Silvia Alessi, tercihleri, görünümleri ya da fizikî farklılıkları nedeniyle toplum tarafından dışlananlara objektifini çeviriyor ve sanatıyla onların kıssalarını anlatıyor.
Silvia, fotoğrafçılık yapmadan evvel kuaför olarak çalışıyordu. Hoşluk ve kabul görmeyle ilgili fikirlerinin, fotoğrafçılık sayesinde değiştiğini anlatıyor.
Asitli hücuma uğrayanlar, Afrika’da mevt tehlikesiyle karşı karşıya olan albinolar ve çeşitli pürüzlere sahip bireyler Silvia Alessi’nin karelerinde kendilerine yer buluyor.
BBC’ye konuşan Silvia Alessi, çalıştığı bölümün klâsik tercihlerine ters projeleri ve hususları tercih ettiğini belirtiyor:
“Kuaför olarak çalıştığım devirlerde bayanlar bana gelir, onları güzelleştirmemi isterlerdi. Ben hoşluğun bir kimlik problemi olduğunu anladım. Bazen de insanın kendine olan inancının derinlerinde olan bir şey.”
Dışlananları çekmek
Silvia 17 yaşında İtalya’da kuaför olarak çalışmaya başladı. Birçok kişi üzere, hobi olarak fotoğrafçılığa başladı lakin bu onun için bir tutku haline geldi.
Etiyopya’nın güneyine yaptığı bir seyahatte Omo Irmağı’ndaki etnik kümeleri fotoğraflarken, Batılı turistlerin yerli insanlara “hayvanat bahçesi” gözüyle baktığını hissetti. Afrika gezisi, ona fotoğraflayacağı bireylere nasıl yaklaşması gerektiğini öğretti.
“Sanatçılar fotoğrafını çektikleri bireyleri, haklarında hiçbir şey bilmeden sırf hoş fotoğraflar için kullandıkları bir av olarak görmemeli.”
Silvia’nın birinci büyük projesi 2017’de onu Hindistan’a götürdü. Albinolar hakkındaki önyargıları ve maruz kaldıkları şiddeti duymuştu ve toplumsal medyada gördüğü bir fotoğraf onu çok etkilemişti.
Birleşmiş Milletler’e nazaran Sahra Altı Afrika’da albino bireylerin hücuma uğradığı ve bazen de öldürüldükleri yüzlerce olaya rastlanıyor.
Albinizmin 200 bin kişiyi etkilediği Hindistan’da ise albinolar şiddete maruz kalmasalar da genç bayanların toplumdan dışlanma üzere problemlerle karşılaştığı biliniyor.
Üç albino kardeşi fotoğraflayan Silvia, odağını daha da genişleterek Agra kentinde erkeklerin asitli saldırısına uğrayan Soniya isimli bayanla tanıştı:
“Asit saldırısına maruz kalan, tanıştığım birinci kişi Soniya’ydı. Makyaj sanatkarıydı ve işlerimiz hakkında çok konuştuk. Hayli doğaldı. Tanıştıktan sonra ona rahatsız hissettirmekten çekindim ancak o çok rahattı. Gayemizin tıpkı olduğunu fark ettim: Yaşadıkları hakkında farkındalık yaratmak.”
Silvia iki mevzuyu birleştirdi ve asit saldırısından kurtulan bir bayanla albino bir bayanı bir ortaya getirdi.
“Amacım, cildin toplumsal dışlanma nedeni olduğu iki farklı durumu yan yana getirerek kontrastı ortaya koymak ve bu yolla bir toplumsal sıkıntıyı anlatmaktı. İkisi de kendilerinin pahalı, hoş ve ilgi alımlı olduğunu hissetti. Neden onların portresine yer vermek istediğimle ilgili epey meraklıydılar.”
‘Sanat şifadır’
Silvia öteki projeler için Hindistan’a tekrar gitti, Irak, Afganistan ve Japonya’da insanları fotoğrafladı.
Hindistan’da 1984 yılında yaşanan Bhopal felaketinin mağdurları onu derinden etkiledi.
3 Aralık 1984 günü, ABD merkezli Union Carbide firmasının Bhopal’de kurduğu böcek ilacı üreten fabrikadan 40 ton metil isosiyanat gazının sızması sonucu 150 binden fazla kişi zehirlenmişti.
Hindistan hükümeti felaketin yaşandığı günlerde 3 bin 500 kişinin, sonrasında ise 15 bin kişinin öldüğünü söylese de, sivil toplum örgütleri meyyit sayısının 25 binin üzerinde olduğunu belirtiyor.
Felaketin tesirleri hala sürüyor. Çocuklar ömürlerini sınırlayan hastalıklarla doğuyor. Serebral palsi, yani insan bedenindeki kasların hareketlerini etkileyen bir cins beyin felci, bu tesirlerden birisi.
Silvia onun fotoğrafını çektiğinde 18 yaşında olan Samir de serebral palsiden muzdarip.
Samir ile tanışmak, Silvia’nın felaketin boyutlarını anlamasına yardımcı olmuş. Silvia birlikte çalışmalarının, kendi işine paha kattığı üzere, Samir’e de kimi şeyler kazandırdığına inanıyor.
“Samir’in fotoğrafını çektikten sonra ağlamaya başladım. Sanat hem sanatçı için, hem fotoğrafı çekilen için, hem de fotoğrafa bakanlar için şifa niteliği taşıyor. Biliyorum ki bu, Samir için farklı bir gün ve küçük bir takviye manasına geldi.”
‘O korkusuzdu’
Seyahatleri sırasında tanıştığı öbür beşerler Silvia’ya ilham vermeye devam etti. Savaşın vurduğu Afganistan’da, Tacikistan ile Çin hududundaki klasik rotalarını izleyen yarı göçebe bir topluluğu fotoğrafladı.
Japonya’da, 23 yaşındayken sol bacağını bir kazada kaybeden Koichi Omae’nin olumlu gücüyle buluştu. Omae, tek bacağı olmamasına karşın dansçı oldu ve Rio’daki Paralimpik Oyunları’nın kapanış merasiminde sahne aldı.
Irak’ta, homofobik tutumların günlük omurdaki yerine karşın, mahallî rehberin ihtarlarını hiç sayarak eşcinsellerin buluştuğu parka gitti ve ortalarından birini kendisine özel bir poz vermeye ikna etti.
“Doğru kişiyi buldum ve konuşmaya başladım. İnancını kazanmıştım. Gergindi ancak kimliği hakkında hiçbir korkusu yoktu.”
Koronavirüs salgını nedeniyle seyahat yolları kısıtlanınca Silvia, Bergamo’da yaşadığı konutta otoportre çalışmaları yapmaya yöneldi. Lakin gelecek projesi hakkında da hazırlıklar yapıyor. Bu proje, saçımıza verdiğimiz kıymet üzerine olacak.
Fotoğrafını çektikleriyle temasta olmayı sürdürüyor ve işlerinin nerelerde gösterildiği ya da bunlara gelen yansılar hakkında onlara bilgi veriyor.
“Projelerim İtalya’daki kültürel etkinliklerde ya da fotoğraf stantlarında gösterildiğinde her vakit bunların ardındaki öyküleri anlatıyorum ve fotoğraflardaki insanların isimlerini zikrediyorum. Bu benim onlara yardım etme ve yaşadıkları hakkında farkındalık yaratma biçimim.”
Cumhuriyet