Uygunca tesirini gösteren soğuklar, rüzgar ve havadaki nem ölçüsünün düşmesine; pandemi sürecinde çokça yüklenilen dezenfektanların yanlış kullanımı da eklendiğinde kimi cilt hastalıklarının daha kolay tetikleneceğini belirten Dermatoloji Uzmanı Dr. Funda Güneri
“Kışın kendine has yıpratıcı kurallarına; içinde bulunduğumuz Covid-19 pandemisi sürecinde hijyenik alışkanlıkların değişmesi, çok ve yanlış paklık, kullanılan dezenfektan eserler, kolonyalar ve uzun mühlet değiştirilmeyen maskeler de eklendiğinde cilt sıhhatimiz kaçınılmaz olarak olumsuz etkileniyor. Bu nedenle pandemi sürecinde tedbir almaya çalışırken yanlış uygulamalardan da kaçınmak gerekiyor” dedi.
Dr. Güneri, kışın ortaya çıkan ya da tetiklenen 5 cilt hastalığını sıraladı; Covid-19 pandemisinin damga vuracağı kış aylarında cilt sıhhatimizi korumak için gerekli 10 kuralı anlattı, değerli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Temas Egzaması (Kontakt Egzama)
Bilhassa ellerde tesirli olan temas egzaması kış aylarında artıyor. Havaların soğumasıyla deride evvel kuruma, sonra kızarıklık, pullanma, su toplamaları ve kaşıntıyla belirti veriyor. Kimi duş jelleri nedeniyle beden derisinde de oluşabilirken; günümüzde Covid19 enfeksiyonundan korunma gayeli kullanılan, uygun olmayan maskelerle de yüzde ortaya çıkabiliyor. Maskedeki yapıştırıcılar, lastik ve metal modüllerine karşı yüz derisinde alerjik kontakt egzama oluşabiliyor. Bu nedenle ilaç tedavisi gerekebiliyor.
KORUNMA YOLLARI:
Uygun nemlendirme, kremli, gliserinli sabun tercihi ve soğuk periyotta dış ortamda ellerin eldivenle korunması ile belirtiler yatışabilir. Eller ılık suyla yıkanmalıdır. Dezenfektanlar konut ortamında tercih edilmemeli, zarurî durumda kullanılmalı, mümkün olduğunda suyla durulanmalı ve nemlendirici, vaselin yahut bariyer özellikli kremlerle el nemlendirilmelidir. Konut işinde içi pamuklu eldivenler tercih edilmelidir. İçinde doğal yağlar olan besleyici krem ve losyonlar içerdikleri lipidlerle derinin kuruluğunu ve hassasiyetini gidererek kaşıntı hissini azaltır, alerjen hususların deriye geçişini pürüzler, ayrıyeten bakterilere karşı deri direncini artırır. Bu tedbirlere dikkat edilmezse deride çatlaklar ve kanama oluşabilir.
Seboreik Dermatit
Çok yaygın görülen bu cilt hastalığı; saçlı deri, yüz, kaşlar, burun kenarları, kulaklar ve etrafında gelişen kızarıklık, kuruluk, sarımsı yağlı kepek ve kabuklanmalarla kendini gösteriyor. Lezyonlarda kış aylarında ve gerilimle artış görülüyor.
KORUNMA YOLLARI:
Yağlı cilt yapısı olan bireylerde rastlanan ve tekrarlamaya eğilimli bir egzama tipi olan bu hastalıkta maske kullanırken dikkatli olmak gerekiyor. Maske kullanımı yahut erkeklerde sakal altındaki deride kapalı ortam olması ciltteki bakteri ve mantar istikrarını değiştirerek, ayrıyeten maske altında terleme iritasyon yaparak bu egzamayı olumsuz etkiliyor. İlaç tedavisi gerekebiliyor.
Akne
Kış periyodunda güneş ışınlarının azalması, meskende daha fazla vakit geçirme ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi nedeniyle akne lezyonlarında artış yaşanıyor. Covid-19 pandemisinde gençlerin uzun mühletler konutta olması, kan şekerini süratli yükselten besinlerin (çikolata, beyaz ekmek, patates, hazır meyve suları..) tüketimi, korku ve gerilim lezyonların artmasına neden olabiliyor. Maske de deriye sürtünme yapması ve altta nemlenme olmasından ötürü akneleri artırıyor.
