Salgının derinleştirdiği ekonomik krizin tesiriyle hazırgiyim tüketiminin azalması, Covid-19 münasebetiyle getirilen toplumsal hayatı kısıtlayıcı tedbirler ve eriyen cirolara karşın ödenen yüksek kiralar, perakendeciyi iflasın eşiğine getirdi. Gelinen noktada birçok perakendecinin, kira indirimi talep ettiği mülk sahibiyle ortası açık.
Ciro kirası ya da kira indirimi yapılmayan mağazaları boşaltmak isteyen perakendeci, mukaveleyi feshedip tazminatsız hür çıkış hakkı istiyor. Elinde teminat mektubu bulunun mülk sahibi ise bunun en az 6 ay evvelden bildirilmesi gerektiğini, mukavelenin feshi halinde ödenecek ceza ölçüsünü masaya koyuyor. Bilhassa yabancı yatırımcıların olduğu kümelerin, perakendecinin salgın şartlarını hatırlatarak “Ciromuz kadar kira ödeyelim” talebine sağır olduğu belirtildi.
‘BAHARI GÖREMEYİZ’
Bünyesinde 426 marka bulunan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Lideri Sinan Öncel, “Olağanüstü bir periyottan geçerken yıllar evvel imzalanmış kontratlarla markalarımızın ellerinin kollarının bağlanması adil ve etik değil. Perakende için tazminatsız hür çıkış talihi verilmezse birçok marka önümüzdeki baharı göremeyebilir” dedi. Cumhuriyet’e konuşan Öncel, yurtdışındaki iflaslar göz önüne alındığında Türkiye perakende dalının mevcut durumunun “çok daha iyi” olduğunu, lakin talepleri dikkate alınmazsa ABD ve Avrupa’daki üzere Türkiye’de de iflasların kaçınılmaz olacağını vurguladı.
Öncel, taleplerini ise şöyle sıraladı: “Tüm perakende bölümü için ‘mücbir sebep’ kuralı işletilerek mülk sahibi kiracı çekişmesine son verecek ‘tazminatsız erken mukavele feshi’ imkânı sağlanmalı. İstediğimiz düzenlemeler mali yük getirmez. Yasal regülasyon talep ediyoruz. Birden fazla ticari mülk olanlarda yüzde 50 indirim yapılsın. İndirim yapılan kısım kadar mülk sahibi gelir vergisinden mahsup edilebilir. Kira ve kiralamalarda stopaj ve KDV sıfıra indirilsin. AVM’lerde ciro kirasına geçilsin.”
Öte yandan AVM yatırımcıları ise kirada indirim konusunda yardımcı olduklarını vurguluyor. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği İdare Şurası toplantısı sonucunda tavsiye kararlarını yayımladı.
Yapılan açıklamada şöyle denildi: “Yayımlanan genelgelerle faaliyetleri durdurulan sinema, çocuk cümbüş merkezi vb. işletmelerden kira alınmıyor. Kesimlere nazaran her kiracı özelinde yüzde 70’lere varan indirimler yapıldı. Bu takviyeler kapsamında paydaşlarımız olan başta perakende ve yeme-içme bölümlerinde faaliyet gösterenler olmak üzere kiracılarımıza üyelerimiz tarafından şimdiye kadar 5 milyar TL’yi aşkın kira dayanağı alışveriş merkezi yatırımcıları tarafından verildi.”
İNDİRİMLİ SATIŞLAR DA KURTARMADI
AVM mağazalarında cirosu geçen yıla nazaran yüzde 80’in altında kalan perakendecilerin oranı ekimde yüzde 38 iken kasımda yüzde 60’a çıktı. AVM’lerde yüzde 100’ün üzerinde ciroya ulaşan üyelerin oranı ise ekimde yüzde 25 iken kasım ayında yüzde 12’ye geriledi. Bu bilgiler, her yıl kasım ayında yapılan indirim kampanyalarının da perakendeciyi kurtarmadığını ortaya koyuyor.
Cumhuriyet
