Türkiye’de son yıllarda giderek artan obezitenin bedende birçok deformasyona yol açtığına değinen Op. Dr. Yılmaz, yaptığı yazılı açıklamada şu tabirlere yer verdi: Hipertansiyon, koroner kalp hastalığı, tip 2 şeker hastalığı, şeker direnci, osteoartrit (romatizma), uyku apne sendromu, depresyon, karaciğer yağlanması, karaciğer sirozu, safra kesesi taşı, inme/felç, bir grup cilt hastalıkları, ruhsal hastalıklar, astım, kas ve iskelet sistemi problemleri, prostat, göğüs, rahim ve kolon kanseri gelişimi açısından obezite kanıtlanmış bir risk faktörüdür.”
OBEZİTE VE METABOLİK CERRAHİ ORTASINDAKI FARKLILIKLAR
Obezite ve metabolik cerrahi ortasındaki farklılıklar konusuna da değinen Op. Dr. Yılmaz, “1950’lerden bu yana uygulanan obezite cerrahisi, öbür ismiyle bariatrik cerrahi, kilo verilmesini sağlamak maksadıyla yapılan cerrahi teşebbüslere verilen genel isimdir. Her obezite cerrahisi teşebbüsü, organ ya da organlar üzerinde biyolojik bir sonuç yarattığı için birebir vakitte bir metabolik cerrahi teşebbüstür. Öte yandan obezite cerrahisi’nin temel maksadı kilo verilmesi iken, obez olmayan bireylerde de gerçekleştirilebilen metabolik cerrahi’nin temel gayesi başta tip 2 diyabet olmak üzere öteki metabolik hastalıkların tedavisine yarar sağlamaktır. 1980’lerden bu yana tip 2 diyabete yönelik birçok farklı tipte metabolik cerrahi teşebbüsünün tesirli olduğu gösterilmiştir” bilgisini verdi.
METABOLİK CERRAHİNİN SAĞLADIĞI FAYDALAR
Metabolik cerrahinin sağladığı yararlara değinen Op. Dr.Yılmaz, kelamlarını şöyle sürdürdü: Metabolik cerrahinin en çarpıcı tesiri tip 2 diyabeti olan hastaların büyük çoğunluğunda erken devirde iyileşme göstermesidir. Kilo veren hastalarda kolesterol yüksekliği, kan basıncı yüksekliği (hipertansiyon), uykuda teneffüs durması üzere eşlik eden metabolik sorunların iyileştiği görülmüş, kalp damar hastalıklarına bağlı vefatlar azalmıştır.
Dünyada olduğu üzere Türkiye’de de obezitenin yükselişte olduğunu vurgulayan Op. Dr. Yılmaz, “Her şeyden evvel yeme alışkanlığımızı değiştirmeli ve idmanlarla bunu desteklemeliyiz” diye konuştu.
TÜRKİYE’DE SAYI ARTIYOR
Dünyada 1.6 milyar fazla kilolu kişi mevcut olmakla birlikte bunların 400 milyonunun obez olduğunu belirten Yılmaz, “Yapılan araştırmalara nazaran, Türkiye’de erkeklerin beşte birinde yani nüfusun yüzde 21’inde, bayanların yarıya yakını, öbür bir deyişle yüzde 44’ünde obezite belirlenmiştir. Yaygın olarak görülmesinin yanı sıra giderek artış göstermesi, çok sayıda yandaş hastalıklara sebep olması nedeniyle değerli bir halk sıhhati sorunu olmaya devam etmektedir. Günümüzde çok şişmanlık (morbid obezite) hastalığı, cerrahi ya da endoskopik olarak tesirli bir biçimde tedavi edilebilmektedir. Obezite tedavisi birçok hastanın hayat mühletini ve kalitesini artırmaktadır” biçiminde konuştu.
