Kees VeldboerKees Veldboer ölmek üzere olan hastaların son isteklerini yerine getiriyor. Bir hastasının dileği Papa Fancis’i görmekti.
Kees Veldboer çalıştığı günlerde deniz kenarına gidiyor, müze, hayvanat bahçesi, akvaryum, spor tesisi, kilise ve çiçek bahçesi üzere yerleri ziyaret ediyor. Lakin 60 yaşındaki Hollandalı adam bir turist rehberi değil.
10 yıldan uzun bir müddettir binlerce vefat döşeğindeki hastaya yardım etti ki bu hastalar ölmeden evvel fizikî olarak en sevdikleri kişi ve yerleri görme kabiliyetine sahip değildi.
Kees Veldboer, son ziyaretlerinden kimilerini paylaştı.
VATİKAN’A SON HIZ SEYAHAT
Veldboer son hız gittikleri Roma’nın en unutulmaz seyahati olduğunu söylüyor.
Kees VeldboerVeldboer’in ölmekte olan hastaları sevdikleri yer ve bireylerle buluşturan bir vakfı var2013 yılında 60’larındaki yatalak bir bayan Veldboer’e, Papa ile görüşmek istediğini söyledi.
Vatikan’ın internet sitesinden Papa’nın çoklukla ne vakit halkı selamladığını öğrendi. Bunun mümkün olduğuna inandı ve onu Vatikan’a götürdü – yaşadığı Rotterdam’dan 1600 kilometre uzağa.
“Onu (Aziz Petrus Bazilikası’nın) en önündeki sıraya sedyede yerleştirdim.”
Tekerlekli sandalyede bekleyenler de vardı lakin sedyede yatan tek kişi oydu. Veldboer’in kestirim ettiği üzere, bu Papa’nın dikkatini çekti.
Aşağı geldi ve onunla konuştu, hatta ona dokundu ve elini tuttu.
“Papa onu kutsadı ve ona güç diledi. Hatta mevtten sonraki hayatı için baht diledi.”
Kees VeldboerVeldboer pek çok hastanın sevdikleri yerleri ziyaretten ettikten sonra güç ile dolduklarını söylüyorBu, bayana gereksinimi olan sükuneti sağladı ve sonra dönüş yoluna geçtiler.
Bayan, Papa ile buluşmasından birkaç gün sonra hayatını kaybetti.
DENİZE HASRET
Veldboer pek çok garip isteği de yerine getirdi. Bir hastayı ahıra götürerek en sevdiği cet veda etmesine yardım etti. Hayvanlarına veda etmek isteyen öteki pek çok hasta da oldu.
Kendi konutlarını ve mahallelerini gidip görmek de en çok gelen talepler ortasında. Ölmek üzere olan hastalar sıklıkla spor karşılaşması izlemeyi ya da müze, hayvanat bahçesi yahut akvaryum ziyaretinde bulunmayı isteyebiliyorlar.
Kees VeldboerKimi hastalar son kere en sevdikleri hobilerini yapmak istiyorlarBir defasında bir hastanın sedyesinde balık tutuşunu izledi.
Lakin pek çok kişinin isteği deniz kenarına gitmek oluyordu. Kendisini “daha çok havuz insanı” olarak tanımlayan Veldboer için bu şaşırtan bir istek.
Veldboer, hareket kabiliyetleri daha az kısıtlı hastaların kısa da olsa denize açılmalarına bile imkan sağladı.
Veldboer paramedik ve ambulans sürücüsüydü ve yıllarca mevte yakın aradan tanıklık etti. Çoklukla bundan etkilemediğini söylüyor.
Yardım ettiği insanların birçoklarının 70’lerinde, 80’lerinde ya da 90’larında olduğunu söylüyor ancak bazen daha genç hastalar için de çağrılabiliyor ki onun için bunu kaldırmak daha güç.
KALP KIRICI
“Yaşlı insanların ölmesini anlayabiliyorsunuz. Lakin bazen genç insanların öldüğünü görmek kalbinizi kırıyor.”
Kees VeldboerBirtakım şahıslar son istekleri olarak sanat yapıtı görmeyi isteyebiliyor2009 yılında çaresiz genç bir adam kız arkadaşını konuta getirmesini talep etmiş.
“Kanserdi ve ölüyordu. Erkek arkadaşı hastaneden çıkarıp ona hiç görmediği yeni dairesini göstermek istedi.”
Tabiplerden müsaade aldıktan sonra, Veldboer bayanı yeni meskene götürdü.
“Birkaç saat onları yalnız bıraktım. Hastaneye geri döndükten sonra bir saat içerisinde hayatını kaybetti.”
VEFATLA UĞRAŞMAK
Kees VeldboerÖlümcül hastalığı olan pek çok insan deniz kenarına gitmek istiyorVeldboer’in evvelki işi mevtle pek çok sefer burun buruna geldiği ve bununla başa çıkmak için yeni yollar keşfettiği manasına geliyor.
Kaçınılmaz olanı değiştiremeyeceğini lakin daha iyi bir hale getirebileceğini erken fark etmiş.
“Bunu kabul ettiğinizde, işleri daha farklı görmeye başlıyorsunuz” diyor. “Ölümü engelleyemeyiz ya da durduramayız. Bazen bırakmak gerekiyor.”
