Azerbaycan ile işgal altında tuttuğu Dağlık Karabağ bölgesi yüzünden giriştiği savaşı kaybeden ve ülkesinde siyasi durumu zorlaşan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’a bir “darbe” de ordudan geldi. Ermenistan ordusu, dün Paşinyan’dan ve kabinesinden vazifelerini bırakmasını istedi. Genelkurmay Başkanlığı’nın bildirisinde, “Başbakan ve hükümeti, Ermeni ulusu için kritik kıymet taşıyan mevcut kriz durumuyla ilgili makul kararlar alabilecek durumda değildir” denildi. Açıklamada, Ermenistan silahlı kuvvetlerinin, “görevdeki yetkililerin ordunun prestijini sarsmayı amaçlayan akınlarına müsamaha göstermeyeceği” sözü yer aldı.
Ordu muhtırasına Paşinyan’dan sert reaksiyon geldi. Aksiyonun darbe teşebbüsü olduğunu belirten Paşinyan, Genelkurmay Lideri Onik Gasparyan’ı misyondan aldığını duyurdu. Facebook üzerinden halka seslenen Paşinyan, destekçilerini başşehir Erivan’daki Cumhuriyet Meydanı’nda toplanmaya çağırdı. Ulusa sesleniş konuşmasında da “Ermeni halkı, askeri darbeye müsaade vermeyecektir. Şu andan itibaren genelkurmay lideri hakkında mahpus buyruğu verilmiştir” dedi. Paşinyan, ordunun ülkede rastgele bir formda siyasete dahil olamayacağı vurgusu yaptı. Savunma Bakanlığı’ndan “ordu siyasete karışmamalı” açıklaması yapıldı.
RUS İMALİ FÜZE TANSİYONU
Başbakan’a dayanak için binlerce kişi Erivan’da meydanlara çıkarken Paşinyan zıtları da hareketlerini sürdürdü.
Paşinyan ile ordu ortasındaki tansiyon, Azerbaycan’la yaşanan Karabağ Savaşı’na ait değerlendirmeler yüzünden artmıştı. Erivan’ın geçmiş yıllarda aldığı Rus İskender füzeleri konusunda tartışmalar gündeme yansımıştı. Birtakım kaynaklar eski Başbakan Serj Sarkisyan’ın “neden kısa menzilli füzeler kullanılmadı” çıkışına, Paşinyan’ın “İskender füzelerinin yalnızca yüzde 10’unun işe yarayabildiği cevabı verdiğini” aktarmıştı. Paşinyan, evvelki gün de Genelkurmay Lider Yardımcısı Tigran Haçaturyan’ı misyondan almıştı. Haçaturyan, Paşinyan’ın İskender’in savaş sırasında maksatları vurmadığı tarafındaki argümanlarıyla alay etmişti. Rus füzelerine yönelik Paşinyan’ın sözleri Moskova’da reaksiyona yol açtı. Rus İzvestia gazetesi, Ermenistan Genelkurmay Başkanı’nın füzeleri kullanma talebini birkaç defa lisana getirdiği, milletlerarası reaksiyonlar nedeniyle Paşinyan’ın reddettiği savını aktardı.
ANKARA’DAN KINAMA GELDİ
Öte yandan eski Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan’ın halka, üst seviye kumandanların Paşinyan’ın istifası için imzaladıkları bildiriyi destekleme davetinde bulunduğu belirtildi. Koçaryan, “Savaşı kaybeden ve toprakları veren iktidarın gitmesi gerekiyor” sözlerini kullandı. Muhalefet partilerinin, meclisin fevkalâde toplanması için imza topladığı belirtildi.
Ermenistan’daki ordunun Paşinyan hükümetine verdiği muhtıraya Türkiye’den de reaksiyon geldi. Resmi temaslarda bulunmak üzere Macaristan’a giden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, mevkidaşı Peter Szijjarto ile ortak basın toplantısında, “Biz dünyanın neresinde olursa olsun darbe ya da darbe teşebbüslerine mutlaka karşıyız. Münasebetiyle Ermenistan’daki bu darbe teşebbüsünü de şiddetle kınıyoruz” dedi. “Elbette demokrasilerde halk, vatandaş idareyle ilgili tenkit yapabilir, hatta istifasını isteyebilir. Bunlar doğal şeyler lakin askerlerin demokrasiyle, seçimle iş başına gelmiş bir hükümete bırakın darbe yapmayı, istifa davetinde bulunması bile kabul edilemez” diye konuştu.
RUSYA: İÇ SIKINTI
Kremlin Sözcüsü ise Rusya’nın gelişmeleri telaşla takip ettiğini lakin bunu “Ermenistan’ın iç meselesi” olarak gördüğünü söyledi. Sputnik’in haberine nazaran sözcü ayrıyeten Paşinyan’ın Putin’i telefonla aradığını belirtti. Putin’in taraflara sağduyu daveti yaptığını, durumun kanun çerçevesinde tahlile kavuşturulmasından yana olduğunu söylediğini aktardı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price ise Ermenistan’da ordunun siyasete karışmaması gerektiğini belirtti. Price, Ermenistan’ın demokrasisini desteklediklerini açıkladı.
‘ACINASI DURUM’
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise savaş sonrası devirde Azerbaycan’ın geliştiğini, Ermenistan’da ise kriz yaşandığını belirtti. Aliyev, “Ermenistan hiçbir vakit bu kadar acınası durumda olmamıştı” dedi. Demokrasi prensiplerinin hiçe sayıldığını kaydetti. NATO, gelişmelerin yakından takip edildiğini belirterek demokrasiye bağlılık davetinde bulundu.
Geçen yıl yaşanan savaşta Türkiye’nin dayanak verdiği Azerbaycan zafer ilan ederken Dağlık Karabağ’daki Ermenistan işgali kısmen sona ermişti.
DEĞİŞİM VAADİYLE GELMİŞTİ…
Ermenistan’da 2018’de değişim vaadiyle iktidara gelen Paşinyan, gazetecilikten 2000’lerin sonuna yanlışsız siyasete giren bir figür. Hem gazetecilik hem de siyasi mesleğini eski Cumhurbaşkanı ve Başbakan Serj Sarkisyan’a muhalefet üzerine kurmuş olan Paşinyan, uzun yıllar halk dayanağı pek fazla olmayan ufak muhalif yapılara liderlik yapmıştı. Paşinyan, 2018’deki sokak şovları ve “Kadife Devrim” olarak isimlendirilen, Sarkisyan’ın istifasıyla sona eren süreçle iktidara gelmişti. Paşinyan dün başkentte destekçileriyle bir ortaya geldi. (solda) Öte yandan Erivan’da idare zıtları da meydanlara çıktı.
Cumhuriyet
