Türkiye’nin koronavirüs salgını nedeniyle alınan tedbirlerin neredeyse tamamını Haziran ayı içerisinde kaldırılırken, son periyotta açıklanan resmi bilgiler, yeni hadise, can kaybı ve ağır hasta hasta sayılarında yükseliş olduğuna işaret ediyor.
Hadise ve can kaybındaki günlük artış, Eylül başı prestijiyle Mayıs ortasından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, Perşembe günü düzenlediği basın toplantısında ‘birinci dalganın ikinci zirvesinin’ yaşandığını söyledi.
Koca, “Gelenek ve göreneklerimizin değerli modüllerinden olan bayramlar ve düğünlerdeki hareketlilik ve dikkatsizliklerimiz bizi bu eşiğe getirdi” dedi.
Türkiye’de 1 Haziran prestijiyle seyahat kısıtlamaları ve sokağa çıkma yasakları sona erdirilmiş, Temmuz ayında da sinema, tiyatro ve düğün salonları tekrar faaliyet geçmişti.
Ayrıyeten Mayıs sonundaki Ramazan Bayramı’ndan farklı olarak 31 Temmuz-3 Ağustos ortasındaki Kurban Bayramı’nda da rastgele bir kısıtlama uygulanmamıştı.
Kısıtlamaların hafifletilmeye başlandığı Haziran ayının birinci haftası birebir vakitte, salgının tepeye ulaştığı Nisan ayından sonra en düşük olay ve can kaybına gelindiği devir oldu.
Lakin BBC Türkçe’nin Sıhhat Bakanlığı’nın açıklamalarından derlediği datalar, yaz aylarında yaşanan hafif dalgalanmaların akabinde bilhassa Ağustos ayı prestijiyle hadise ve can kaybında istikrarlı bir yükseliş olduğunu ortaya koyuyor.
Can kayıpları
Türkiye’de koronavirüs nedeniyle yaşanan can kayıplarında Haziran’da başlayan düşüşün Temmuz’da devam ettiği görülüyor. Temmuz, yaz devrinde en düşük can kaybının yaşandığı ay oldu.
Bununla birlikte Ağustos’ta, koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı Temmuz’a kıyasla yüzde 21 artarak, 679’a ulaştı. Son haftalarda açıklanan datalar, günlük can kaybının tekrar 40’ın üzerine çıktığını gösteriyor.
Lakin, son haftalarda birtakım vilayetlerde belediye liderleri ve vilayet tabip odaları olay sayıları ve can kaybının resmi datalara yansıyandan çok daha yüksek olduğunu öne sürüyor.
Ortaya atılan savlar ortasında yeni tip koronavirüsün yol açtığı Covid-19 hastalığı nedeniyle hayatını yitirenlerin vefat nedeninin resmi kayıtlara “bulaşıcı hastalık” olarak geçilmesi de yer alıyor.
Bakan Koca ise Perşembe günkü toplantıda bu savların yanlışsız olmadığını belirterek, yıllık mevt datalarını paylaştı.
Koca’nın verdiği bilgiye nazaran, 2020’nin birinci sekiz ayında Türkiye genelinde meydana gelen toplam vefat sayısı, 2019 seviyelerinin çok üzerinde değil ve öngörülen büyüme beklentisiyle uyumlu bir halde seyrediyor.
Koca, 2019’un birinci sekiz ayında enfeksiyon kaynaklı ölümlerin 8 bin 72; 2020 yılının tıpkı periyodunda ise 7 bin 491 olduğunu söyledi.
Olay sayıları
Türkiye’de günlük yeni hadise sayısı Haziran ve Temmuz’un yarısında 1000 eşiğinin altında kalırken, kalan yarısında da 1000 ile 1500 hadise aralığında seyretti.
Haziran başında şehirlerarası seyahat kısıtlamalarının kaldırılması ve birtakım yurtdışı uçuşların başlamasıyla ay ortasında hadise sayıları yine kısa müddetliğine 1500’ün üzerine çıktı.
Lakin temel istikrarlı yükselişin Ağustos ayıyla birlikte başladığı görülüyor.
Olay sayısı 4 Ağustos’ta tekrar 1000’in üzerine çıkarken, ay sonunda 1500’ün üzerinde seyretmeye başladı.