OBEZİTE CERRAHİSİ HERKESE UYGULANMAZ
Obezite cerrahisinin vücut kitle indeksi 40 ve üzeri olan, uzman kontrolünde tıbbi beslenme, idman ve medikal tedavi üzere teknikler ile zayıflayamayan hastalara önerildiğini söyleyen Yılmaz öbür kriterleri şöyle açıkladı: Beden kitle indeksi 35 üzerinde olan, yüksek tansiyon, diyabet, uyku apnesi üzere şişmanlığa bağlı yandaş hastalığı olanlara önerilmektedir.
AMELİYAT ÖNCESİ SİGARA KULLANIMI SÜRECİ ZORLAŞTIRIR
Yılmaz, obezite ameliyatları öncesinde hastanın dikkat etmesi gereken konular hakkındaysa şunları söyledi;
“Hastanın genel sıhhat durumunun iyi olması ve rastgele bir bağışıklık sistemi hastalığının bulunmaması gerekir. Tıpkı vakitte hastanın ruhsal açıdan iyi durumda olması ise ameliyat sonrası iyileşme sürecini etkilemesi nedeniyle gözetilir. Obezite ameliyatı öncesinde sigara ve alkol alışkanlıklarından vazgeçilmesi gerekir. O denli ki sigara doku oksijenlenmesini bozarak iyileşme sürecini şiddetli hale getirebilir.
FAZLA ANTRENMAN FAYDA DEĞİL ZIYAN GETİRİR
Ameliyat sonrasında, genel sıhhat durumuna dikkat edilmelidir. Özel bir beslenme sistemi oluşturulmalıdır. Uzman bir diyetisyenin nezaretinde beslenmek sağlıklı bir halde kilo vermeniz açısından hayati değer taşımaktadır. Sigara, alkol ve gazlı içecekler tüketmemek, paketlenmiş hazır besinlerden kaçınmak, kâfi oranda su içmek, atıştırmalıkları sağlıklı besinlerden oluşturmak, karbonhidrat yüklü besinler tüketmemek, protein içeriği yüksek besinleri yeteri kadar almak ve denetimlerinizi aksatmamak dikkat edilmesi gereken kıymetli durumlardır. Tabibin önerdiği oranda idmanlar yapmak gerekmektedir. Çok antrenman yaparak süratli kilo verilmeye çalışılmasından kaçınılmalıdır. Bireyden şahsa kilo verilmesi farklılık gösterebilir. Kilo kaybı vakit zaman durabilmektedir. Bunlar bedenin verdiği olağan reaksiyonlar olarak algılanmalıdır.
RUHSAL TAKVIYE ALINMALI
Bu ameliyat sonrası olması gereken esaslı hayat değişimleri obez hastaların ruhsal sorunlar yaşamasına sebep olabilmektedir. Obezite cerrahisi sonrası kalıcı sonuç elde edebilmek hedefi ile ömür uzunluğu uygulanması gereken sağlıklı besin tüketme davranışı bir müddet sonra güçlü hayat şartları ile birleşerek hastaları zorlayıcı hale gelebilmektedir. Evvelden var olan yeme bozuklukları, anksiyete ve depresyon tetiklenebilir yahut yeni ruhsal sıkıntılar ortaya çıkabilir. Ameliyat olmadan evvel hastaların ruhsal ve fizyolojik detaylı taramalarının yapılması gelecekte bu üzere sorunlar ile müsabaka ihtimallerini bir nebze de olsa düşürmektedir. Birtakım hastaların ameliyat sonrası kilo verme ile ilgili gerçek dışı beklentileri olabilmektedir. Bu duruma sebep olmayacak formda hastanın ameliyat öncesinde yeteri kadar bilgilendirilmesi çok değerlidir.
AMELİYAT SONRASI HASTANIN İSTİKRARI ÖNEMLİ
Obezlerde, olağan popülasyona nazaran vücut imajlarından memnuniyetsizlik, benlik saygısında düşüklük, evlilik ya da birlikteliklerinde mutsuzluk, iş ve toplumsal hayatta yetersizlik, cinsel ömürlerinde zahmet üzere psikososyal sorunlara daha sık rastlanır. Obez bireylerde eşlik eden ruhsal hastalıklar olağan popülasyona nazaran çok daha sıktır.
