Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Saltık, ülkemizde 1 milyon öğretmenin olduğunu, öteki çalışanla bu sayının daha da arttığını anımsatarak “Bu biçimde okulların açılması fecî bir facia olur zira çocuklar hastalığı belirtisiz geçirirler, toplum içine yayılmasında en riskli kümedir. Türkiye bu türlü bir serüvene girişmemeli, gerekli tedbirler alınmadan açılırsa bedeli ağır olur” ihtarında bulundu.
Çin’den 14 Ocak’ta getirilen 3 milyon doz CoronaVac aşısının akabinde 6.5 milyon aşıda ülkeye geldi. Aşılar 14 günlük incelenmenin akabinde öncelikle birinci dozları vurulan sağlıkçılar, 80 yaş üzerine ile huzurevlerinde kalanlara, akabinde da başka kümelere kademeli yapılacak. Lakin aşılar geldiğinden bu yana öğretmenlere şimdi aşılama başlanmadı.
‘BATIDA ÖRNEĞİ YOK’
Prof. Saltık, okulların açılması durumunda yaşanabilecek problemleri gazetemize kıymetlendirdi. Saltık “İsveç ve Norveç karşılıklı: İngiltere, pek çok ülke ile hudutlarını kapattı. Fransa dördüncü kere kapanmaya gidiyor, Almanya bir buçuk aya yakın vakittir çok sıkı bir kapanma içinde. Mutant virüs tipi dünyanın pek çok ülkesinde yayılmış durumda. Türkiye’de de olduğunu gördük. Bütün stratejileri de bunlara nazaran planlamak gerekiyor” dedi. Ülkemizde 1 milyon öğretmenin olduğunu anımsatan Prof. Saltık “1 milyon öğretmeni aşılayacaksınız, öbür çalışanlarda var… Üstelik 18 yaş altıdaki çocuklara eldeki aşılar da yapılamıyor. Yani aşı yapılamayan bir kitleye okulları açacaksınız. Yok batıda örneği. Okullar dahi kapatılıp, uzatılıyor” diye konuştu. Okulların açılması ile tarih vermek yerine, bir grup kriterleri sağlamak gerektiğini ve ondan sonra okulların açılmasının yanlışsız olacağını anlatan Saltık, şöyle devam etti:
“Sözgelimi, Türkiye’de günlük vefatları 10’un altına indirdiğinizde, günlük yeni olgu sayısın 500’ün altına çektiğinizde, mutant tipler görülmediği taktirde üzere ölçütler koyarak okulları açacaksınız. Bu haliyle okulların açılması dehşetli bir facia demektir. Zira çocuklar hastalığı belirtisiz ve ayakta geçirirler, toplum içine yayılmasında en riskli küme okul çocuklarıdır. Türkiye bu türlü bir serüvene girişmemeli. Bugün günlük olgu sayılarımız Nisan ayındaki zirve kıymetlerinin bile üzerinde. Türkiye’nin en az 3-4 dört hafta köktenci bir biçimde kapanmaya muhtaçlığı var, öteki türlü bu sıkıntıyla baş edemeyeceğimiz üzere gözüküyor.”
AŞI TERTİBİ KOŞUL
Aşı üretimi ve dağıtımının bütün dünyada yavaşlatılmış durumda olduğunu da söyleyen Prof. Saltık, “Virüsteki önemli mutasyon aşıların aktifliğini azaltabilir” değerlendirmesini yaptı. Saltık, şöyle devam etti:
“Çin, kendi nüfusunu da yetiştiremiyordu aşıları, diğer ülkelerle de kontakları vardı. Yeni mutant tipi virüsler kullanılarak aşı üretme gerekmektetir. Türkiye 14 Ocak’ta başladığı aşılamada 3 milyon doz aşıyı bile daha kullanabilmiş değil. Demek ki elimizde aşı olsa bile yaygın ve süratli uygulayabileceğimiz bir alt yapıya sahip değiliz. İngiltere’de, Almanya’da aşı istasyonlarının kurulduğunu, istekli tıp öğrencilerinin ve istekli eski sağlıkçıların vazifeye çağrıldığını çeşitli örnekler vererek daha evvelden de söyledik. Hiçbiri yapılmadı. İş. hastanelere ve aile hekimliklerine yıkıldı. Sağlıkçılar organize bir topluluktur ve sıhhat kuruluşundadırlar, işe gitmişken aşılarını da olurlar. Münasebetiyle aşı yapılması kolay kümedir. Bu kümeye dahi 12 günde lakin yetişebildiğiseniz, yani günde 100 bin doz aşı yapabildiyseniz, lakin 30 günde 3 milyon aşılamayı bitirebilirsiniz. Sağlıkçılar dışında daha da güç, zira beşerler dağılıyor. Buraya odaklanmak gerekiyor; nasıl daha süratli ve daha yaygın aşılama yapabiliriz. Bu maksatla yaygın aşılama yapabilmek için başka bir yapılanmaya, örgütlenmeye gidilmeli, başka bir işçi, insan gücü üzere planlamalar yapılmalı lakin hükümet harcama gerektirecek hiçbir adım atmıyor, atamıyor. Hasebiyle bugün gelen 6.5 milyon doz aşı ben de buruk bir sevinç yarattı. Kullanabilecek miyiz sorun burada. Onun için büyük bir süratle aşı tertibini yaygın yapılabilmesi için her şeyin baştan gözden geçirilmesi gerekli. Şayet süratle yaygın uygulanamazsa ve dört hafta ortayla ikinci dozda yapılamazsa, birinci dozdan kâfi bağışıklık elde etme mümkünlüğü imkanlı değil. Müddet uzadığı taktirde dört haftayı geçtiği taktirde ikinci dozda elde edilecek bağışıklıkta da zayıflama ortaya çıkacaktır.”
Cumhuriyet