Türkiye’de olguların bulaştan sonra müspet hadise olarak bilgilere yansıması ortalama bir hafta ile 10 gün ortasında gerçekleşiyor.
Bu durum da göz önüne alındığında mevcut datalar, Kurban Bayramı’nın akabinde Türkiye’de hadise artışının hızlandığına işaret ediyor.
Yeniden Ağustos ayıyla birlikte aksiye dönen bir öbür gösterge de yeni olay ile iyileşen hasta ortasındaki fark.
Yazın birinci iki ayında değerli oranda müspet seyreden bu gösterge de Ağustos ayıyla birlikte negatife döndü ve bu seyrini devam ettiriyor.
Ağır hasta sayısı
Sıhhat Bakanlığı, Temmuz ayı sonunda açıkladığı bilgilerde değişikliğe gitti. Daha evvel günlük koronavirüs tablosunda yer alan entübe hasta ve ağır bakım hastası bilgileri çıkartılarak, yerine ağır hasta sayısı ve zatürre oranı eklendi.
Son periyotta yapılan açıklamalarda ağır hasta sayısı Bakan Koca tarafından “kritik gösterge” olarak tanımlanıyor.
Bu datada de tekrar Ağustos ayıyla birlikte bir yükseliş kelam konusu. Günlük ağır hasta sayısı Ağustos ayında yüzde 77 arttı.
Temmuz sonunda açıklanmaya başlayan yeni entübe hasta sayısında da üst yanlışsız bir eğilim görülüyor. Datanın açıklandığı gün 43 olan yeni entübe hasta sayısı, Ağustos’un son haftasında bir orta 90’ın üzerine kadar yükseldi.
Türkiye’de toplam entübe sayısına ait şimdiki, resmi bir bilgi bulunmuyor. Bakan Koca, ağır bakımda ve entübe olan hastaların büyük oranda 65-75 yaş aralığında olduğunu açıkladı.
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Ana Bilim Kısmı Lideri ve Sıhhat Bakanlığı Toplum Bilimleri Konseyi üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, koronavirüs hastalarının 20’de 1’inin entübe olduğunu söyledi.
Test sayısı
Türkiye’de son devirde test sayısı da rekor seviyelerde seyrediyor. Koca, testlerin talep ve şikayetlere bağlı olarak yapıldığını tabir ediyor.
Test sayısı, Ağustos’un yarısına kadar 60-70 bin bandında seyrediyordu. Lakin Ağustos’un ikinci yarısıyla birlikte bu sayıda da süratli bir artış görüldü ve günlük sayı 100 bini aştı.
Test sayısı, 31 Ağustos’ta 110 bini aşarak, pandemi başlangıcından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Ayrıyeten toplam test sayısı da pandeminin başlangıcından bu yana 7 milyonun üzerine çıktı.
Bakan Koca, Çarşamba günü basın toplantısında salgınla gayrette toplumun her ferdinin hassaslık göstermesi gerektiğini söyledi.
Koca, “Bu yeni periyodun, vatandaşımızın ferasetiyle iyi anlaşılacağını umduk. Şayet anlaşıldı ise gereğinin ne kadar yerine getirildiğini takdirlerinize bırakıyorum. Tatil yerlerinde, cümbüş yerlerinde, çarşı, pazarda, merasimlerde önlemlere ne kadar uyulduğunu daima birlikte içimiz acıyarak görüyoruz” dedi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB), Ağustos ortasında yaptığı Covid-19 salgının beşinci ay kıymetlendirme toplantısında ise 11 Mayıs’ta alışveriş merkezlerinin açılmasının akabinde olağanlaşma sürecinin 1 Haziran’da hızlandığını belirtti.
TTB, toplantıyla ilgili yaptığı açıklamada, pandemiyle uğraşın bireylerin tedbirlerine bırakılabilecek bir sıkıntı olmadığını savundu.
TTB Covid-19 İzleme Heyeti Üyesi Prof. Dr. Feride Aksu Şahit da hükümetin salgının tesirini azaltma stratejisinin karşılık bulmadığını söyledi.
Prof. Dr. Şahit, anma toplantıları, bayramlaşmalar, milyonlarca öğrencinin girdiği imtihanlar, Ayasofya’nın açılması üzere aktifliklerin şahıslardan beklenen iradeyi merkezi otoritenin göstermediğini ortaya koyduğunu vurguladı.
Cumhuriyet
