Gaziemir’de bilinen tarihiyle 14 yıldır gömülü olan nükleer yakıt çubukları, sorumlular tarafından -nedendir bilinmez- bir türlü temizlenmiyor. Mahallî idarelerin ve etraf örgütlerinin davetleri hiçbir sonuca ulaşmıyor. İzmir halkı, isyanları karşısında derin bir sessizlik ile karşılaşıyor.
Türkiye, “henüz” hiçbir nükleer santrali olmamasına rağmen İzmir’in metropol ilçelerinden Gaziemir’in Emrez Mahallesi’ndeki büyük bir toprakta, kaç ton olduğu ve ne kadar derine gömülü olduğu tespit edilemeyen, yapılan ölçümlerde olağan bedelin 219 katı fazla radyasyon tespit edilen nükleer atıklarla boğuşuyor.
Şu dataların ışığında devam edelim; Dr. Hayrettin Kılıç’ın, “Nükleer Destan” kitabında yaptığı hesaplara nazaran, İngiltere’de doğal gaz santralinin imal maliyeti kilovatsaat başına 350 – 500 dolar, kömür santralinin 700 – 1000 dolar, hidroelektrik santralinin ise 1500- 2000 dolar olarak açıklanırken nükleer santralin imal maliyeti 3500 – 5000 dolar olarak belirtiliyor. Bir de nükleer santrallerin söküm maliyetlerinin bu fiyata dâhil olmadığını tekrar edelim.
Süreksiz depolamada yer kalmadı
“Nükleer atığın devam eden üretimi, nükleer tesislerin söküm süreçleri giderek büyüyen şiddetli bir iş ortaya koymaktadır. Zira kullanılmış nükleer yakıtların depolandığı Avrupa’daki saklama tesisleri yavaş yavaş kapasitelerini doldurmaktadır. Örneğin, Finlandiya’da yakıt saklama kapasitesinin yüzde 93’ü şimdiden kullanılmıştır. İsveç’in merkezi saklama tesisi CLAB’da doluluk oranı yüzde 80 düzeyindedir. Ama bütün ülkeler saklama kapasitelerinin doluluk oranını bildirmemekte, bu nedenle tam bir kıymetlendirme yapmak mümkün olmamaktadır.”
Tepe Fransa’nın
Irak’tan gelen tehlike!
ABD’nin , bugüne kadar konumlanabileceği jeolojik açıdan uygun bir saha bulabilmek için 10 milyar doları aşkın bir harcama yaptığı varsayım ediliyor. 1995 yılında yapılan kestirimlere nazaran bir ton nükleer atığın yalıtılması için yaklaşık 325 bin dolar gerekiyor.
ABD’de 1995 yılı prestijiyle 1 milyar 89 milyon 311 bin 771 kurilik radyoaktiviteye denk düşen 3 milyon 510 bin 560 metreküp radyoaktif atığın bulunduğu 45 bin nükleer atık alanı var. Bu alanların temizlenmesi için 300 – 600 milyar dolar harcanması öngörülmüştü. 2030 yılına kadar ABD genelinde 85 bin ton nükleer atık oluşması bekleniyor.
Nevada’dan Gaziemir’e…
Bu bölgeye yönelik teşebbüs ABD Lideri George Bush devrinde değerli ivme kazanmıştı. ABD Kongresi tarafından hazırlanan tasarıyı onaylayan Bush idaresi, Nükleer Düzenleme Komitesi’nden resmi müsaade almak için çok uğraşmıştı. Bugün şimdi tam olarak sonuçlanmayan bu çalışma sonucunda, Yucca Dağı’nın altında kazılmış tünellerde 77 bin ton radyoaktif atığın depolanacağı belirtiliyor.
Bu tehlikeli unsurları art bahçelerine ithal etmek istemeyen Nevadalıların muhalefeti nedeniyle federal hükümetin 20 yılı aşkın müddettir sürdürdüğü bu proje bugüne kadar sonuca ulaşamadı. Federal hükümet ile Nevada Eyaleti hala daha davalık.
Planın eleştirmenleri, erozyon ve sarsıntı üzere çeşitli doğal güçlerin bölgeyi istikrarsız hale getirebileceğini, münasebetiyle yüzlerce yıl boyunca beşerler için tehlikeli olabilecek nükleer izotopları depolamak için bölgenin uygun bulunmadığını da belirtiyor.
Şu anda ABD’de üretilen nükleer atık, rastgele bir merkezi depo olmadan ülke genelindeki 121 tesiste yahut yakınında depolanıyor.
Ayrıyeten 20 eyalette nükleer santral işleten şirketler, reaktörlerdeki soğutma havuzlarında atık yakıt çubukları için yer kalmaması ve nükleer santralle etrafında bunların konulacağı yerlerin olmaması nedeniyle yasal manada sıkıntılar yaşıyor.
Gelişmiş ülkelerin yaşadığı bu meselelerin ışığında tekrar Dr. Hayrettin Kılıç’a kulak verelim:
Radyasyon nasıl hasta ediyor?
Kaliforniya Üniversitesi’nden Tıbbi Fizik Profesörü John F. Gofman’ın bilimsel araştırmalar sonunda yayımladığı Radyasyon ve İnsan Sıhhati kitabında açıkladığı üzere düşük dozlu radyasyon, bağışıklık sisteminde anormalliklere neden olabilir. Maruz kalındığından 5 ila 10 yıl sonra lösemiye, 12 – 20 yıl sonra da öteki kanserlere, gelecek jenerasyonlarda da kalıtımsal hastalıklara ve doğumsal anomalilere yol açabilir. Hatta Prof. Dr. Gofman’ın şu ihtarını dikkate almamız gerektiğini düşünüyorum:
“Nükleer güç kabul edilemez zira insanlarda kaçınılmaz olarak genetik hasarlara yol açar. Bu şuurlu bir biçimde, rastgele ve kitlesel bir cinayettir.”
Dünya Nükleer Atık Raporu’nda da nükleer santralin insan sıhhatine verdiği ziyan ile ilgili dikkat cazibeli noktalar bulunuyor. Raporda şöyle deniliyor:
Akıllarda bulunması ismine bir not!
Kaçakçılık ve Organize Kabahatlerle Çaba (KOM) Daire Başkanlığının uyumu altında nükleer içerikli hususlarının kaçakçılığının önlenmesi konusu ile ilgili olarak, Türkiye Atom Gücü Kurumu (TAEK) Araştırma Merkezi Laboratuarları tarafından üretilen 150 adet radyasyon ölçüm aygıtı, TAEK ile Emniyet Genel Müdürlüğü ortasında imzalanan protokol uyarınca 81 vilayet ve 32 ilçedeki KOM ünitelerine dağıtılmıştır. 40 Türk gümrük vazifelisi, 2001 yılından bu yana otomatikleştirilmiş bir ortamda çalışmaktadır ve dataların yüzde 99’u bilgisayarlı bir ağ üzerinde kaydedilmekte ve işlenmektedir.
Ezcümle İzmir’in Çernobili temizlensin!
Cumhuriyet
