İnanç Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kısmı Uzman Dr. Hakkı Akman, oyunun, çocukların dünyayı kendi tecrübeleri ile öğrenmesini sağlayan ve çoklukla sonuçları düşünülmeden, eğlenmek için yapılan hareketler olarak tanımlandığını söyledi. Oyuncakların kozmik tarifinin ise 14 yaşından küçük çocukların oyunlarında kullanmak maksadı ile tasarlanan yahut üretilen her türlü oyun, araç ve gereçler olduğunu belirten Akman, “Bu nedenle çocuklarda yaşa uygun oyuncak seçimi, fizikî ve zihinsel gelişimleri açısından değer taşıyor. Özensiz alınan bir oyuncak hayal dünyalarını olumsuz tarafta etkileyebiliyorken, şuurla seçilen oyuncaklar zımnî yeteneklerinin ortaya çıkmasına katkı sağlayabiliyor. Ebeveynlerin oyuncak deyip geçmemesi, çocuklarına uygun oyuncakları tercih etmeleri gerekiyor” dedi.
“YAŞA UYGUN OYUNCAKLAR KULLANMALIDIR”
Akman, oyuncakların çocuğun yaratıcılığını, karar verme hünerini, boyut, hal ve renk üzere kavramları kavramasını desteklediğini söz ederek, şunları söyledi:
“Oyuncaklar çocuğun düş kurma gücünün gelişmesini ve çeşitli maharetler kazanmasını dayanaklar. İşbirliği yapma, paylaşma, bekleme, sabırlı olma üzere yetenekleri kazanmasına yardım eder. Oyuncak seçerken o yaştaki çocuğun yeteneklerini ve genel ilgi alanlarını dikkate almak gerekir. İnce ve kaba motor hünerler, lisan gelişimi ve yaşa uygun toplumsal gelişim de dikkate alınmalıdır. Çocuğun yaşına nazaran küçük oyuncaklar çocukta ilgi azlığına ve erken sıkılmaya neden olabilirken, yaşından daha ileri yaşlar için tasarlanmış oyuncaklar ise, çocukta başarısızlık ve sonuçta özgüven eksikliğine neden olabilmektedir. Bu nedenle çocuklar yalnızca yaşına uygun oyuncaklarla oynamalıdır.”
HANGİ OYUNCAK, HANGİ YETENEĞİ TAKVİYELER?
Seçilen oyuncakların çocuğun farklı yeteneklerini desteklediğini kaydeden Akman, “Üç tekerlekli bisiklet, kayma, tırmanma, sallanma oyuncakları ve kaykay üzere oyuncaklar büyük kas gelişimini; kağıt, makas, mum, boya, kalem, lego üzere çeşitli birleştirme oyuncakları ve modüllü bulmacalar ince motor marifetlerini; kukla, bez bebekler, çeşitli giysiler, süs eşyaları, meslek setleri, bebek otomobilleri düş kurma gelişimini; küpler, bloklar, araba ve kamyonlar, tahta ve plastik hayvanlar, kum havuzu gereçleri kurgu yeteneğini; mesken eşyaları ve mesken setleri toplumsallaşmayı ve paylaşma hislerinin gelişmesini, tabir yeteneğinin artmasını ve dışa dönük kişilik gelişimini; tahtadan yahut mıknatıslı harfler ve sayılar, harf ve sayıları içeren mühürler, eklemeli bulmacalar, tamamlama oyunları lisan yeteneklerini, okuma ve konuşmayı; renkli çubuklar, oyuncak saat ve saati öğretecek küpler, geometrik haller matematik yeteneğini; müzik ve ritim araçları lisan ve toplumsal marifetlerin gelişimini; taş, yaprak, deniz kabuğu, kuru bitki ve zerzevat koleksiyonu üzere oyuncaklar tabiat şuurunun gelişmesini destekler” tabirini kullandı.
“KIRMIZI, MAVİ VE SARI TERCİH EDİLMELİ”
Akman, oyuncakların ekseriyetle kırmızı, mavi, sarı üzere ana renklerde tercih edilmesi ve parlak oyuncaklardan kaçınılması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Boyası dökülebilen oyuncaklar alınmamalıdır. Pelüş oyuncaklar tercih edilecek ise kısa tüylü, yıkamaya uygun olanlar tercih edilmelidir. Boya verebilecek kumaş içeren oyuncaklar alınmamalıdır. Sentetik gereçler yerine kesinlikle doğal gereçlerden yapılmış oyuncaklar tercih edilmelidir. Üç yaşına kadar olan çocuklar için seçilecek oyuncaklar daha çok yumuşak kumaş ve plastikten yapılmasına karşılık, üç yaşından sonrası için plastik, tahta, karton gibisi her çeşit gereç oyuncak imalinde kullanılabilir. Ancak ince, çabuk kırılır plastikten yapılmış oyuncaklar tercih edilmemelidir. Yumuşak gereçlerle yapılmış oyuncaklardaki göz, burun ve düğme üzere detayların kopmayacak formda dikilmiş ve yapıştırılmış olması değerlidir. Bu tip oyuncaklardaki dikiş yerleri de denetim edilmelidir. Genel teklif olarak tüm oyuncaklar ile tıpkı anda oynanmamalı, gerekirse çocuğun ilgisine nazaran belli aralıklarla konuttaki oyuncaklar saklanıp sıra ile verilmelidir. Fazla oyuncak ile çok uyarandan kaçınılmalıdır.”
Akman, Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) 2 yaşındaki çocukların ekran başında vakit geçirmemesini ve daha sonraki periyotlarda ise, ekran başında geçirilebilecek toplam mühletin günde en fazla 2 saat olmasının teklifler içerisinde yer aldığını, elektronik oyuncakların, bilgisayar oyunlarının, tablet üzere elektronik aygıtların yerine düşünmelerini teşvik eden, öğretici, düş kurma gücünü geliştirici parlak ışık ve ses içermeyen oyuncaklar tercih edilmesi gerektiğini kaydetti.
Cumhuriyet