merkez Bankası liderini vazifeden aldı” dedi.
Haberde, piyasalardaki genel beklentinin Kavcıoğlu’nun Ağbal periyodunda uygulanan siyasetleri bilakis çevirmesi istikametinde olduğu ve bunun da Türk lirasını olumsuz etkilemesinin beklendiği vurgulandı.
Cumhuriyet
