Açıkladığı datalarla tartışma konusu olan, iktidarın istediği sayıları açıklamakla eleştirilen TÜİK’in açlık hududunda minimum fiyat önerisi tartışma konusu oldu. Kurumdan tartışmalar üzerine bir açıklama yapıldı.
TÜİK’ten yapılan yazılı açıklamada, Taban Fiyat Yönetmeliği’nin ilgili kanunun 39. hususuna nazaran düzenlendiği ve bu hususa nazaran kurulun 15 üyeden oluştuğu belirtilirken bu üyelerden 5 adedinin devlet temsilcilerinden oluştuğu ve TÜİK’in bu daimi temsilcilerden bir tanesi olduğu tabir edildi.
TÜİK’in kuruldaki vazifelerinin “ülkenin içinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik gelişmelere dair bir rapor hazırlamak ve komitenin vereceği misyon doğrultusunda bir çalışanın gerek duyduğu kalori ölçülerini dikkate alarak farklı iş kolları için aylık fiyat maliyetini çıkarmak” olduğu belirtilen açıklamada, “TÜİK hesaplamaları yaparken yalnızca bünyesinde bulunan fiyat datalarını kullanmakta ve hesaplamaları Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun direktiflerine nazaran yapmaktadır. Minimum Fiyat Tespit Komitesi tarafından kurumumuza iletilen istikrarlı beslenme kalıbı kapsamındaki eserlerin fiyatları bölgesel seviyede, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı tarafından sağlanan emekçi sayıları ile ağırlıklandırılarak hesaplamalar yapılmaktadır. İstikrarlı beslenme kalıbında yer alan eserler, Minimum Fiyat Komitesi tarafından belirlenmiş olup, TÜİK tarafından yalnızca fiyat bilgileri kullanılarak hesaplamalar yürütülmektedir” denildi.
“SEPETE NAZARAN HESAPLIYORUZ”
Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının 2000 yılında bir emekçinin günlük istikrarlı beslenme kalıbı hakkında bilgi için Hacettepe Üniversitesine müracaatta bulunduğu, üniversitenin ise hafif, orta ve ağır iş kollarında çalışan yetişkin personellerin güç ve besin öğesi ihtiyacını karşılayacak protein, süt/süt eserleri, yağ, karbonhidrat, sebze/meyve üzere temel besin hususlarını ve bunların günlük tüketilmesi gereken ölçüleri belirlediği ve bunlara personel istikrarlı beslenme sepeti denildiği kaydedilen açıklamada, “Bu çerçevede Hacettepe Üniversitesi tarafından hafif iş kolunda çalışan yetişkin bir emekçi için 2 bin 765 kalori, orta iş kolunda çalışan için 3 bin 90 kalori ve ağır iş kolunda çalışan için ise 3 bin 590 kalori alması gerektiği belirtilmiş ve bir personelin bu kalori muhtaçlığının sağlıklı beslenerek karşılayabilmek için tüketmesi gereken besin husus eserlerini ve bunların günlük ölçüleri belirtilmiştir” sözlerine yer verildi.
Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nun (AÜTK) verdiği misyon çerçevesinde TÜİK’in Hacettepe Üniversitesi’nin belirlediği bu personel istikrarlı beslenme sepetinde yer alan besin hususlarının günlük ve aylık mali bedellerini TÜFE endeksi kapsamında yer alan ve her ay internet sitesinde yayınladığı bölge bazındaki ortalama perakende sayış fiyatlarını temel alarak üç farklı iş kolu için hesapladığı bildirilerek, şu tabirlere yer verildi:
“Buna nazaran bir çalışanın gereksinimi olan kalori ölçüsü üzerinden belirlenen besin eserlerinin bölge bazında ortalama fiyatı ve Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı tarafından verilen emekçi sayıları dikkate alınarak Türkiye geneli için günlük ortalama besin harcama ihtiyacı tespit edilmektedir. Daha sonra Türkiye geneli için gelir ayrımı gözetilmeksizin 2017-2018-2019 yılları için ortalama besin harcamalarının hissesi yüzde 23.1 ve besin dışı öbür harcamaların hissesi ise yüzde 76.9 olarak alınarak, besin harcaması için bulunan bedel üzerinden bir çalışanın aylık toplam harcama ihtiyacına ulaşılmaktadır. Sonuç olarak TÜİK, çerçevesi, içeriği ve metodolojisi AÜTK tarafından belirlenmiş olan teknik bir hesaplama yapmaktadır. Bu hesap bir emekçinin muhtaçlık duyacağı aylık toplam harcama ihtiyacını göstermektedir ve bu çalışmanın sonuçları Komiteye sunulmaktadır. Ne taban fiyat ne de taban fiyat artış oranı TÜİK tarafından belirlenmemekte ve önerilmemektedir.”
Cumhuriyet
