Koronavirüs salgınıyla sarsılan ABD’nin Florida eyaletinde bir kişi ‘naegleria fowleri’ isimli tek hücreli organizmanın yol açtığı illete yakalandı. Burundan girerek beyefendisine yerleşen amipin bir haftada vefata yol açtığının açıklanmasının akabinde Türkiye’de de bu tıp vakalara rastlandığı belirtildi. Enfeksiyon Marazları ve Mikrobiyoloji Eksperi Prof. Dr. Gülgün Dilek Arman, ‘naegleria fowleri’ isimli organizmanın yanında ‘akantamoba’ ismi verilen bir organizmanın olduğunu, bunun da gözden girerek dimağda lezyon yaptığını anlattı.
“KAYNAK SULARINDA GÖRÜLEBİLİYOR”
Amip ismi verilen bakterinin münhasıran tatlı sularda yaşadığını tabir eden Prof. Arman, “‘Naegleria fowleri’ şu günlerde gündemde lakin akantamoba da her mekanda seyrek fakat nispeten sık görüldüğü Amerika’da fazla görülen formu. Naegleria Fowleri mahsusen menenjite yol açıyor, akantamoba da vücuda daha çok gözden girerek bazen dimağda lezyon yapabiliyor. Menenjite ve dimağın iç kısmının iltihabına yol açabiliyor. Tedavisi epeyce güç. Birçok olguda hayat kaybıyla sonlanan sıkıntı klinik tablolar gözleniyor. Virüslerin kaynağı tatlı sular. Daha çok ‘vahşi doğa’ diyebileceğimiz meydanlarda Amerika’da seyrek de olsa görülen bir tablo. Yapılmış araştırmalara baktığımızda bu virüslerin Türkiye ve dünyanın pek çok memleketinde mahsusen kaynak sularında çok yaygın görülebildiğini biliyoruz. Gelgelelim vücuda girmesi kolay değil. Mikroorganizmanın burundan girerek gerisindeki silüsü geçip dimağa ulaşması, sık görülmesine pürüz olan en kıymetli faktör lakin sularda hayli yaygın bulunabildiğini de göz arkası etmemeliyiz” diye konuştu.
“GÖZDEKİ EN UFAK KIZARIKLIKTA TABIBE BAŞVURUN”
Bilhassa lens kullanan kimselerin dikkatli olması gerektiği ikazında bulunan Prof. Arman, şunları söyledi:
“Yüzü yıkadığımız suların nezih olduğundan emin olmak değerli. Türkiye’de vaka olarak düşündüğümüzde 2009’da Ankara’da tanımlanmış bir vaka var. Sonra Eskişehir’de bir vaka görülmüş. 2018’de Gürcistan’dan gelen bir kişi İstanbul’da tanı almış. Türkiye’de epey seyrek olduğunu söyleyebiliriz. Dikkat etmemiz gereken nokta, saf olmayan tatlı sularda yüzmemek. Akarsu, göl üzere sahalarda yüzmekten kaçınmak gerekiyor. Klorlama ehliyetli olmayabilir. Ak bir kaynaktan gelmeyen bir suyla doldurulmuş havuzda da klorlama da yerinde olmayabilir. Mahsusen göz aklığında kullandığımız ve yüzdüğümüz suyun paklığına dikkat edelim. En ufacık bir belirtide, beğenilen çok önemsemediğimiz minik de olsa bir kızarıklık olduğu durumlarda kesinlikle bir göz doktoruna giderek muayene olmalıyız. Menenjit bulguları ağır olgulardır. Yüksek ateş, baş ağrısı, kusma durumunda da kişi vakit kaybetmeden tabibe gitmelidir.”
“BEYNE ULAŞTIĞINDA AĞRI KESİCİLER CEVAP VERMİYOR”
Amipin sıcak ortamları seven bir bakteri olduğunu anlatan Dimağ ve Hudut Cerrahisi Mütehassısı Opr. Dr. Halil Olgün Peker ise “Burundan girerek burun mukozasından burun hududu yoluyla dimağa kadar ulaşıyor. Dimağda şiddetli bir menenjit tablosuna yol açıyor. Bu tablo çok ağır ve süratli geliştiğinden hastalarda kısa mühlet içerisinde vefatla sonuçlanıyor. Bu nedenle tedavisi hala net olarak bulunamamış bir hastalık. Illetin 5-10 günlük bir periyodu var. Virüs evvel burundan giriyor ve burada bir burun enfeksiyonu, sinüzit bulguları oluşturuyor. Sonra burun tıkanıklığı ve ateş belirtileri görülüyor. Dimağa ulaştığında ise ağrı kesicilere karşılık vermeyen bir baş ağrısı yaşanıyor. Bunun dışında ense sertliği ve şuur değişiklikleri üzere şikâyetlere bile yol açıp hastaları komaya sokabiliyor. Ani dimağ ödemi sonrasında da hastalar hayatını kaybediyor” sözlerini kullandı.
“İNSANDAN BEŞERE BULAŞMIYOR”
Marazın kişiden kişiye bulaşıcı bir özelliğinin olmadığına dikkat çeken Peker, “Bulaşıcı bir özelliği yok. Kişiden kişiye bulaşmaz. Yalnızca sıcağı sever. En çok sevdiği sıcaklık ise 46 radde civarıdır. Kişilere sıcak sulardan bulaşır. Hasta birinden öbür bir hastaya bulaşması kelam konusu değil. Amerika’da bugüne kadar tespit edilen 145 vaka var. Bunlardan yalnızca 3’ü hayatta kalabilmiş, başkalarının hepsi hayatını kaybetmiş. Gayri illetler arasında çok sık gözüken bir hastalık değil. Kişilerin korkmasını gerektirecek bir durum olduğunu düşünmüyorum” dedi.
Cumhuriyet