Covid-19 kısıtlamaları sırasında bile hastalara son seyahatlerini yapmaları için yardım ediyor.
ORJİNAL BİR FİKİR
Hayatının bu biçimde olmasını planlamamış. 2006 Kasım ayında işte yaşadığı bir vaka sonrası hayatını değiştirmiş.
Kees VeldboerLiman yetkililerinin yardımıyla, Veldboer hastasını bu römorköre bindirebilmiş“O vakit bir hastanede çalışıyordum ve ölümcül hastalığı olan bir hastayı bir hastaneden başkasına taşıyordum. Sedyedeydi. En iyi ihtimalle 3 aylık ömrü kalmıştı.”
Seyahat sırasında hastaya en çok özlediği yerleri sormuş. Hasta, gemileri ve denizi görmek istiyormuş.
Veldboer Rotterdam limanını aramış ve hastayı getirebileceğini söylemişler.
“İki meslektaşımdan yardım istedim ve müsaadeli günümde, onu limana götürdüm ve dalgaların yakınında olmasını sağladım.”
Ölmekte olan hastanın moralinin yerine geldiğini görmüş.
“Hemen ışıldamaya ve gülümsemeye başladı. Güçle doluydu.”
Kees VeldboerVeldboer (sağda) her seyahatte hastayla ve ailesiyle vakit geçiriyorVeldboer bunu görünce, limana giren ve limandan çıkan gemileri görebilmesi için sedyeyi römorköre yerleştirmiş.
“Hasta çok memnundu ve duygusallaşmıştı. ‘Sen, bir yabancı olsan da bunu benim için yaptın!’ dedi.”
Ölümcül kanser hastalığına yakalanmıştı. Hastalık nedeniyle yürüyemiyordu.
“Hayatını seviyordu” diyor Veldboer.
Hastaneye döndükten sonra hasta çok daha memnundu. 2007 Nisan’ında hayatını kaybetti. Bu, tabiplerin kestiriminden 3 ay daha uzundu.
“Bu deneyim beni düşünmeye sevk etti ve 2007 Nisan’ında eşimle birlikte onun üzere hastalara yardım etmek için bir vakıf kurdum.”
Stichting Ambulance Wens (Ambulans Dilek Vakfı) kurulmuştu.
FIYATSIZ HİZMET
Kees VeldboerBirtakım çiftler vakit dolmadan evlilik planlarını hızlandırıyorlarBirinci iki yıl, paramedik olarak çalışmayı sürdürürken, o ve eşi isteklere karşılık verebilmiş. Artan talebi karşılayabilmek için işinden ayrılmış ve tam vakitli çalışan olarak vakfında vazife almış.
“Vakfımız yaklaşık 15.000 kişinin sevdikleri yerlere gidebilmesine yardımcı oldu. Yalnızca ben binlerce kişiyi götürdüm.”
“Çoğu vakit yüzlerinde memnunluğu gördüm. Bu, bunu tekrar tekrar yapmamı sağlıyor.”
Artık 7 ambulansı var ve 14 ülkede emsal vakıflar kurmuş. Bu bir iş değil ve hastalardan para alınmıyor.
Veldboer, “Hükümetten para almıyoruz, bağışlarda bulunuluyor” diyor.
SIKINTI KONUŞMALAR
Hastaya ek olarak, ambulansta iki kişi daha seyahat edebiliyor. Lakin ekseriyetle sohbet olmuyor.
Kees VeldboerVeldboer, sevilen bir yere veda etmenin sevilen bir bireye veda etmekten daha kolay olduğunu söylüyor“Pek çok kişi mevt hakkında konuşmak istemiyor. Bayanlar eşleriyle bununla ilgili konuşuyorlar lakin erkekler genel olarak eşleriyle bununla ilgili konuşmaya çekiniyorlar.”
Bazen bu konuşmaları teşvik ettiğini söylüyor.
“Bazen onlarla oturuyorum ve bu konuşmayı başlattıktan sonra oradan bir müddetliğine ayrılıyorum. Döndüğümde ekseriyetle onları ağlar vaziyette buluyorum.”
“Hayat arkadaşınızı rahatlatmak kolay değil lakin bunu yapmak çok değerli.”
İnsanların kaçınılmaz olana farklı reaksiyonlar verdiklerini söylüyor.
Kees VeldboerVeldboer tanımadıkları insanların ölümcül hastalığı olanlara nazik olmalarının onlara çok iyi geldiğini söylüyor“Bazı bireyler mevti kabulleniyor. Kimi bireyler vazgeçmek istemiyor. Son evrede bile bununla savaşabileceklerini düşünüyorlar.”
Yalnızca çok az sayıda insanın hayatlarının sonunda pişmanlıklarından bahsettiğini, çoklukla insanların keyifli anılarını hatırladıklarını anlatıyor.
Veldboer’e ekseriyetle onun vakti dolduğunda ne yapacağı soruluyor, lakin nereyi görmek isteyeceğinden emin değil.
“Bunu şimdiden bilmek güç. Bu cins şeylere lakin son anlarda karar verilebilir” diyor. “Belki çocuklarım yanımdayken ölmek isterim.”
Cumhuriyet
