Koronavirüs salgını tüm süratiyle sürüyor. Covid-19’un mevcut suratında devam edip etmeyeceğini yahut beşerler ortasında yakın vakitte artan etkileşimlerin daha küçük salgınlar mı yoksa daha büyük bir ikinci dalga mı doğuracağını ise kimse bilmiyor. Lakin birkaç şey net: Hastalığa neden olan virüs, bir aşı ortaya çıkana kadar ortalarda dolaşmaya devam edecek. Ve grip mevsimi kapıda. Pekala, bizleri neler bekliyor?
Dünya son 100 yılda dört grip virüsü salgını ile karşı karşıya kaldı: 1918’de H1N1, 1957’de H2N2, 1968’de H3N2 ve 2009’da H1N1 – sonbahar ve kışın başlarında grip mevsimi ile birlikte ölümcül bir ikinci dalga yaşadı. Covid-19 da birebirini yapabilir.
Fakat dikkatli davranılırsa zıddı de olabilir. İnsanların Covid-19’un tesirini azaltmak için benimsedikleri davranış değişiklikleri – toplumsal ara, el yıkama ve maske takma üzere – gribin tesirini azaltabilir.
HER YOL GRİP
Her yıl grip yüzünden dünyada milyonlarca insan can veriyor. Yeni koronavirüs ve grip virüsleri ateş, öksürük ve yorgunluk üzere tıpkı semptomların kimilerine neden olabilse de bu benzerlikler çoğunlukla yüzeysel. Patojenler, bedenimize erişim sağlamak için hücrelerdeki farklı reseptörleri kullanır.
Sonuç olarak, SARS-CoV-2 bir yoldan girebilirken bir grip virüsü öteki bir yoldan içeri sızabilir.
COVID-19’A EŞLİK EDEN VİRÜSLER VAR
Kuzey Kaliforniya’da yürütülen ve nisan ayında JAMA’da yayımlanan yaklaşık 1200 hasta üzerinde yapılan bir araştırma, Covid-19 teşhisi konan beş şahıstan birinin öteki bir teneffüs virüsü ile birlikte enfekte olduğunu ortaya koydu. Hong Kong Üniversitesi’nde epidemiyolog Ben Cowling, bu çeşit koenfeksiyon riskinin tipik olarak düşük olduğunu, lakin tıpkı bölgede iki virüs ağır bir biçimde dolaştığında daha yüksek olabileceğini söylüyor.
Buna rağmen hem Cowling hem de öteki kimi epidemiyologlara nazaran, virüslerin birbirleriyle etkileşimi ve onlara müdahale etme biçimi muhtemel bir koronavirüs grip ikilisinin tesirini azaltabilir. Bilim insanları onlarca yıldır salgınları izlediler ve teneffüs yolu virüslerinin salgınlar ile ekseriyetle birebir vakit aralığında tepeye ulaşmadığını keşfettiler.
ON YILLARIN EN BERBATI ORTASINDAYDI
Lancet mecmuasında yer alan çalışmada Cowling, Hong Kong’da koronavirüsü içermek için getirilen hudut kısıtlamaları, karantina ve izolasyon, toplumsal ara, maske takma ve el yıkama üzere halk sıhhati tedbirlerinin grip aktivitesinde süratli bir düşüşe yol açtığını gösterdi. Keza ABD’de yeni grip hadiseleri, Covid-19’un global pandemi duyuru edilmesinden birkaç hafta sonra düştü. Bir vakitler on yılların en berbatları ortasına giren 2019-2020 grip dönemi altı hafta erken sona erdi.
Cumhuriyet
