Trafik, kalabalık, ağır iş temposu, problemli ikili ilgiler üzere günlük hayatta uğraş edilen her şey gerilimi tetikliyor. Çağın hastalığı olan gerilimin beraberinde birçok hastalığı getirdiğini söyleyen Endokrin Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Erhan Ayşan, kıymetli açıklamalarda bulundu. Başta tiroid olmak üzere tüm endokrin organların, bayanlarda yumurtalıklar ve göğüs; erkeklerde prostat bezinin gerilimden çok fazla etkilendiğini lisana getiren Prof. Dr. Erhan Ayşan, şu bilgileri verdi:
“Tiroid bezinden T3 ve T4 isimli hormonlar salgılanır ve gerilim bu hormonların salgı ritmini bozar. Çok hormon salgısı, günlük hayatımıza tasa, terleme, kilo kaybı, uyku bozuklukları olarak yansıyor. Yetersiz hormon salgısında ise hasta kilo alıyor, halsizlik, bitkinlik, isteksizlik, depresyon, çok uyku isteği, kabızlık, şişkinlik problemleri yaşayabiliyor. Saç dökülmesi ve cilt kuruluğu da gerilime bağlı olarak ortaya çıkan hormonal salgı ritminin bozulmasının sonuçlarıdır.”
BAYANLARDA DAHA ÇOK GÖRÜLÜYOR
Gerilime bağlı tiroid hastalıklarının bayanlarda daha çok göründüğünü tabir eden Prof. Dr. Ayşan, “İleri yaş, kalp, tansiyon, şeker hastalığı üzere ek hastalıkların varlığı da durumdan daha fazla etkilenilmesine neden olabiliyor. Bilhassa bayanlarda bunu daha çok görüyoruz. Bu durumun bayanların hormonal ve duygusal yapılarının erkeklerden farklı olmasından kaynaklandığı düşünülüyor. Bu yapı tiroide de yansıyor ve yaş, ek hastalıklar, bayan cinsiyeti gerilimden etkilenmede öne çıkıyor” sözlerini kullandı.
BU MESLEK KÜMELERİ DİKKAT!
Yapılan işin de gerilimle bağı olduğunu belirten Prof. Dr. Ayşan, “Finans, bankacılık ve iktisatla uğraşan bireyler gerilimden çabuk etkilenir. Tabipler da çabuk etkilenen meslek kümeleri ortasında yer alıyor. Gerilime girmede yapılan iş ve bu işin riskleri, potansiyel sonuçları elbette değerli. Lakin daha da kıymetli olan nokta kişinin bedeninin gerilime vereceği yanıt ile gerilimi denetim edebilme gücü ve becerisidir” dedi.
GERİLİMİ KABUL ETMEK GEREKİYOR
Var olan ya da sonradan çıkan hastalıkların da gerilim yarattığını hatırlatan Prof. Dr. Ayşan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Strese makus bir şey olarak bakmamak gerekiyor. Gerilim, dışarıdan gelen bir ikaza bedenin verdiği doğal ve yararlı bir yansıdır. Örneğin makûs bir haber aldığımızda çabucak göğsümüzde bir çarpıntı hissederiz. Çarpıntı gerilime verilen en erken yanıtlardan biridir. Biz onu berbat bir şey olarak düşünürüz. Meğer kalp, gerilim anında bedene fazla ölçüde kan pompalamak zorundadır. Bunu da fakat fazla çalışarak yapar. Şayet kalp bunu yapmazsa tansiyonumuz düşer ve bayılabiliriz. Kıymetli olan gerilimin varlığı değil, onun seviyesidir. Şayet gerilim aşikâr bir seviyede tutulabiliyor, denetim edilebiliyorsa sorun yok demektir. Bu denetimin bir kısmı bizim elimizde, örneğin kendi kendimizi telkin ederek ve süratli, çok reaksiyonlar vermemeye programlayarak gerilim denetimini kısmen yapabiliriz. Kısmen diyorum zira ne yazık ki, tüm denetim bizde değil. Bedenin savunma sistemi, sinirsel denetim düzeneklerinin bir kısmı büsbütün otonom yani denetimden bağımsız bir formda kendi kendine çalışır.”
GERİLİM HASTALIĞIN SEYRİNİ DE DEĞİŞTİRİYOR
Gerilim seviyesi yüksek olan hastalarda tedavi süreçlerinin de zorlaştığını lisana getiren Endokrinoloji Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Erhan Ayşan, “Basit bir ilaç tedavisinde bile hasta ilaçları sorgulamaya başlıyor. Prospektüsler okunuyor. Ameliyat olacak hastalar ameliyat tekniğini sorgulayabiliyor, internetten edinilen birden fazla yanlış ve eksik olan bilgilerle itirazlar yapılabiliyor. Biz tabip olarak bunlara tepkisel ve eleştirel yaklaşmıyoruz. Hastanın ruhsal durumuna nazaran bazen ilaç değişikliği yapıyor, bazen ameliyat tarihlerini öteleyebiliyoruz. Buna karşın hasta bazen ilacını almıyor, bazen ameliyattan vazgeçiyor. Sonuçta, tedavide aksamalar, gecikmeler ortaya çıkıyor. Gerilim hastalığın seyrini değiştiriyor, hastalık ileri evreye hakikat yol alabiliyor” tabirlerini kullandı.
Cumhuriyet
