Türkiye ilgi-etki alanlarında sınamalardan geçiyor. Evvel Irak-Suriye, sonra Libya, artık de Azerbaycan. Devlet yöneticileri, bilhassa de iktidar sözcüleri, biraz da iç siyasetin tesiriyle “büyük konuşuyorlar”. Türkiye’nin askeri gücü ve imkanlarını “bölgesel belirleyicilik” seviyesine yükseltme arayışları da bu telaffuzlara eşlik ediyor. Biraz Karabağ konusunun taraflarına bakalım evvel.
Kafkasların kuzeyinde Rusya, güneyinde İran, doğusunda Türkiye bulunuyor. Üç ülkenin de bölgeyle ilgili çıkarları var. Rusya bölgeyi art bahçesi olarak görüyor, belirleyiciliğini sürdürmek istiyor. Fakat bölgeye dışarıdan, global ölçekte müdahale var: ABD. Ve ABD bu teşebbüslerinden vazgeçmiyor. Rusya, Karabağ sorunu aracılığıyla Ermenistan’ı kendisine sıkı sıkıya bağlı tutmaya çalışıyor, Azerbaycan’ı ise dengelemeye çalışıyor.
ABD; Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan üzerinden bölgede Rus tesirini kırmak istiyor.
İran; Kendi bünyesindeki Türkler nedeniyle tüm dikkati Azerbaycan’ın üzerinde, İran Azerbaycanı’nda sorun istemiyor.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, biraz da gürültünün yardımıyla geldiği iktidarda zorlanıyor. Zira Batı yanlısı. Lakin Moskova ile sıkı bağlar içindeki Karabağ takımı gücünü koruyor.
Sadece Azerbaycan mı? Asya’daki öteki Türk devletlerinin geleceği için ortak bir yaklaşımımız var mı, bu hiç aklımızdan geçiyor mu? Bilmiyoruz. Lakin algıladığımız şu; her vakaya aniden yakalanıyoruz.
Sanırız Karabağ’ın şimdiki sorunu şu noktada düğümleniyor: Rusya, Paşinyan’ın dayak yemesini mi, yoksa gitmesini mi istiyor? İki ülke ortasındaki çatışmalar buna nazaran şekillenecek üzere.
Büyük konuşmak önderlere tatlı geliyor. Anlaşılabilir. Bu satırlar yazılırken dolar kuru 7, 83 TL, Euro kuru ise 9,14 TL idi. Yıl sonuna kadar önemli bir dış borcun ödenmesi gerekiyor. Dış borcu sıfırlamayı, cari fazla vermeyi planlayan bir partimiz var mı? Yoksa, büyük düşünmek imkanlı değil.
Cumhuriyet
