Türkiye genelinde önümüzdeki günlerde sıcaklıkların artarak, mevsim normali kıymetlerinin üzerine çıkması bekleniyor.
Fakat uzmanlar, sıcaklıkların yükselmesinin akabinde yine soğuyan havanın atmosferde kararsızlığa neden olabileceğini vurguluyor.
Kestirimlere nazaran bu durum, hayatı olumsuz etkileyen sağanak yağış, dolu ve hortum üzere hava hadiselerinin devam edeceğini işaret ediyor.
İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, son yıllarda sıkça yaşanan şiddetli yağış ve dolu nedeniyle meydana gelebilecek can ve mal kaybının önüne geçmek için vatandaşların, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün uyarılarını takip etmesi gerektiğini tabir etti.
Öte yandan, dolu yağışını oluşturan “Kümülonimbusö bulutlarının hareketi de, yeniden MGM’nin radar uygulamasından, anbean takip edilebilir.
“ATMOSFER KARARSIZ”
Dolu yağışına neden olan hava kurallarından bahseden Toros şöyle konuştu:
“Dolu ülkemizde dolu daha çok Bahar ve Yaz aylarında meydana gelir. Örneğin en çok dolu, Haziran ayında meydana gelmektedir. Sonra Nisan, Mayıs, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında da görülmektedir. Dolunun oluşması için, yer yüzeyinin sıcak olması gerekiyor. Biliyorsunuz hem ülkemiz etrafındaki su yüzeyleri, Örneğin Akdeniz’in yüzeyi çok sıcak. Yağışlar yok. Üst düzeyde ise soğuk havanın oluşması gerekiyor. Dün ülkemizin Kuzey-batı bölgesinde soğuk cephe hakimdi. İstanbul ve civar bölgede soğuk cephe çizgisi vardı. Üst düzeyde, Doğu-avrupa üzerinde de alçak basınç alanı hakim. Ve bu alçak alanın Marmara’ya hakikat uzanan oluğu son derece soğuk. Yeryüzü sıcak, üst düzeyler soğuk olunca atmosferde kuvvetli bir kararsızlık meydana geliyor.
Akdeniz’den bol ölçüde nem geliyor. Atmosfer kararsız olduğu için, düşey tarafta hava hareketleri son derece fazla. Kümülonimbüs bulutları, peyder pey sağanak çizgisi boyunca oluştu ve bu bulutlar içinde çok kuvvetli düşey tarafta rüzgarlar olduğu için, yağmur aşağı gerçek düşüyor ve tekrar yükselip üst düzeylere çıktığı vakit ve orası da soğuk olduğu için buz, yani dolu oluşuyor. Bu düşey hareketler ne kadar fazla ise, ne kadar dolu taneciği bulut içinde yol alırsa, etraftaki sular dolu taneleri etrafında birikmeye devam ediyor. Ve dolunun tanesi irileşiyor. Aşikâr noktalarda bu bulutlar öbek öbek daha fazla olduğu için, oralarda dolular ve kuvvetli sağanaklar formunda kendini gösterdi. Buralarda taşkınlar, seller meydana geldi. Otomobiller su altında kaldı, hasarlar meydana geldi”
DOLULAR YAĞMAYA DEVAM EDECEK
Yine dolu yağışı beklenip beklenmediği ile ilgili olarak ise Toros, şunları söyledi:
“Şu anda bu sistem ülkemizi terk ediyor. Fakat önümüzdeki günlerde tekrar bir sıcak hava geliyor. Sıcak hava demek, yeryüzünün ısınmaya devam edeceği manasına geliyor. Daha sonraki günlerde tekrar soğuk hava geldiği takdirde, sıcak hava ve soğuk hava ortasındaki fark ne kadar fazla ise, atmosferdeki kararsızlık fazla olacağı için, düşey hareketler fazla olacağı için, dolu oluşma ihtimali de o kadar yüksektir. Hasebiyle dolu olma ihtimali var, olmaya da devam edecek diyebiliriz”
TÜRKİYE GENELİNDE SICAKLIKLAR YINE YÜKSELECEK
Önümüzdeki günlerde sıcaklık bedellerinin mevsim normalinin üzerine çıkacak üzere göründüğünü lisana getiren Toros, “Bu üzere hadiselerde Meteoroloji Genel Müdürlüğü’müzün web sitesinden, cep telefonu uygulamalarından, radyosundan daima takip etmekte yarar var. sıcak bir hava sistemi geliyor, olağanın üzerinde bir sıcaklık bizleri bekliyor olacak. Hala deniz yüzeyi sıcak, toprak yüzeyi gelen yağmur ile biraz soğudu lakin sıcak hava ile tekrar ısınacak, münasebetiyle önümüzdeki günlerde bu çeşit kuvvetli sağanak yağışlara, dolu, yıldırıma hamile olarak görünüyor” dedi.
CAN VE MAL KAYBINI ÖNLEMEK İÇİN BULUTLAR RADARDAN TAKİP EDİLEBİLİR
Vatandaşların, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün ihtarlarını dikkate alması gerektiğini aktaran Toros, “Bir de radar manzaraları var. Orada kümülonimbüs bulutlarının oluşumunu anbean görebiliyorsunuz. Renklere nazaran hangi bölgelerde sistemin kuvvetlendiğini görebilir, önleminizi alabilirsiniz. Can ve mal kayıpları olmaması için bunları anbean takip etmekte yarar var” diye konuştu.
ARTIŞ NEDENİ GLOBAL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Şiddetli yağış ve dolu vakalarının son yıllarda artmasıyla ilgili olarak ise Toros, “Biliyorsunuz, global iklim değişikliğinden bahsediyoruz. Bununla birlikte daha kurak devirler, daha yağışlı periyotlar, yağışın şiddetinde ve sıklığında artışlar, hortum hadiseleri üzere şeyler son yıllarda çoğalmaya başladı. Ancak bununla bir arada, 1960’larda da son yıllardakinden daha fazla dolu hadisesinin yaşandığını biliyoruz. Yani kendi içinde artış ve azalmalar olabilir” sözlerini kullandı.
Cumhuriyet
