Dünyada ve Türkiye’de her gün çok sayıda insanın vefatına neden olan Covid-19 salgını karşısında aşı tedariğinin ilaç monopollerinin kârlılık ve üretim kapasitesine bırakılması büyük eşitsizliğe yol açıyor.
Mart ayında “kontrollü normalleşme”ye geçişle birlikte salgının başından bu yana en büyük can kayıplarının yaşandığı ülkemizde ise aşılanma oranı Sıhhat Bakanlığı bilgilerine nazaran şimdi sadece yüzde 25 dolaylarında.
Aşı muahedesi yapılan Çin’in kendi yurttaşlarını aşılamayı sürdürmesi nedeniyle aşı tedarikinde sorun yaşanıyor. Rus aşısının Türkiye’de üretiminin ise 3-4 ayı bulabileceği, bu nedenle öncelikle Rusya’dan hazır aşı alımı yapılması bekleniyor.
İktidara yakın medya organlarında yer alan argümana nazaran ise bu durum karşısında kimi ilaç firmaları, yabancı aşı firmaları ile direkt temasa geçerek, Türkiye’ye aşı getirilmesi için çalışmalara başladı. Argümana nazaran özel dala müsaade çıkması durumunda, getirilecek aşının ‘ücreti karşılığında’ uygulanacak. Böylelikle aşı olmak isteyenlere sıra beklemeksizin aşıları yapılacak.
KAMUSAL SORUMLULUKTAN KAÇINILIYOR
Mevzuyla ilgili görüşlerini Cumhuriyet‘e kıymetlendiren Türk Tabipleri Birliği (TTB) Lideri Şebnem Korur Fincancı, “Bir ekip haberleri biz de gördük. Bu türlü bir girişmleri olabilir. İktidarın yaklaşımına da çok uyan bir davranış aslında bu. Aşılama kamusal bir sorumluluk. Bu türlü global bir salgında biz ‘patentler kalksın’ derken aşıyı metaya dönüştürmek bu sorumluluktan kaçınılması olarak değerlendirilebilir” diye konuştu.
‘Ücret aykırısı aşı önceliği’ teşebbüslerinin aşılamada krizin göstergesi olduğununa dikkat çeken Şebnem Korur Fincancı, “TTB olarak aşı çeşitliliği sağlanması gerektiğini başından beri söylemiştik. Ne yazık ki patent ve mülkiyet hakları şirketlerin bu aşıları üretmesini imkanlı kıldı. O denli olunca şirketlerin üretim kapasitesi kâfi değil elbette. Tek bir şirkete bağlı olduğunuzda o şirketin kapasitesiyle hudutlu olacaksınız. O yüzden olabildiğince çeşitlendirerek aşı ölçüsünü toplumsal bağışıklığı sağlayabilecek seviyede tutmayı önermiştik. Ne yazık ki olmadı, yalnızca Biontech’le sonlu bir ölçü için mukavele yapıldı. Muhakkak ki Sinovac yetiştiremiyor üretimi, o yüzden de bu türlü bir yola başvurdular. Tüm Türkiye’yi fiyatsız aşılamak yerine bu türlü bir yaklaşımı benimsediler” dedi.
META DEĞİL HAK
Sözkonusu teşebbüslere toplumda itirazların beklenen seviyede olmadığını da lisana getiren Şebnem Korur Fincancı, “İnsanlar korkuları nedeniyle bir an evvel aşılanmak istiyor. Fakat aslında bu korkuyu taşıyan tüm yurttaşların aşının bir hak olduğunu, meta olarak alınıp satılamayacağını anımsatması gerekir” vurgusu yaptı.
Cumhuriyet
