Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, evvelki gün düzenlediği basın toplantısında lisana getirdiği ‘yeni bir anayasa’ Türkiye’nin yeni gündem konusu oldu. Mevcut anayasanın uygulanmadığı, Anayasa Mahkemesi kararlarının mahallî mahkeme tarafından tanınmadığı bir süreçte Erdoğan’ın bu çıkışı dikkat çekti.
CHP Milletvekili Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, Erdoğan’ın yeni anayasa konusunda içten olduğunu göstermesinin önkoşulunun parti başkanlığından çekilmesi olduğuna vurgu yaptı. Gelecek Partisi İnsan Hakları Lideri, Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Serap Yazıcı da derhal parlementer sisteme geçilerek hukuk sistemlerinin güçlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Anayasanın demokratik hukuk devleti ile bağdaşmayan hususlarının, 2017 düzenlemeleri olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Kaboğlu, devlet ve hükümet yetkilerini elde eden ya da toplayan kişinin; sorumluluk ve hesap vermekten bağışık kılınmasının, kural koyma yetkisi ile de donatılmasının, yargı üzerinde geniş yetkilere sahip kılınmasının anayasa ve demokratik hukuk devleti ile bağdaşmadığını aktardı.
Parti başkanlığı sisteminin de, anayasaya ters olduğuna dikkat çeken Kaboğlu, “Devlet başkanlığını, öteki partilere nazaran bir üstünlük ve bütün yurttaşların vergilerini bir nüfuz aracı olarak kullanmakta. Öte yandan, Varlık Fonu başkanlığı ile kamu tüzelkişisi olan Türkiye Cumhuriyeti’ni şirketleştirirken, bir özel hukuk hukuksal şahsı olan siyasal partiyi devletleştirdi. Mali kaynakların kontrolünü eline alarak, bir kişi-parti devleti kurdu” diye konuştu.
“Cumhurbaşkanı’nın, anayasaya karşıt biçimde parti genel lideri olarak kaldığı sürece anayasanın üstünlüğünü sağlama imkanı katiyetle yoktur” diyen Kaboğlu, “Bu nedenle şayet ‘yeni anayasa’ konusunda Cumhurbaşkanı içten ise önkoşul olarak parti başkanlığından çekilmelidir” dedi.
‘SAYDAMLIK’ VURGUSU
2017 anayasa değişikliği için 10 Aralık 2016 günü TBMM Başkanlığı’na sunulan 21 unsurluk değişiklik metninin, “kapalı kapılar ardında” yapılan çalışmaların eseri olduğunu aktaran Kaboğlu, “Nerede yapıldı ve kimler katıldı? Tutanakları nerede? Hiçbir resmi bilgi ve evrak yok. Bu nedenle, Cumhurbaşkanı’nın saydamlık vurgusu şayet bir özeleştiri ise bu bir ilerleme olarak kabul edilebilir. İçerikle ilgili olarak ise demokratik hukuk devletine dönüş iradesinin varlığı ölçüsünde anayasa çıkışı ciddiye alınabilir” diye konuştu.
PROF. YAZICI: MESELELERİN NEDENİ YENİ SİSTEM
Türkiye’nin, uzun bir müddetten beri iktisadi, siyasi, türel, toplumsal ve kültürel alanlarda birbiri üzerine eklemlenerek büyüyen ve derinleşen meselelerle karşı karşıya kaldığını vurgulayan Prof. Dr. Serap Yazıcı, “Bu çok boyutlu meselelerin çözülememesindeki en değerli faktör, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemidir. Zira bu sistem, yasama, yürütme ve yargı alanlarında Cumhurbaşkanı’na olağanüstü geniş yetkiler sunmuştur. Anayasacılık tarihi, devlet işlevlerinin farklı organlara sunulması gerektiğini; böylelikle devlet organlarının birbirlerini frenlenmesi ve dengelemesi gerektiğini göstermektedir. Bilhassa yargının siyasal nitelik taşıyan yasama ve yürütme karşısında bağımsız kılınması zorunludur” dedi.
Bugün Türkiye’de kuvvetler ayrılığının değil, kuvvetler birliği sisteminin mevcut olduğuna dikkat çeken Yazıcı, “Bu sistem içinde yargı, bağımsızlığını çok büyük ölçüde kaybetmiştir. Bütün bu münasebetlerle Türkiye’nin biriken sıkıntılarını çözebilmek için kuvvetler birliği aslına dayanan Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini terk etmesi ve parlamenter sisteme geçerek demokratik kurumlarını ve hukuk devleti düzeneklerini güçlendirmesi gerekmektedir” tabirlerini kullandı.
Erdoğan’ın çıkışına da değinen Yazıcı, “Hukukun yerini hukuksuzluğun aldığı; adalet hislerinin yok edildiği; nüfusun çok büyük kısmının açlıkla, işsizlikle ve pandemi tehdidiyle karşı karşıya kaldığı bir ortamda bu kelamlar, vatandaş tarafından bir umut yaratır mı? Pek emin değilim” dedi.
Cumhuriyet