KORUNMA YOLLARI:
Maske uzun vadeli kullanılacaksa 3 saatte bir değiştirilmelidir. Cerrahi maske altına kağıt peçete zımbalanması ya da çift katlı pamuklu maske tercih edilmesi, ter ve sürtünmeyi azaltacağından bu biçimde lezyonların artması engellenebilir. Bez maske günlük olarak, en az 60 derece suyla, cildi tahriş etmeyecek bir temizleme eseriyle yıkanmalı, iyi durulanmalıdır.
Tedavide akneli cilde uygun bir yıkama eseri, yağlı olmayan bir nemlendirici, gerekiyorsa dermatolojik ilaçlar kullanılır. Akne tedavisinde kullanılan kimi krem ve sistemik ilaçlar da ayrıyeten deriyi kurutup tahrişe yol açabilir, bu durumda dermatoloji tabipleri özel yatıştırıcı eserler önermektedir.
Rozasea (Gül Hastalığı)
Nedeni tam olarak bilinmeyen, yüzde evvel tekrarlayan, sonra kronik hale gelen, kızarıklık, kılcal damarlarda artma, sivilce gibisi lezyonlar, kaşıntı ve yanma ile görülen bir cilt hastalığı olan Rozasea (Gül Hastalığı) soğuk havalarda artış gösteriyor. Ayrıyeten cildin kuruması, ısı kaynağına yakın olmak, uygun olmayan cerrahi maske kullanımı, gerilim, baharatlı ya da sıcak yiyecek ve içecekler de hastalığı alevlendirebiliyor. Maske altında sıcak ve nemli bir ortam oluşması ciltteki bakteri istikrarını bozarak ya da cilt içi parazitlerinin sayısını artırarak lezyonları tetikleyebiliyor. Mekanik ve kimyasal iritasyonla deri bariyeri bozulup, derinin PH’sı artıyor.
KORUNMA YOLLARI:
Maske altına mümkünse krem ve makyaj eserleri sürülmemelidir. Günde iki sefer yüzü tahriş etmeyecek bir eserle yıkamalı ve yatıştırıcı bir nemlendirici sürülmelidir. Alkol bazlı toniklerden, yüze dezenfektan ve kolonya sürmekten kaçınılmalı, gerekiyorsa dermatoloğun önerdiği ilaçlara geçilmelidir.
Sedef hastalığı
Kış devri, havanın kuruması, gerilim, ilaçlar ve enfeksiyonlarla tetiklenen Sedef hastalığında Covid-19 pandemi süreci de olumsuz etkiyi artırabiliyor. Dr. Güneri bunun nedenlerini; hijyen nedeniyle suyla daha sık temas, dezenfektanların deride kurutucu tesiri, toplumsal ortama girmenin sonlu olmak zorunda olması ve gerilim olarak açıklayarak “Tipik formunun saçlı deri, diz dirsek üzere bölgelerde görüldüğü, sedef rengi pullanmalar ve kızarıklıkla belirti veren hastalıkta; dermatoloji doktorunun verdiği ilaçların yanı sıra bilhassa kış aylarında deri bakımına başka bir ihtimam gösterilmesi gerekiyor” dedi.
KORUNMA YOLLARI:
Banyoda kullanılan duş eserinin kremli olması, banyo sırasında kese ve sabunlukla lezyonların tahriş edilmemesi ve banyo sonrasında mümkünse birinci beş dakika içerisinde iritasyon ve kaşıntı zıddı olan bir balzam yahut losyon sürülmesi hastalığın aktivasyonunu yatıştırır. Dezenfektanlar lakin su ve sabuna ulaşamadığımız yerlerde kullanılmalı ve kullanmak zorunda kalırsak birinci fırsatta ellerimizi durulamalı ve nemlendirici kullanmalıyız.
PANDEMİDE CİLT SIHHATİ İÇİN 10 DEĞERLİ KURAL
- Ellerinizi ılık suyla yıkayın.
- Ellerinizi yıkadıktan sonra vaselin ya da bariyer özellikli kremlerle nemlendirin.
- Dezenfektanları mesken ortamında tercih etmeyin, mecburî durumlarda kullanın.
- Konut işinde içi pamuklu eldivenler tercih edin.
- Deterjanlara çıplak elle temas etmeyin.
- Çok gerilimden kaçının.
- Sağlıklı beslenmeye çok dikkat edin; bilhassa sıhhatsiz atıştırmalıklardan kaçının.
- Bedenden su atılımına neden olduğundan çay ve kahveyi ölçülü tüketin.
- Maskenizi 3 saatte bir değiştirin, bez maskenizi her gün kesinlikle yıkayıp iyi durulayın.
- Alkol bazlı toniklerden, yüze dezenfektan ve kolonya sürmekten kaçının.
Cumhuriyet
