Türkiye’nin, Doğu Akdeniz’de sonu meçhul ve 2023’te hiç de beklemediği sonuçlarla karşı karşıya kalabilecek bir tırmanmanın içine girdiğine vurgu yapan Er, “Stratejinin 3 temel faktörüyle bunu açıklamak mümkün: Vakit, kuvvet ve yer. Vakte bakarsak, Türkiye, bu türlü karmaşık bir şiddet sarmalının içine en zayıf olduğu vakitte girdi. Zira ekonomik buhranla karşı karşıya. Ayrıyeten, çok cepheli angajmanlar içinde. Hem Libya’da, hem Suriye’de, hem de Irak’ta. İç güvenliğe kuvvet ayırmak zorunda ve Kafkaslarda da Türkiye’nin kendini ayıramayacağı bir sorun ortaya çıktı. Türkiye, bu türlü bir vakitte Doğu Akdeniz’de olmayı kendisi seçti” dedi.
‘İRADİ YALNIZLIK İÇİNDEYİZ’
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki adımları en yalnız olduğu periyotta attığına dikkat çeken Er, şunları kaydetti: “Türkiye, 2003’te GKRY-Mısır’la MEB mutabakatını imzaladığı vakit; Mısır’ı, İsrail’i, Suriye’yi, Lübnan’ı direkt etkileyebilecek bir diplomatik güce sahipti. Neden o vakit ses çıkarmadı? Tek yaptığımız 2004’te Doğu Akdeniz’deki hak ve menfaatlerimizi BM’ye tescil ettirmek oldu. Ancak bu yetmez. 2007’de emsal durum Lübnan’la oldu. Lübnan, GKRY ile MEB mutabakatı imzalamadan evvel, Lübnan’a ‘Lübnan’la Türkiye ortasında MEB muahedesi imzalamadan, GKRY ile imzalayamazsın. Zira benim kıyıdaş olduğum kıyı, GKRY’den fazla” diyebilirdik, onu da demedik. 2008’e gelindiğinde ise ekonomik kriz bütün dünyayı vurdu, vaktin başbakanının tabiriyle ‘Türkiye’yi teğet geçti’.
NIÇIN ÜZERİNE GİDİLMEDİ?
Krizde biz olumlu ayrışma gösterdik. Yunanistan tabana vurmuşken, biz denetim edilebilir bir krizle karşı karşıyaydık. Yunanistan’ın en zayıf olduğu devirde niçin üzerine gidilmedi? GKRY’nin, daha AB üyesi olmadan Mısır’la muahede imzaladığını da atlamayalım. Bunlar göz nazaran göre geldi. Tüm birikenlerin üstüne, İsrail’le alakalarınızı bozdunuz. Bölgeye deniz ablukası uygulayan devletin alanına girdiniz ve o sizi vurdu. Akabinde, GKRY ile MEB mutabakatı imzaladı. Ondan sonra da İsrail-GKRY-Yunanistan savunma işbirliği düzenekleri geliştirilmeye başlandı. Artık, içeride sıkışıldı ve yıllardır süren dış siyaset, içeride bir manivela olarak kullanılmaya başlandı. Şu anki yalnızlığımız söylenilenin bilakis ‘değerli’ değil, iradî yalnızlıktır. Türkiye bunu kendi seçti.”
Türkiye’nin, Doğu Akdeniz’deki en büyük yumuşak gücünün Kıbrıs olduğunun altını çizen Er, şu değerlendirmelerde bulundu: “Yavru vatan tabiri sadece soydaşlık üzerinden değil, jeostratejik pozisyon üzerinden de tanımlanır. Türkiye çok cılız ses çıkarıyor. Kıbrıs’a ABD gemileri gelemez. GKRY, Fransa’ya üs veremez. Bunlar, Londra ve Zürih Anlaşmaları’na alışılmamıştır. Türkiye, bunlar üzerinde güç kullanmak dahil kendisini ortaya koyabilmeli. Kıbrıs’ı kaybetmiş olan Türkiye’nin savunma açığını kapatması için, bugünkü bütçenin en az iki katı kadar harcama yapması gerekir. Kapanmayacak bir savunma açığı ortaya çıkar.”
TÜRKİYE NE YAPMALI?
Er, TSK’nin, Suriye sonundaki tanklarını Yunanistan sonuna taşımasına ait ise, “Tanklar, Trakya’da olması gereken tanklar zati. Tüm mekanize tank birliklerini İdlip’e girmek için Suriye’ye taşıdılar. Aslında o birlikleri şu anda kendi kışlalarına götürüyorlar. Tankların oraya gidişi denetimli kriz idaresinin bir kesimidir. Yapılan doğrudur fakat geç kalınmıştır” diye konuştu. “Türkiye Cumhuriyeti, Suriye’deki 4 harekât alanında kullandığı kuvvetlerini, bölgedeki güvenlik ve emniyeti sağlayacak birlikleri bırakarak, Trakya’ya ve stratejik kullanım alanlarına geri çekmelidir. Çekilen birlikler, konvensiyonel bir harp için hazırlanmalıdır. Zira Türkiye operasyonel değil, konvensiyonel bir harple karşı karşıyadır” görüşünü lisana getirdi.
Cumhuriyet
