Bakırköy 46. Asliye Ceza Mahkemesince hazırlanan gerekçeli kararda, “Mahkememizdeki belge açısından sanık, savunmasında açılan tüm davalarında kendisine yöneltilen suçlamaların tabir özgürlüğü hakkına müdahale teşkil ettiğini, milletvekili olarak misyon yaptığı müddette Anayasa’nın 83. unsurunun birinci fıkrasının milletvekillerine sorumsuzluk ve dokunulmazlık muhafazasını verdiğini, yani Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) tabir ettikleri görüşler nedeniyle cezalandırılamayacaklarının öngörüldüğünü ve yeniden milletvekillerinin fikirlerinin içeriğini Meclis dışında tekrarladığı ve yaydığı durumların da bu muhafaza kapsamında olduğunu kaydetmiştir.” denildi.
Sanığın üzerine atılı aksiyonun Türk Ceza Kanunu’nda kabahat tipi olarak bulunduğu ve karşılığında ceza öngörülen kabahat olduğu tespitine yer verilen gerekçeli kararda, sanık Demirtaş’ın dava konusu konuşması ile ilgili olarak mahkemede 9 duruşma yapıldığı, bunların 7’sinin tıpkı hakim tarafından yürütüldüğü tabir edildi.
“DEMİRTAŞ SOMUT KANIT SUNMADI”
Sanık Selahattin Demirtaş’ın şahsen mahkemede hazır bulunma taleplerinin tekraren mahkeme tarafından kabul edilmesine karşın sanığın türlü mazeretlerle duruşmaya katılmadığı, yargılama süreci boyunca sanığın savı istikametinde bir savunmada bulunmadığı aktarılan kararda, dava konusu konuşmanın milletvekilliği misyonu mühletince, kabahat tarihinden evvel tabir edilip edilmediği, Meclis’te yahut Meclis çalışmalarında ileri sürdüğü (alıntı yapmak suretiyle) tıpkı sözler olup olmadığı konusunda savunması soyut kalmakla birlikte bu bahiste rastgele somut bir kanıtı de sunamadığı kaydedildi.
Milletvekillerinin vazife müddetleri boyunca seçmeni temsil edip onların çıkarlarını savunduğuna yer verilen gerekçeli kararda, şu tabirlere yer verildi:
“Milletvekilinin siyasi görüşlerini söz etme özgürlüğü elbette garanti altında olmalıdır. Lakin siyasi tartışma özgürlüğü, mutlak değildir. Söz özgürlüğü kapsamında ele alınmalıdır. Neticeten konusu hata teşkil eden hareketler dokunulmazlık zırhına tabi değildir. Hakikaten anayasal muhafaza, milletvekiline ferdi olarak değil, Meclis’e ve Meclis’teki çalışmalarında problemsiz biçimde yürütebilmesi için teminat sağlayan ayrıcalıktır. Bu açıdan sanık müdafilerinin sunmuş olduğu açıklamalar her ne kadar Meclis çalışmalarında misal sözler kullanıldığı tezinde bulunmuş iseler de bu açıklamaların dava konusu konuşma içeriği ile birebir tıpkı olmadığından sanığın aksiyonun Anayasa 83/1 fıkrası kapsamında yasama bağışıklığı ile korunması mümkün değildir.”
Gerekçeli kararda, sanık Demirtaş’ın iddianameye husus edilen konuşmayı kendisinin yaptığını ikrar ettiği fakat Cumhurbaşkanı ve Başbakanın şahsını maksat almadığını, hükümete yönelik tenkitlerini yaptığını savunduğu aktarılarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) nazaran tabir özgürlüğünün yokluğu halinde demokratik bir toplumdan kelam edilemeyeceği lakin söz özgürlüğünün de mutlak ve sınırsız olmadığı, bu hak kullanılırken bireylerin hak ve özgürlüklerini ihlal edecek tavır ve davranışlardan kaçınılmasının hem ulusal hem de milletlerarası mevzuatlarda yer aldığı kaydedildi.
“CUMHURBAŞKANI TÜRK MİLLETİNİN BİRLİĞİNİ TEMSİL EDER”
Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 5 Kasım 2018 tarihli bir kararında, “Cumhurbaşkanına hakaret” cürmünün yasal ögelerinin oluşup oluşmadığına ait detaylı değerlendirmelerin yapıldığı anlatılan gerekçeli kararda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na nazaran, Cumhurbaşkanı devletin başıdır ve bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Bu nedenledir ki ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ hatası, bireylere ve gurura karşı hatalar içerisinde değil, devlete karşı işlenmiş cürümler kısmında düzenlenerek devleti temsil eden Cumhurbaşkanlığı makamının saygınlığının korunması amaçlanmıştır. Devlete karşı işlenen hatalardan bir kısmının gerçek mağdurunun makamı temsil eden gerçek kişi olmakla birlikte, devlete ait türel faydanın korunması, bireye göre daha üstün tutulmuştur.”
Kararda, iftira, küfür, onur, onur ve saygınlığı zedeleyici beyanlar, müstehcen içerikli kelam, yazı, fotoğraf ve açıklamalar, savaş kışkırtıcılığı, hukuk nizamını cebir yoluyla değiştirmeye yönelen nefret, ayrımcılık, düşmanlık ile şiddet yaratmaya yönelik bulunan sözlerin niyet özgürlüğü bağlamında tüzel muhafaza görmediği ve hata sayılmak suretiyle ceza yaptırımlarına bağlandığı bildirildi.
“DEMİRTAŞ’IN KELAMLARI ONUR, GURUR VE SAYGINLIĞI RENCİDE EDİCİ NİTELİKTE”
Mahkeme, gerekçeli kararında şu değerlendirmelere yer verdi:
“Bir hareketin hukuk nizamı tarafından cezalandırılmaması için, tenkit hak ve misyonu berbata kullanmamalı, tabirlerde küçültücü, incitici, abartılı kelamlardan kaçınılmalıdır. Sayılan ögelerden birinin olması halinde haber verme ve tenkit hakkından kelam edilmeyecek ve hareket hukuka karşıt olacaktır. Politikler, üst seviye bürokratlar ile kamuya mal olmuş bireyler, öteki insanlara göre ağır tenkitlere daha fazla katlanmak zorunda oldukları demokratik toplumlarda kabul edilmektedir. Lakin hakarete hiçbir kimse katlanamaz. Tabir hürriyeti bakımından tenkit ile hakaret başka ayrı kıymetlendirilmesi gereklidir. Kaba sövme hiçbir şartta tenkit olarak kabul edilemez.”
Sanık Demirtaş’ın katılanları açıkça gaye aldığı konuşmasında katılanlara yönelik kelamlarının muhatapların onur, gurur ve saygınlığını tereddütsüz bir halde rencide edecek nitelikte olduğu tespitinde bulunulan kararda, yapılan yargılamada hakaret hatasının ögeleri oluştuğu kanaatine varıldığı kaydedildi.
Mahkeme, 22 Mart tarihinde yapılan duruşmada, sanık Selahattin Demirtaş’ı, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” cürmünden 3,5 yıl mahpus cezasına çarptırmıştı.
Cumhuriyet
