Marmara Denizi’nde bu sabah 3.5 büyüklüğündeki sarsıntısı kıymetlendiren Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, “Bunlar uyarıcı sarsıntılar. Yani, öncü zelzele demek, çabucak gerisinden büyük bir zelzele gelecek manasını içerir. Bundan çabucak büyük bir sarsıntı gelecek manası çıkarılmaz. Marmara’da depremler olmadan evvel bu çeşit öncü zelzeleler, kırığın işleyişi, vakti ve derinliği konusunda, bir de boşalacak gerginlik boşalımı üzerine, Jeofizik Mühendisleri çok kıymetli bilgiler verirler. Biz olan her depremciği çok detaylı olarak işler ondan bilgi ediniriz. Dörtten daha küçük olan sarsıntılara depremcik denir ki bu bir depremciktir. Dörtten daha büyüklerine zelzele denir. Marmara’nın yıkımcıl eşdeğeri ise, altı onda dörtten sonra başlar. Bugün olan zelzele, 2045 yılında beklemiş olduğum, İstanbul kolu ve Tekirdağ kolu depremciklerinden bir adedidir. Aşağı üst 2045’te beklediğim patlama yerinin üzerinde olmuştur. Yani dış odak pozisyonu, 2045’te olacak sarsıntının dış odak pozisyonu ile çakışmaktadır” diye konuştu
“DEPREMCİK KÜMELEŞMESİ BÜYÜKÇEKMECE ETRAFINDA YOĞUN”
Marmara’daki zelzelelerin bilhassa Büyükçekmece civarında olması konusunda ise Ercan, “Kuzey Marmara kabuğu tek modül değil. Kuzey Marmara üç kesimden oluşuyor. Bunlardan bir tanesi Kocaeli modülü, bir tanesi ise Trakya modülü. Kocaeli modülünün bittiği yer Büyükçekmece’dir. Büyükçekmece’nin batısındaki olan kesitler ise Ergene Kabuğu diye isimlendirilir. Artık İstanbul’un altındaki kabuğun kırılmaya karşı göstermiş olduğu direnç, çok yüksektir yani kabuk çıtır değildir. Ve orada granit katmanı ile çok kalın olması nedeniyle ve magmanın da iki kilometreye kadar yüzeye yakınlığı nedeniyle, kırılma direncini artırmıştır. Bu da İstanbul sarsıntısının olmasını geciktirmektedir. Artık bunu yenebilmesi için, altı milyar cigatonluk bir gücü biriktirmiş olması gerekiyor ki kırsın. Artık bu gücü biriktirmediği için kırılma gerçekleşmiyor. Bugünkü sarsıntı olan yer dahil, Mimaroba’dan sonra, Kumburgaz’ın bulunduğu kesim Silivri, Tekirdağ, Kumbağ, Şarköy, Mürefte, Hoşköy ve oradan Gelibolu’ya kadar olan kısımda, oralar orta gevrek olduğu için çok fazla çatırdamalar oluyor yani depremcik kümeleşmesi oralarda daha fazla oluyor” halinde kıymetlendirdi.
“2040 İLE 2050 ORTASINDA ZELZELE BEKLİYORUZ”
İstanbul sarsıntısını 25 yıl sonra beklediğini ve bu müddet içinde kentsel dönüşümün tamamlanması gerektiğini aktaran Ahmet Ercan, “Bir şeyi kırabilmeniz için yüklemeniz gerekiyor. Artık her yıl doğudan gelen bir bu yüklenme baskısı var İstanbul’un önündeki kabuğa. Aşağı üst 0.14 santimetre kadar yüklenme var ve yamuluyor yer burada. Ve yaklaşık dört buçukluk bir yamulma göreceğiz. Bunun için geçecek müddet, 7 onda 2, 7 onda 3’lük sarsıntı için, yaklaşık 32 yıldır. 99 sarsıntısından sonra 32 yıldır. Bu da 2031’e denk geliyor. Birkaç yıl yanlışla. Fakat bu doğrusal yığışım olmayacak. Yani yığışım kimi yıllar süratli oluyor, kimi yıllar hiç olmuyor, birtakım yıllar yavaş oluyor. Bu türlü bir durumda 2 bin 300 yıllık bilgi tabanını kullandığımızda, 9 yıkım gücünden büyük 16 tane sarsıntı görmüş Marmara. Şu anda 17. yıkımcıl sarsıntısını bekliyor ve bunlar ortasında sekmeli doğrusal bir münasebet var. Yani zelzele sayısıyla,
Oluşum yılı ortasında. Ve çok düzgün bir dağılım gösteriyor. O nedenle sarsıntı yılı 2045 artı-eksi beş yıldır. Yani 2040 ile 2050 ortasında zelzele bekliyoruz. Yani her an sarsıntı olur kelamının 21 yıldır yanlışsız olmadığı artık ortaya çıktı. Münasebetiyle zelzelesi yirmi beş yıl sonra bekliyoruz lakin bu 25 yıllık aralığı biz, kentsel dönüşüm için çok verimli kullanmamız gerekiyor. Yani sağlam yerde sağlam yapılar yapmak için iyi kullanmamız gerek” diye konuştu.
“YIKIMLARIN YÜZDE 70’İ AVRUPA İSTANBUL’UNDA, YÜZDE 30’U İSE ANADOLU İSTANBUL’UN DA OLACAK”
Beklenen sarsıntı olduğunda İstanbul’da en çok nerelerin etkileneceği sorusuna ise Ercan, şu karşılığı verdi:
“Şimdi İstanbul’da olabilecek sarsıntının büyüklüğü 6 onda 5 ila 6 onda yedi ortasında olacaktır. Bunun yıkıcılığı İzmir’den biraz daha fazla olur. Ölümcüllüğü ise İzmir’den daha fazla. Zira İzmir’de kilometrekare başına bin 750 kişi düşüyor İstanbul’da ise 2 bin 586 kişi düşüyor. Orada ulaşım çok kolay oldu ancak İstanbul’da ulaşım o kadar kolay olmayacak. Bu zelzele, Küçükçekmece-Avcılar’ın önünde olacaktır. Münasebetiyle en fazla etkileyeceği yer yeniden bilhassa Avcılar evet. Bilhassa Avcılar’da ustalar tarafından güçlendirilmiş olan yapıların ayakta kalması benim için sürpriz olur. Yakuplu dolayları, Büyükçekmece kayma alanları, devebağırtan kayma alanının etrafında olan yapılar, Mimarsinan, Kumburgaz, Bağcılar, Küçükçekmece’nin Kanarya kesiti ve Cumhuriyet Mahallesi, Sefaköy, Menekşe, Yeşilyurt, Yeşilköy, Bakırköy’ün bilhassa eski kısımları, İncirli, Güneşli, Zeytinburnu, Topkapı Suriçi, bilhassa Fatih İlçesi, Haliç kıyıları, Kağıthane, Eyüp. Bunun yanı sıra kısmen Kartal, Maltepe, Tuzla dolayları çok etkileyecektir. Adalarda etkilenme daha az olacaktır. Adalar epey sağlam. Yıkımların yüzde 70’i Avrupa İstanbul’unda, yüzde 30’u ise Anadolu İstanbul’un da olacaktır”
Cumhuriyet
