Ülkemizde, başta lösemi, lenfoma (lenf kanseri), Multiple Myeloma üzere pek çok hasta kök hücre bağışı bekliyor. Toplumumuzda ise bahis ile ilgili bağış sonrası kalıcı yan tesir ve ağrılı bir süreç olması, hastaneye yatma gerekliliği üzere birçok yanlış bilgi dolaşıyor. Bu tıp yanlış bilgileri ortadan kaldırmak ve kök hücre bağışı farkındalığına dikkat çekmek için yapılan “Türkiye Kök Hücre Bağışı Farkındalık Araştırması”na nazaran, iştirakçilerin yüzde 41’i kök hücre bağışı ile ilgili hiçbir bilgisinin olmadığını söyledi. Yeniden araştırmaya nazaran, iştirakçilerin yüzde 72’si hangi kanser cinslerinin tedavisinde kök hücre bağışı yapılabileceği hakkında bilgi sahibi değil yahut yanlış bilgiye sahip. Pfizer Onkoloji ve Twentify araştırma şirketi tarafından yapılan araştırma, Türkiye’nin 7 coğrafik bölgesindeki kentlerden 900 kişi ile gerçekleştirildi. Araştırmanın sonucuna nazaran, iştirakçilerin yüzde 73’ü kök hücre bağışını daha evvel duyduklarını belirtti.
YAN TESİR KORKUSU
Yeniden iştirakçilerin yüzde 72’si ise hangi kanser tiplerinin tedavisinde kök hücre bağışı yapılabileceği hakkında bilgi sahibi değil yahut yanlış bilgiye sahip. Araştırmaya nazaran iştirakçilerin donör olmanın en büyük iki çekincesinin kalıcı yan tesirler olacağı ve süreç sırasında canın çok yanacağı kanısının getirdiği görüldü. Araştırmada; iştirakçilerin yüzde 87’si kendisi dahil etrafında rastgele birinin kök hücre bağışçısı olmadığını belirtti. İştirakçilerin sırf yüzde 32’si kök hücre bağışının nerede ve nasıl yapıldığı hakkında bilgi sahibi.
GAYE 5 MİLYON
Avrupa ve Amerika Kemik İliği Nakli Dernekleri üyesi Prof. Dr. Zafer Gülbaş, her organın bir kök hücresi olduğunu anımsatarak “Bugün için kök hücrenin en çok konuşulduğu kısım hematopoetik (kan yapıcı) kök hücre dediğimiz kemik iliğindeki kök hücredir. Kök hücreyi bağışlamanın ehemmiyeti şudur: Kişinin lösemi, lenfoma, aplastik anemi, myeloma üzere bir hastalığı olduğu vakit, öncelikle bu hastalıklarda lakin daha az olarak da öbür hastalıklarda kök hücre nakli yapılarak hastaların hastalığı ortadan kaldırılıyor ve hayatı kurtuluyor. Hasebiyle kök hücre bağışlarsanız birçok hastalıklı kişinin tekrar yaşama tutunmasını ve iyileşmesini sağlarsınız” dedi. Türkiye’de TÜRKÖK ismiyle Sıhhat Bakanlığı tarafından kurulan Türkiye Kök Hücre Uyum Merkezi’nin son beş yılda kıymetli bir muvaffakiyete imza attığını anımsatan Gülbaş, özetle şunları kaydetti: “Şu anda Türkiye’de 700 binin üzerinde bağışçı bulunuyor. Ama bu sayının artırılmasında yarar var. Bu sayıyı daha da yükselttiğimiz vakit, daha çok insanın ömrünü kurtaracağız. Maksadımız bu sayıyı 5 milyonlara yanlışsız çıkarmak olmalı.”
YANLIŞSIZ BİLİNEN YANLIŞLAR
Kök hücre bağışı konusunda yanlışsız sanılan yanlışlar olduğunu söz eden Prof. Dr. Gülbaş, şunları anlattı: “Kök hücre bağışında bulunduğunuz vakit tekrar bu hücreleri yerine koyamayabilirsiniz, sizi de kanserli hale getirebilir ve kanınızdaki hücreler eksilebilir üzere yanlış bilgiler var. Bunlar toplum ortasında çok konuşuluyor lakin hiçbiri hakikat değil. Kök hücre toplama sürecini koldan yapıyoruz. Kemik iliğinde olan kök hücrelerin koldaki ölçüsünün artması için beş gün boyunca sabah-akşam iğne veriyoruz. Beş günün sonunda kök hücreler kemik iliğinden kana geçiyor. Bir koldaki damara iğne ile giriyoruz, kan hücre ayırıcı aygıtın içine geliyor ve kök hücreleri bunun içinde ayırıp geri kalan kanın hepsini öbür koldan hastaya geri veriyoruz. 3.5 saat süren süreç sonucu kişi yürüyerek gidiyor. Üzülerek söylüyorum ki Covid-19 devrinde Türkiye’deki donörlerin yüzde 25 kadarı donör olmaktan vazgeçti.”
Cumhuriyet
