Otomotiv kesimi, pandemiye karşın hem satışlarda hem de ihracatta birinci şoku atlatmasının akabinde artan bir ivmeyle yaralarını sarmaya devam ediyor. Bilhassa salgının birinci devirlerinde birçok dal olumsuz etkilenirken, otomotiv, en fazla etkilenen bölümlerin başında gelirken üreticilerin birçoğu üretimlerini durdurmak zorunda kaldı. O denli ki oluşan arz kısıtından ötürü ikinci el pazarında artan fiyatlar nedeniyle araba en çok getiri sağlayan varlıklardan biri haline geldi.
ÖTV matrah ve vergi artışı akabinde Tofaş yüzde payları 1,63 yükselirken Doğuş Otomotiv paylarında yüzde 5,77 düşüş gözlemlendi. Yeditepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Veysel Ulusoy ve Dr. Caner Özdurak, Finansal Iktisat kısmı bünyesinde gerçekleştirdikleri araştırmada otomotiv şirketi pay getirilerinin ve borsaya kote tek filo kiralama şirketi olan Beyaz Filo’nun pay getirilerinin iyi ve makus haberlere verdikleri asimetrik yansıları inceledi.
* Uzun periyoda (2019 yılı başından bilgi olan dönem) baktığımızda Tofaş ve Anadolu Isuzu pay getirileri hem iyi hem de berbat haberlere süratli ve sert yansılar verirken makûs haberlerin volatiliteyi nispeten daha çok arttırdığı görülüyor. Doğuş Otomotiv, Ford ve Beyaz Filo pay getirileri ise iyi haberlere reaksiyon verirken bu tesir çok yavaş bir biçimde volatiliteyi arttırıyor.
* Pandemi devrinde ise Beyaz filo dışındaki bütün pay getirilerinde davranış değişikliği gözlemledik. Pandemi periyodunda Tofaş pay getirileri iyi haberlere reaksiyon verirken bu tesir çok yavaş bir biçimde volatiliteyi arttırıyor. Anadolu Isuzu ise bunun tam aykırısı bir halde makûs haberlere reaksiyon verirken bu tesir çok yavaş bir formda volatiliteyi arttırıyor.
* Doğuş Otomotive ve Ford Otomotiv pay getirileri ise pandemi devrinde en farklı davranışı gösteren paylar. Hem iyi hem de berbat haberlerin genel literatürün bilakis volatiliteyi azaltıcı tesir yaparken makûs haberlerin tesiri nispeten daha fazla. Eser gamının tamamını ithal eden Doğuş Otomotiv ile binek araba gamının neredeyse tamamını ithal eden Ford Otosan paylarının habere daha hassas bir yapıları olduğu sonucuna varıyoruz. Burada pamdemi periyodundaki taşıt kredisi kampanyaları ve sıhhat güvenliği maksatlı toplu taşımadan özel araçlara geçişin yarattığı talep sıçraması ve tedarik zincirlerinin kırılması nedeniyle arz kısıtı olması üzere olumlu haberlerin tesiri varken ÖTV ve kurdaki ani artış üzere olumsuz haberlerin de volatiliteyi etkilediği görülüyor.
* Toplu taşımadan kaçınılması ve düşük faizin tesiriyle oprasyonel kiralamada sonlu bir daralma gözlemlenirken bilhassa havalimanı kiralamalarında yaşanan kayıf nedeniyle filo kiralama pazarında yüzde 6 büyüme beklenirlen bu beklenti salgın nedeniyel sekteye uğradı. Bu olumlu ve olumsuz durumlar ve filo araç havuzunun çeşitliliği sebebiyle yalnızca binek araçlarından oluşmaması, Beyaz filo pay getirilerinin davranışında pandemi öncesi ve sonrasında değerli bir farklılık oluşmamasını sağladı. Bununla birlikte pandemi periyodundaki olumlu haberlerin volatilite arttırıcı tesirinin uzun periyot nazaran daha fazla olduğu da tahlilin sonuçları ortasında.
Prof. Dr. Veysel Ulusoy ve Dr. Caner Özdurak daha evvel de güç ve spor kulüblerinin payları ile ilgili asimetik haber tesirleri araştırmışlar ve orada da tıpkı bölüm içinde farklı oyuncuların tıpkı habere farklı reaksiyonlar verebildiklerini modelleriyle teyit etmişlerdi. Ulusoy ve Özdurak bu bağlamda kredi paketi ve ÖTV artışı üzere bölüme tesiri yükse olabilecek haberlerin paylara tesirlerinin farklı başka tahlil edilmesinin ve her bir payın başka farklı davranış modellerinin oluşturulmasının yatırımcılar açısından kritik kıymete sahip olduğunu vurguluyorlar.
Cumhuriyet
