Türkiye endüstrisinin en büyük ikinci 500 devinin satışlarındaki yavaşlama eğilimi, kârlılıkları düşürdü. İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) açıkladığı “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, 2019” araştırmasına nazaran, 2019’da İSO İkinci 500’ün üretimden satışları yüzde 14.2 artarak 137.5 milyar TL’den 157 milyar TL’ye yükseldi.
Lakin bu artış, 2017’deki yüzde 30.9 ve 2018’deki yüzde 27.8’lik artışlarla kıyaslandığında, büyüme performansının yavaşladığına işaret etti. Kelam konusu bu oran birebir vakitte son üç yılın en düşük artışı olarak da dikkat çekti.
Satışlardaki yavaşlama eğilimi İSO İkinci 500’ün kârlılıklarını da olumsuz etkiledi. İSO İkinci 500’de 2018’de 19 milyar TL olan faaliyet kârı, 2019’da yüzde 11.5’lik düşüşle 16.8 milyar TL’ye indi.
Faaliyet kârı oranı da 2018’de yüzde 12.1 iken, 2019’da 2.7 puanlık düşüşle yüzde 9.4’e geriledi.
SIKINTI BİR YILDI
İSO Lideri Erdal Bahçıvan, “İkinci 500 araştırmamızın kapsadığı yıl olan 2019, KOBİ’lerimiz için birçok açıdan sıkıntı bir yıldı. Sanayicilerimiz, bir yandan dünyada yükselen gümrük duvarlarının ve global iktisattaki yavaşlamanın tesirlerini hissederken, yurtiçinde de 2018’de yaşanan finansal şokların yaralarını sarmaya çalıştı. Sanayicimizin 2019’un şiddetli şartlarında göstermiş olduğu performans takdire şayandır” dedi. İkinci 500 araştırmasında dikkat çeken birtakım datalar şöyle:
– Üretimden satışlar büyüklüğüne nazaran İSO İkinci 500’ün birincisi, 482 milyon 130 bin lira ile “Panasonic Life Solutions” oldu. 482 milyon 54 bin liralık satışlarıyla “Kervan Gıda” ikinciliği alırken 481 milyon 440 lira ile de AKA Otomotiv üçüncü sırada yer aldı.
– İSO İkinci 500’ün bu yılki listesine 104 yeni sanayi kuruluşu girdi. Bunlardan 43 tanesi İSO 500’den İSO İkinci 500’e düşen şirketlerden oluştu.
– İSO İkinci 500’ün ihracatı, 2019’da yüzde 9.4 artarak 9.8 milyar dolara çıktı.
– 22 yıl evvel ihracat yapan firma sayısı 407 iken, 2019’da 463’e yükseldi.
– 2019’da İSO İkinci 500’de istihdam yüzde 4.1, ödenen maaş ve fiyatlar ise yüzde 25.8 arttı.
ORTA VE YÜKSEK TEKNOLOJİNİN HISSESI AZALDI
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) açıkladığı “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, 2019” bilgileri, Ar-Ge harcamaları artsa da ülkenin muhtaçlık duyduğu katma pahalı üretimi yapacak orta ve yüksek teknoloji yoğunluklu endüstrilerin azaldığını ortaya koydu. Buna nazaran, 2017’de 188 olan Ar-Ge yapan kuruluş sayısı, 2018’de besbelli bir artışla 218’e çıkmıştı.
2019’da ise Ar-Ge yapan kuruluş sayısının 231 ile en yüksek düzeyine ulaştığı dikkat çekti. Bu şirketlerin AR-GE harcamaları da 2019’da yüzde 44.6 artarak 498.6 milyon TL’den 721.2 milyon TL’ye yükseldi. Birebir periyotta Ar-Ge harcamalarının üretimden satışlara oranı da yüzde 0.36’dan yüzde 0.46’ya çıktı.
Lakin, teknoloji yoğunluklarına nazaran yaratılan katma paha dağılımına bakıldığındaysa, 2017’de yüksek teknolojinin hissesi yüzde 3.1 iken, 2019’da yüzde 2.2’ye gerilediği görüldü. 2017’de yüzde 27.2 olan orta-düşük teknolojinin hissesi ise 2019’da 25.1’e indi. Düşük teknolojilerin hissesi ise arttı: 2017’de yüzde 46.2 iken 2019’da yüzde 48.6’ya yükseldi.
Cumhuriyet
