İsveç Re Enstitüsü’nün yayımladığı yeni bir sigorta endeksinde, tüm global gayri safi yurtiçi hasılanın yaklaşık yarısının (42 trilyon ABD doları civarı), doğal dünyanın sağladığı eser ve hizmetlere bağımlı olduğu bulunmuş.
Fakat bu güçlü temel, dünyanın pek çok yerinde kuma dönüşüyor.
Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Endeksi biçiminde isimlendirilen rapor, dünya ülkelerinin beşte birinin şu an kırılgan bir ekolojik yer üzerinde durduğunu; karasal alanlarının üçte birinden fazlasının insan faaliyetleriyle bozguna uğradığını gösteriyor.
Bu durum, ekosistemleri çökme tehlikesi geçiren 39 ülkenin olması demek. Sebebi ise çoğunlukla biyoçeşitlilikte meydana gelen yaygın azalmalar; bunlar ister ormanların yok edilmesiyle meydana gelsin, ister tarım, madencilik, yüzeysel akış, istilacı çeşitler yahut tozlaştırıcılarda görülen bir azalmayla…
Endeks, dataların tehlike altındaki topluluklara karşı uygun sigorta tahlillerinin bulunmasına yardımcı olması maksadıyla; hükümetlere ve ticari kurumlara ekonomileri için değer taşıyan mahallî ekosistemlerin durumuna ait temel bir ölçüt sunmak üzere tasarlanmış.
Endekste büyük tarım bölümleri bulunan gelişmekte olan ülkeler (Kenya, Vietnam, Pakistan, Endonezya ve Nijerya gibi), GSYH’leri doğal kaynaklara bağlı olduğu için bilhassa tehlike altında. Ancak Güneydoğu Asya, Avrupa ve Amerika üzere ağır nüfuslu ve ekonomik açıdan kıymetli bölgeler de ekonomik çeşitliliklerine rağmen tehlikeye açık durumdalar.
Sıralamanın en üstlerinde, her ikisi de su kıtlığı, tozlaşma ve kıyı muhafaza meseleleriyle uğraşan ve dünyanın en büyük ekonomileri ortasında olan Avustralya ile Güney Afrika bulunuyor. Türkiye ise Avustralya’nın beş sıra altında, 13. sırada yer alıyor.
Bugüne kadar doğal ekosistemlerinin büyük kısmını korumuş olan Brezilya ve Endonezya üzere ülkeler bile, doğal kaynaklara büyük ölçüde bağımlı olan ve gelişen iktisat ile nüfuslara sahip.
Kaynak: popsci.com
Cumhuriyet