Ülkemizde yapılan çalışmalar obez hastalarda ruhsal hastalık olarak en sık major depresif bozukluk bulunduğu, bunu sırasıyla toplumsal fobi, nikotin bağımlılığı, alkol bağımlılığı, tasa bozukluğu ve obsesif kompulsif bozukluk teşhislerinin izlediğini bildirmişlerdir. Obezite cerrahisi maalesef ki sihirli bir değnek değildir. Bu operasyon kişinin kilo vermesine yardım etmektedir. Lakin istenilen sonuca ulaşabilmek ameliyat olan bireyin istekli ve istikrarlı gayreti ile mümkündür. Unutulmaması gereken en kıymetli detay kilo kaybıyla bir arada istenilen vücut imajına ulaşmak, kişinin tüm kahırlarından kurtulacağı manasına gelmemektedir. Bariatrik cerrahinin başarısı büyük oranda hastanın tıbbi tekliflere uyabilme kapasitesine bağlıdır.
Obezite birçok branşı ilgilendiren multidisipliner bir yaklaşım ile tedavi edilebilmesi mümkün olan bir hastalıktır. Cerrahi tedavinin başarısı ve sürdürülebilir olması kişinin beslenme alışkanlıklarını düzenlemesi, kâfi idman yapması ve gerektiğinde medikal dayanak alması ile mümkündür. Bu tedavi prosedürlerini bir masanın ayakları üzere düşünmek gereklidir. Aksi takdirde tek ayağı olmayan bir masanın istikrarda duramaması üzere kilo verme uğraşı de başarısızlıkla sonuçlanabilmektedir.”
OBEZİTE CERRAHİSİ ESTETİK AMELİYAT OLARAK GÖRÜLMEMELİ
Kamuoyunda obezite cerrahisiyle ilgili bilgi kirliliği olduğunu vurgulayan Yılmaz, kelamlarını şöyle tamamladı:
Tıp topluluğunda obezitenin tedavi edilmesi gerektiği ile ilgili bir görüş birliği var. Günümüzde hangi hastalara hangi ameliyatın yapılması gerektiği, kimlerin ameliyat edilmemesi gerektiği üzere mevzularda genel bir konsensüs oluşmuştur.
Tüm cerrahi teşebbüslerde olduğu üzere yarar ziyan ilgisi bakımından, obezitenin tedavisi ile sıhhat sıkıntıları ve vefat riskinin azaltılması üzere yararların yanı sıra cerrahi teşebbüsün yaratabileceği sıhhat problemleri ve vefat riski de dikkate alınmalıdır. Fakat son yıllarda bilhassa laparoskopik olarak yapılan obezite cerrahisi/metabolik cerrahi teşebbüslerinde tecrübenin ve cerrahi tekniklerin ilerlemesi münasebetiyle, vefat riski görece düşüktür. Ameliyat sonrasındaki 30 gün içerisinde mevt riski yüzde 0.5’dir ve bu oran, neredeyse safra kesesi ameliyatı ile birebirdir. Dünya sıhhat örgütü obeziteyi bir hastalık olarak kabul etmekte ve dünyada açlıktan ölen insan sayısının, fazla beslenmekten ölen insan sayısından az olduğunu belirtmektedir. Bu sahiden dramatik bir istatistiksel datadır. Obezite cerrahisi ve alternatif tedavi sistemleri estetik bir ameliyat olarak görülmemektedir. Obezite önemli bir sıhhat sıkıntısıdır. Bu bilgiler doğrultusunda yanlışsız hastaya uygulandığı taktirde obezite cerrahisinin hayat kurtarıcı bir yol olduğunu söylemek mümkündür.’
Cumhuriyet