TBMM Lideri Mustafa Şentop, gündeme dair canlı yayında değerli açıklamalarda bulundu.
Filistinli yetkililerden yaklaşık iki ay içinde İsrail’deki cezaevlerinde yer alan Filistinli mahkum ve tutuklulara aşı yapılmadığına ait iki farklı mektup aldığını söyleyen Şentop, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle bu hususta istişarelerde bulunduğunu belirtti.
Şentop, daha sonra İsrail Meclis (Knesset) Lideri Yariv Levin’e, İsrail’deki hapishanelerde Filistinli mahkum ve tutuklulara da aşı yapılmasına, bunun insani bir sıkıntı olduğuna dair mektup gönderdiğini bildirdi.
Yeni anayasa yapma konusunda öncelikle bir niyet olması gerektiğini lisana getiren Şentop, “Uzlaşılan noktalarda ağırlaşmak, onlar üzerinden hareket etmeye çalışmak lazım. Bir tahlil yolu bulunabilir.” diye konuştu.
Siyasi partilerin anayasa konusundaki öngörülerinin somut olarak unsurlara döküldüğünde anlaşılabileceğini belirten Şentop, “2011’de başlayan Anayasa Uzlaşma Kurulu sürecinde aslında önümüze bütün siyasi partilerin nasıl bir anayasa öngördüklerini ortaya koyan metinler çıktı. Yani tam bir anayasa metni, bütün siyasi partilerin teklifleri olarak karşımıza çıktı. Bence yeni anayasa tartışması ciddiye alınmalı. Sonuç olur, olmaz. Sonuç almak kesinlikle amaç olmalı samimi olarak lakin somut bir metin ortaya çıkmalı.” sözlerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile Meclisin devre dışı kaldığı argümanını kabul etmediğini vurgulayan Şentop, şunları söyledi:
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde parlamentonun yapısıyla yürütmenin yani cumhurbaşkanının mensubu olduğu siyasi partinin ilgisi tek seçenek olarak karşımıza çıkmıyor. Parlamenter sistemde vatandaşa tek bir oy hakkı veriliyor. Bu tek oy hakkıyla hem yürütmeyi hem de parlamentoyu belirlemesi isteniyor. Daha doğrusu tek oyla parlamentoyu belirliyorsunuz. Hükümet onun içinden çıkıyor. Halbuki yeni sistemde vatandaşa iki oy hakkı tanınıyor. Hükümeti başka bir oy kullanarak belirleme, parlamentoyu ise yeniden başka bir oy kullanarak belirleme hakkı tanınıyor. Hasebiyle vatandaşın, bu sistemde cumhurbaşkanını bir siyasi partiden seçip, cumhurbaşkanının mensubu olduğu siyasi partiyi parlamentoda çoğunluk yapmama hakkı var. Oyunu Cumhurbaşkanına verir, parlamentoda ise oyunu onun partisine vermeyebilir. Bu türlü bir durumda parlamentoda farklı bir çoğunluk yapısı ortaya çıkabilir. Bu durumda yürütmeden büsbütün bağımsız bir çalışma imkanı tanınıyor. Evvelki sistemde ise bu türlü bir seçenek yoktu. Orada mecburen yürütmenin, hükümetin denetiminde bir yasama süreci var. Öteki bir seçenek yok.”
Kimi milletvekillerinin, soru önergelerinin cevaplanmadığı tenkitlerine cevap veren Şentop, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin başladığı 27. Yasama Devri’nde soru önergelerinin cevaplanma oranının, evvelki yasama devirlerinin tamamından daha yüksek olduğunu kaydetti.
“Parlamento basamağı, yalnızca bir müsaade aşamasıdır”
“CUMHURBAŞKANI VERDİĞİ ONAYI GERİ ÇEKEBİLİR”
Türkiye’nin, İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanı Kararı ile çekilmesi ile TBMM’nin devre dışı bırakıldığı tenkitlerine ait Şentop, Anayasa’ya nazaran, memleketler arası bir mutabakatın kabul edilme ve yürürlüğe konulmasının; “imzalanma”, “onaylanmasının uygun bulunması” ve “onaylanma” formunda üç adımı olduğunu aktardı.
Meclisin imzalanan bir muahedeyi kanunla uygun bulduğunu anlatan Şentop, şöyle konuştu:
“Daha sonra cumhurbaşkanının onaylaması basamağına geçiliyor. Cumhurbaşkanı onayladıktan sonra yürürlüğe giriyor. Meclisin kanunla uygun bulması şu manaya geliyor: ‘Bu onaylamanın bir mahzuru yoktur. Bu mutabakat onaylanabilir.’ Daha teknik bir tabirle, onaylama müsaadesi veriyor. Ancak mesela cumhurbaşkanı onaylamayabilir yahut onaylayabilir. Onayladıktan sonra onayını geri çekebilir. Parlamento etabı, yalnızca bir müsaade basamağıdır. Onaylamayı mecburî kılan bir evre değildir. Yeni de değil, 1963’te çıkan 244 Sayılı Kimi Andlaşmaların Yapılması İçin Cumhurbaşkanına Yetki Verilmesi Hakkında Kanun var. Yani 1963’ten bu yana aslında bu bu türlü oluyor. Onlarca örnek var. Mevzuat ve uygulama bu formda. Yani Bakanlar Konseyi kararıyla vazgeçilmiş bir muahede için sonra tekrardan bir kanun çıkarılmasının 1963’ten bu yana bir örneği yok.”
Cumhuriyet
