Türkiye’nin 50 milyon doz alacağı Çin menşeyli aşı ile birinci etapta 4,5 milyon için kontrat imzaladığı Alman menşeyli aşının Türkiye’deki Faz-3 çalışmalarının koordinatörlüğünü yürüten takımdan Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova, iki aşının da inançlı olduğunu söyledi. Prof. Dr. Akova, Pfizer-Biontech firmasına ilişkin aşı ile ilgili Türkiye’de yürütülen çalışmalarda önemli bir yan tesir görmediklerini; lakin ABD ve İngiltere’de 8 şahısta bu aşı yapıldıktan sonra önemli bir alerji oluştuğunu kaydetti. Prof. Dr. Akova, “Can kaybına yol açacak bir durum kelam konusu değil ve çabucak müdahale edilmiş. Sinovac aşısı çalışmasında ise gibisi bir tablo ile bir bireyde karşılaştık. O kişi de bir gece hastanede yatırıldı, sonraki gün taburcu edildi. Ender olsa da bu cins yan tesirler gözükebiliyor” diye konuştu.
‘ALERJİK TEPKİLER GÖRÜLEBİLİYOR’
Pfizer-Biontech gibisi olan Moderna aşısında da gibisi bir tesirin bir bireyde görüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Akova, “Her aşının içinde farklı katkı hususları var. O unsurlar hasebiyle alerjik tepkiler görülebiliyor; değerli olan bunlara vaktinde müdahale edebilmek. Aslında ABD’de de şöyle bir ihtar var; Bu aşıların bir sıhhat ortamında yapılması ve en az alerji kıssası olan gönüllülerin yarım saat kadar müşahede altında tutulması gerekiyor. Ekseriyetle aşıdan kısa müddet sonra ortaya çıkıyor bu cins tepkiler ve bir ‘adrenalin enjektörü’ dediğimiz iğne var, onun el altında bulunması gerekiyor. Aşıların bu şartlarda yapılması bu çeşit yan tesirlerin şahıslara ziyan vermesini önleyecektir” tabirlerini kullandı.
‘CİDDİ YAN TESİRLERİNİN OLMADIĞINI GÖSTERİYOR’
Prof. Dr. Akova, mRNA yoluyla geliştirilen Biontech-Pfizer aşısının yeni teknoloji olduğu için riskli bulunduğu tezlerine ait “Bu aşıların hiçbirisinin uzun vadeli sonuçlarını bilmiyoruz. Bizim Sinovac aşısıyla ilgili bakanlık tarafından açıklanan bilgiler kısa müddetli takibi içeriyor, bütün gönüllülerin hepsinin takip edilmesi tamamlanmadı. Birebir durum Pfizer ve Moderna aşısı için kelam konusu. Orada da büyük sayıda 30-40 bin civarında istekli var; fakat bunların takip müddetleri çok uzun değil. Biz bunlara Faz-3 çalışma diyoruz. Bunların hepsi, 1-2 yıl bu gönüllülerin takip edilmesiyle ortaya çıkacak. Bu cins şeyleri spekülasyon olarak kabul etmek lazım. Üstelik ‘yeni teknolojide üretilende yan tesir çok olur, eskisinde olmaz’ üzere şey kelam konusu değil. Bunların hepsi yeni bir virüse karşı geliştirilmiş aşılar. Ancak şu anda elimizdeki bilgiler önemli yan tesirlerinin olmadığını gösteriyor” diye konuştu.
‘MUTASYON BAĞIŞIKLIK ORANINI DEĞİŞTİRDİ’
Prof. Dr. Akova, kendisinin de hangi aşıyı temin edebilirse o aşıdan yaptıracağını söyleyerek, “Bağışıklık kazanılması için bugüne kadar toplumun yüzde 60-70’inin aşılanması gerektiği söyleniyordu. Lakin virüsün mutasyona uğramasıyla bunun biraz daha üst çıkması kelam konusu. Toplumun yüzde 70’i aşılanırsa pandeminin seyri değişebilir. Ondan sonra daha üst sayılara ulaştığınız vakit yüzde 90’lık sayılar ile hastalığın büsbütün ortadan kaldırılması kelam konusu. Yüzde 90’a ulaştığınız vakit esasen ortalıkta hastalık diye bir şey kalmaz. Sonuçta ne kadar çok kişi aşılanırsa hastalığın ortadan kaldırılması o kadar kolay ve çabuk olacaktır” tabirlerini kullandı.
‘ÖZEL SOĞUK HAVA DEPOLARINDA SAKLANMASI GEREKECEK’
Prof. Dr. Akova, Türkiye’nin 25 milyona kadar almayı düşündüğü Pfizer-Biontech firmasına ilişkin aşının eksi 70 derecede saklanması gerektiğine dikkat çekerek, “Bunun için özel soğuk hava depoları merkezlerinin bulunması gerekecek. Bu aşının da yapılmaya başlandığı vakit bu koruma şartlarına sahip yerlerde yapılabileceğini düşünüyorum. ‘Eczaneler de dağıtabilir’ söylemi var. Oralarda da özel dolaplar olması gerekecek. Özel kutularda gelir. O kutular da 10 gün içinde tüketilmesi gerekecek” dedi.
Cumhuriyet
