İnşaat Mühendisleri Odası’nın 17 Ağustos sarsıntısının 21. yıldönümü münasebetiyle düzenlediği basın toplantısında bir defa daha İstanbul gerçeğine vurgu yapıldı, “İstanbul sarsıntıya hazır değil” denildi.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO), Marmara Depremi’nin 21’inci yılı nedeniyle bir basın toplantısı düzenledi.
Şube Lideri Nuster Suna, toplantıda yaptığı konuşmada İstanbul’un zelzeleye hazır olmadığını bir defa daha vurgularken, ‘Kanal İstanbul’ tehlikesine de dikkat çekti. AKP’nin yansılara karşın vazgeçmediği sözkonusu projenin İstanbul için bir yıkım olduğunu lisana getiren Suna, “Kanal İstanbul projesi deprem-kent alakası çerçevesinde İstanbul’un intihar etmesiyle eşdeğerdir” dedi.
Türkiye bir sarsıntı ülkesi olduğunu hatırlatan Suna, “Türkiye’nin yüzde 66’sı 1. ve 2. derece sarsıntı jenerasyonları üzerinde. Nüfusumuzun yüzde 70’ini barındıran 11 büyük kent ile büyük sanayi kuruluşlarımızın yüzde 75’i zelzele bölgesinde. Sarsıntı ülkesi olan Türkiye’de ne yazık ki yapıların zelzele güvenliği yok; altyapıdan ulaşıma kentler sarsıntı tehlikesine uygun düzenlenmedi” sözlerini kullandı.
En iyimser senaryoda bile mümkün İstanbul sarsıntısında yüzbinlerce kişinin can güvenliğinin tehlikede olduğuna dikkat çeken Suna, “Ne yazık ki 16 milyon İstanbullu çaresizlik içinde sarsıntısı bekliyor” diye konuştu.
Son aylardaki Elazığ, Manisa, Malatya sarsıntılarını hatırlatan Suna, “Bu sarsıntılar ülkenin depremselliğini göstermekle kalmadı, zelzele güvenliğinin ertelenemez bir sorumluluk olduğunu bir defa daha hatırlattı” dedi.
İstanbul’un sarsıntıya hazırlanması için ulusal seferberlik duyuru edilmesi gerektiğini söyleyen Suna, ayrıyeten Kanal İstanbul projesinden vazgeçilmesi gerektiğini ve proje için ayrılan bütçenin İstanbul’un sarsıntıya hazırlanması için kullanılması davetinde bulundu.
“İstanbul harap olmadan tedbir alın. Yoksa mümkün bir facianın vebali üzerinizde olacaktır” diyen Suna, bütün teklif ve uygulamalarının siyasi iktidarlar tarafından ya engellendiğini ya da yok sayıldığını aktararak “Kamu otoritesi yapı üretim sürecinin ve kentleşmenin denetlenmesine müsaade vermedi” dedi.
“İSTANBUL TEHLİKEDE”
Suna, İstanbul’un yapı stokuyla ilgili şöyle konuştu:
“Türkiye’de 20 milyonu aşkın yapı bulunuyor. Detaylı bir yapı envanter çalışması yapılmadığı için bilgilerimiz kısıtlı lakin yapı stokunun en az yarısının inançlı olmadığı kestirim ediyoruz. Pek çok yapı ruhsatsız ve kaçak; bir diğer söz ile yapılarımız mühendislik hizmeti almadan üretilmiştir. İstanbul’un yapı stokunun mevcut durumu ülke genelinden farklı değildir. İBB’nin 39 ilçe için hazırladığı raporda yer alan bilgiler ışığında İstanbul’un yapı stokunun durumunun vahim olduğu anlaşılmaktadır.
13 Ocak 2017’de İstanbul Zeytinburnu’nda resen yıkılan bina, 24 Temmuz 2018’de Beyoğlu Sütlüce Fuadiye Sokak’ta rastgele bir dış etkene bağlı olmadan çöken bina, Kartal Sema Sokak’ta 6 Şubat 2019’da bizatihi çöken bina, 10 Ekim 2018’de Bağcılar Kirazlı Sokak’ta yan parseldeki temel hafriyatı nedeniyle yan yatan bina, ve bununla birlikte kentin değişik noktalarında yıkılan istinat duvarları, yeniden kentin değişik bölgelerinde yer kayması nedeniyle boşaltılan binalar İstanbul’u bekleyen tehlikeyi su üstüne çıkarmıştır. Yok sayılması, görmezden gelinmesi mümkün değildir.
Muhtemel bir İstanbul zelzelesinde yaşanacak can kaybı, ne yazık ki kestirimlerin çok üstünde gerçekleşecektir. İstanbul Kartal Sema Sokak’ta bizatihi çöken tek bir binada bile 21 vatandaşımızı kaybettiğimiz göz önüne alınırsa, nasıl bir facia ile karşı karşıya bulunduğumuz daha net anlaşılacaktır.
Ayrıyeten Kartal faciası, afet sonrası tertipte ne kadar yetersiz olduğumuzu da açığa çıkartmıştır. Bir binada bile yetersiz kalan müdahale ve kurtarma çalışmalarının mümkün İstanbul zelzelesinde nasıl hayata geçeceğini düşünmek bile korkularımızı kat kat arttırmaktadır.”
“KENTSEL DÖNÜŞÜM DEĞİL RANT KAPISI”
16 milyon İstanbullunun yaşadığı binaların mukadderatına terk edildiğini söyleyen Suna kentsel dönüşüm projelerinin gerekli yerlere yapılmadığını söyledi ve eleştirdi.
“Bugünkü kentsel dönüşüm yasası ve var olan mevzuatlar; kentsel dönüşüm uygulamaları için temel beklenti olan sağlıklı ve yaşanabilir bir etrafta, inançlı yapılarda oturmak anlayışını karşılayamadığı üzere yeni sorun alanları yaratmıştır. Kentsel dönüşüm projeleri zelzele riskinin fazla olduğu yerlerde değil, kentsel ‘rantın’ en yüksek olduğu bölgelerden başlamıştır” diyen Suna şöyle devam etti:
“Kentsel dönüşüm uygulamaları ile caddelerin, sokakların ve mahallelerin alt yapısı tıpkı kalmasına karşın, hane sayısının artması aile sayısı ve nüfusun artması kentin demografik yapısını bozarak, fizikî eşikleri zorlamakta, yeni trafik ve alt yapı problemleri yaratmaktadır. Tüm bunların yanı sıra bilhassa ekonomik krizin büyümesi ile YIK-YAP anlayışı ile üretilen bu projelerin yarım kalması da vatandaşlarımızı mağdur etmiştir.”
“İSTANBUL’UN MAKUS TALİHİ DEĞİŞTİRİLEBİLİR”
“İstanbul’un makus talihinin değiştirilebileceğini belirten Suna “Sağlıklı taban etüdü, yere uygun tasarım, eksiksiz yapı kontrol sistemi gerçekleştirildiği takdirde, tabiat hadisesi olan zelzelenin doğal afete dönüşmesi mümkün değildir” dedi.
Suna “Tüm ülke toprakları inşaat kesiminin bir toprağı olarak görülmemeli, bilimsel bilgi ve kent planlaması kapsamında ve muhtaçlık temelli yapılar yapılmalıdır. Sorun, zelzelenin kendisi değil ranta dayalı uygulanan siyasetlerin doğurmuş olduğu sonuçlardır” diye konuştu.
Cumhuriyet
