Pandemi periyodu ile kısa bir müddet kahır yaşayan ve üç ay üzere bir vakitte sorunları aşan dal, tekrar üretim ve ihracata başlamış durumda. Kesimin amacı artık Çin ve Japonya olmak üzere pek çok ülkeye Türk somonu dahil balık ve deniz eserleri ihracatı yapmak. Su Eserleri Yetiştiricileri Üretici Merkez Birliği Lider Yardımcısı, Muğla Kültür Balıkçıları Derneği Lideri ve Kılıç Holding İdare Şurası Lider Vekili İhsan Bozan, hem kesimin pandemi ile imtihanını hem de bölgedeki gelişmeleri anlattı.
1.5 MİLYAR DOLAR
Geçen yıl bir milyar doları aşan ihracatıyla ülke iktisadına katkı sunan bölümün gelişmesinin önüne geçilmemesi gerektiğini anlatan İhsan Bozan, “Bu ülkenin üretime muhtaçlığı var. Türkiye’nin borcu boğazı aşmış durumda, çalışıp para kazanıp ödeyeceğiz. Biz teknoloji ülkesi değiliz, teknoloji üretemiyoruz, inşallah olacak lakin o olana kadar başardığımız şeyleri daha çok üreteceğiz. Ben Milaslıyım bu memleketin geliri zeytin, pamuk, tütündü. Artık oralar toprak havuzlarla doldu. Üretenin önüne geçmeyelim. Daha çok nasıl üretiriz ona bakmamız lazım. Neredeyse faiz ödeyebilecek durumda değiliz” tabirlerini kullandı.
“Toplam su eserleri içinde kültür üretimi 378 bin ton. Ortalama 5 dolar olsa 2 milyar dolarlık büyüklük eder” diyen Bozan’a nazaran, kültür balıkçıları levrek üretmiyor olsa deniz levreğinin fiyatı iki katına çıkar. Biz alanda olmasak Yunanistan’dan balığı artık 4 dolara alırken en az 6 dolara alırız.
4 DEĞİL 20 AYDA BÜYÜYOR
Bozan, üretimle ilgili de şu bilgileri verdi, Yunanistan kültür balığı üretiminde bir periyot Avrupa’da bizim en büyük rakimizdi. ABD pazarına levrek ve çipurayı onlar getirdiler. Çiftlikleri de kıyıya bizden daha yakın. Norveç’te de birebir formda. Balıklar tavuk üzere değil. Levrek 20 ayda, çipura 16 ayda büyüyor. Biz kültür balığı dedimizde sentetik zannediliyor. Meğer bunlar kuluçkasından hasadına kadar bu çiftlikler büsbütün denizde ve yaklaşık 20 ayda 2-2.5 kiloya kadar büyüyor.
KİM NE DİYOR?
Kültür balığı üreticilerinin son günlerde başı yeniden kimi çevrecilerle kaygıda.
– Çevreciler, kültür balıkçılığında kullanılan yemlerin çevreyi kirlettiğini, balıklara GDO’lu yem verildiğini lisana getiriyor. İlaç verildiğini de lisana getiren çevrecilere nazaran balık çiftlikleri turizmi engelliyor.
– Balıkçılar da; bu işi yaplanın belirli kuralları olduğunu, daha evvel kıyılara 900 metre uzaklıktakı çiftliklerin 2008’de çıkan yasa ile 1.1 kilometre açığa taşındığını, hatta kimi noktalarda bu uzaklığın 3 kilometreye kadar çıktığını lisana getirdi.
– Yemlerimiz hem bakanlık hem de müşteriler tarafından denetleniyor. Dometes, kiraz döndü bir kalıntı olsa Avrupa’ya giden balıklar geri döner. Bu türlü bir şey mümkün değil. Hangi havuzda hangi uzunluk, çeşit balık olduğuna kadar sıkı bir formda denetleniyor.
Cumhuriyet
