Türkiye’de koronavirüse karşı aşı denemeleri başladı. Aşı Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Serhat Ünal ve Hacettepe Üniversitesi Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Murat Akova bahisle ilgili açıklamalarda bulundu.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ayağındaki Faz 3 klinik çalışmasını yürüten Prof. Dr. Murat Akova, dün birinci sefer Türkiye’de gönüllülere uygulanan koronavirüs aşısı ile ilgili açıklamalarda bulundu. Toplam 13 bin kişinin hedeflendiğini söyleyen Akova, birinci kademede 1.200 kişilik hastalık açısından ön planda ve riskli olan sıhhat işçisinin aşı olacağını belirtti.
Aşı Enstitüsü Müdürü Prof.Dr. Serhat Ünal’ın açıklamalarından satır başları şu biçimde;
“Faz 3 çalışmaları yapılmaya başlanmıştır.
İsteği olan aşılardan 2 tanesi, Türkiye’ye ‘faz 3 çalışmalarında dayanak olur musunuz’ diye müracaatta bulundu.
Birinci çalışmalar Hacettepe’de başladı.
Faz 3 denince ‘acaba makus bir şey mi’ üzere, ‘bizim insanımızı kullanıyorlar’ üzere kavramlar geliyor. Bunlar istekli bazında ve kurallarına nazaran yapılmak kaydıyla, birebir anda Almanya, Brezilya, İngiltere’de, ABD’de, Şili’de, Endonezya’da çalışılırken, o ülkelerin kabul ettiği universal kurallar çerçevesinde her türlü önlem alınarak yapılmaktadır. Orada yapılanlardan buradaki farkı olamaz.
“25 MERKEZ BELİRLENDİ”
25 merkez belirlendi. Tüm hazırlıklar tamamlandıktan sonra da Hacettepe birinci oldu. Kademe kademe 25 merkezde yayınlanacak.
Ülke çapında faz 3 çalışması gerçekleştirilecek. Bu bitince diğer aşı gelecek.
3 aydan daha fazla vakittir bu işe hazırlanıyoruz. Bilimsel olarak, etik olarak, uygulanabilirlik olarak.
Hacettepe sıhhat açısından önde olan bir üniversitedir.
Enstütümüzde geliştirilen bir yerli aşımız vardır. Hayvan çalışması kademesindedir.
“HAZİRANDA BELİRLEDİK”
Niçin 13 bin? Bunu tabi Haziran’da belirledik, o vakit biraz daha düşüktü sayılar. O ülkedeki yayılma suratı ve aşının beklenen koruyuculuk kapasitesine nazaran özel belirleniyor bu sayılar. 13 bine ulaştığımızda beklenen sayıda hastaya ulaşacağımızı ve istatistik olarak sağlam bir sonuca ulaşacağımızı hesapladığımız için 13 bin. Bizle birebir vakitte hesaplayan Brezilya, Şili o sayılara ulaşamadı, istemedi. Zira onlarda o sayılar çok daha yüksekti. Bizde de sayıların artmış olması ve öteki ülkelerde de çok yapılıyor olması nedeniyle 13 binde kalacağımızı varsayım etmiyorum açıkçası.
“BEN YAPTIRMAYACAĞIM”
Ben yaptırmayacağım. Neden yaptırmayacağımı varsayım edersiniz. Ben 6. ayındayım. Hala 1/32 antikorum var. Tek olay nedeniyle yayın yapacağım. 3 ayda antikor bitiyor diyorlar ya… Benim antikorum bitmedi. Ben umut dünyası için umudum aslında…
Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova da şu bilgileri aktardı:
Toplamda Türkiye’de 13 bin kişiyi hedefliyoruz.
13 bin kişinin birinci evrede 1200 bireyi, hastalık açısından ön planda ve en riskli kümedeki sıhhat çalışanları olacak.
Kümesi ikiye böleceğiz. Tırnak içinde söylüyorum ‘kör ya da maskelenmiş’ olarak yapılacak. Ne aşıyı uygulayacak bizler ne de aşının uygulandığı gönüllüler bunu bilmeyecekler. Bu kümenin yarısına aşı, yarısına boş aşı yani plasebo vereceğiz. Boş bir aşı ile karşılaştırıyoruz.
1200 kişilik sıhhat kümesini aşılarken öbür gönüllülere de aşı yapacağız.
“AŞI GÖNÜLLÜLERİ 18-60 YAŞ ORTASI KİŞİLER”
Gönüllülerde 2 bireye aşı, bir bireye plasebo verilecek.
Boş aşı yapılan gönüllülerde belirli sayıda hastalık ortaya çıkacak olursa, biz bunu 20-40 ortasında düşünüyoruz, o vakit bizden farklı denetleme şuramız var. Onlar bu hastalık ortaya çıkan kümede kimse aşı yapılmış kime boş aşı yapılmış ona bakacaklar. Şayet aşı yapılan kümede hastalık görülmemişse, o vakit geri dönüp boş aşı alanlara ‘size de aşı öneriyoruz, aşı tesirli oldu’ diye, onlara da aşıyı yapacağız.
Aşı gönüllüleri 18-60 yaş ortası şahıslar. Gönüllülük için aşı merkezine başvurabilirler. Aşı Brezilya’da 9 bin bireye yapıldı. Endonezya’da 250 kişi civarında… Bu 10 bin kişi içinde önemli sayılabilecek bir yan tesir kelam konusu değil.
Yan tesirler hafif kırgınlık ve baş ağrısı. Tüm risklerin bilinerek yapılması lazım. Gönüllülere de bunu anlatıyoruz. Zatürre aşısı antikora karşı korumaz.”
AŞI NE KADAR MÜHLET KORUYABİLİR?
Prof. Dr. Murat Akova: “Aşı ile ilgili bir öngörüde bulunmak mümkün değil. En korkulan periyot… Ekim-Kasım-Aralık periyodundan çok korkuyoruz. Havalar soğuyacak. Hastalığın bulaşma riski artacak. Bu bulaşma riskini kırabilirsiniz. Bize 4 ay müddetle koruyuculuk sağlayacak aşı bile kâfi. Uzun mühlet muhafaza sağlasa ne âlâ lakin…”
Prof. Dr. Serhat Ünal: “Kötü senaryoda 3-4 ay… Hatta 6 aya kadar. Düzgün senaryoda 3-4 yıl koruyabilecek aşıdan bahsediyoruz. 6 ay bile korusa, bir sefer zinciri kırarsanız, pandemiyi durdurma bahtınız olacak.”
Cumhuriyet
