Tüm dünyayı 1 yılı aşkın müddettir tesiri altına alan koronavirüs, son devirlerde mutasyona uğrayarak bulaşıcılığını artırdı. Bilhassa İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya’da ortaya çıkan mutasyona uğramış koronavirüs hadiselerinde bulaşıcılık yüzde 70 oranında yükseldi. Türkiye’ye de görülen mutant virüsler hakkında kıymetlendirme yapan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Kocaeli Üniversitesi Covid-19 Laboratuvarları Sorumlusu Prof. Dr. Aynur Karadenizli, mutasyon yaşanmasının tüm virüslerin tabiatında olan olağan bir durum olduğunu söyledi. SARS CoV2 olarak bilinen koronavirüsün şu ana kadar yaklaşık 5 bin mutasyon geçirdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Karadenizli, büyük pandemilerde ilerleyen vakitlerde iyi istikamette mutasyonlar ortaya çıktığını, lakin Covid-19 virüsünün şimdi bu etaba ulaşmadığını belirtti.
‘COVİD-19 ETKENİ, ŞİMDİYE KADAR YAKLAŞIK 5 BİN MUTASYON GEÇİRMİŞTİR’
Virüste yaşanan mutasyonların hastaneye başvuran kişi sayısını yükselterek sıhhat sisteminin yükünü artıracağını belirten Prof. Dr. Karadenizli, “Geçen mart ayından itibaren pandemi ülkemizin de sorunu haline geldi. Tüm dünyada büyük bir sorun ve hala yaşıyoruz bunu. Son 3-4 aydır mutasyonlar ön plana çıktı. Zira virüsler devamlı mutasyon geçirirler. SARS CoV2, yani Covid-19 etkeni, şimdiye kadar yaklaşık 5 bin mutasyon geçirmiştir. Lakin bunlar hastalar üzerindeki tesiri çok fazla olmayan mutasyonlardı. Son eylül ayında saptanan mutasyonun tesirini bilhassa İngiltere’de gördük. İngiltere’deki mutant virüs, olağan virüse nazaran yüzde 70 oranında daha fazla bulaşıcı. Daha bulaşıcı olmasına karşın, virülans, yani hastalık yapan tesiri çok yüksek değil. Bulaşıcı olmasının sonucunda, enfekte olan hasta sayısının çok artması, sıhhat kurumlarının hastalarla dolması ve çok sayıda hasta olursa, doğal ki bunların içerisinde belirli bir yüzdede ağır hasta olması ve ağır bakımların dolması bizim en çok çekindiğimiz nokta. Bu mutant virüsler sıhhat sisteminin çok yüklenmesine ve çok yorgunluğa neden oluyor. Esasen sıhhat çalışanları yaklaşık 1 yıldır büyük bir yorgunluk içerisinde çalışıyor. Bu büyük bir sorun” dedi.
‘BÜYÜK PANDEMİLERDE, İLERLEYEN VAKİTLERDE GÜZEL TARAFTA DEĞİŞİMLER OLUR’
Mutasyonların virüslerin yapısında doğal olaylar olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Karadenizli, şöyle devam etti:
“Mutasyonlar aslında virüslerin genel yapısında olan bir harekettir. Devamlı mutasyon gerçekleşir. Şöyle düşünelim, bir fabrikada bir iş yapılıyor ve bu sırada küçük küçük değişiklikler gerçekleşiyor. Birebir biçimde, virüsler de hücre içerisinde çoğalırken birçok noktada kusurlar oluşuyor. Bunlar bazen iyi tarafta oluyor. Aslında büyük pandemilerde, ilerleyen vakitlerde iyi tarafta değişimler olur ve sonrasında virüs hastalık yapan tesiri çok düşük bir hale gelir. İnsanlık da bu etkenden kurtulur. Lakin biz şimdi bu evrelere gelemedik. Uygun manada mutasyonlar az da olsa var. Ama şu an baskın olan mutasyon çok iyi bir mutasyon değil. Mutant suş diyoruz biz bunlara. İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya olmak üzere şu an 3 mutasyon var. Yarın öbür bir mutasyon da çıkabilir. Umarız, iyi tarafta mutasyonlarla karşılaşırız ve hastalığın yayılım suratı da düşer. Bu mutasyonlarla maalesef, bu virüse ilişkin hücreye giriş sisteminde daha da kolaylaşma gerçekleşti. Bu da bulaşıcılığı çok artıran bir özellik. Kimi mutasyonlar, bilhassa Güney Afrika’daki mutasyon, İngiltere’dekinden biraz daha farklı özellikler taşıyor. Bunda da bulaşıcılık yüksek. Kimi aşılama çalışmalarında, ‘Oluşan antikorlara karşı direnç olabilir mi?’ sorusu gündeme geldi. Bu, büyük bir endişe yarattı. Bu noktada RNA aşılarıyla ilgili yapılan çalışmalarda, aktiflikte büyük bir azalma olmadığını biliyoruz. Bu aşıların kullanımıyla ilgili şimdilik bir meselemiz yok. Biz ülkemizde yaygın olarak Çin aşısı kullanıyoruz. Çin aşısıyla ilgili ise şimdi yapılmış geniş bir çalışma yok.”
‘ÖNCE PCR TESTİ YAPIYORUZ, SONRA MUTANT TAHLİLİNE GEÇİYORUZ’
Bir şahısta mutasyona uğramış virüs saptandığında yakın etrafı ve temaslılarının karantinaya alınmasının kıymetine vurgu yapan Prof. Dr. Aynur Karadenizli, “Mutant bir virüs saptadığımızda, o mutant virüse sahip olan kişinin yakın etrafı ve temaslılarının kesinlikle izole edilmesi lazım. Onun için mutasyonun saptanmasına çok ehemmiyet veriyoruz. Bu mutant virüslerde müspet bulduğumuz olgularla ilgili filyasyon çalışması yapılması gerekiyor. Bunun için biz laboratuvarımızda olumlu bulduğumuzda vilayet sıhhat müdürlüğüne haber veriyoruz ve bu formda filyasyon çalışmaları başlatılmış oluyor. Sokaktaki vatandaş, ‘Bende mutant virüs var mı, yok mu?’ diye hastaneye başvuramaz. Öncelikle bir şikayeti olması gerekiyor. Covid-19 ile ilgili halsizlik, öksürük, ateş üzere klasik bulgulardan varsa öncelikle PCR testi ile bu şahısta virüs olup olmadığına bakıyoruz. Ondan sonra mutasyon tahliline geçiyoruz” diye konuştu.
Cumhuriyet
