Van Barosu Göç ve İltica Komitesi, 27 Haziran günü Van Gölü’ne açıldıkları sırada teknenin batmasın sonucu hayatını kaybeden 61 mültecinin imajlarını paylaştı. Tekne batmadan 15 dakika evvel çekilen manzaralarda, mültecilerin taban tabana sıkıntı kaidelerde seyahat yaptığı görülüyor.
Komitesinin hazırladığı raporda “Olay külliyen muhtemel kastla insan öldürme suçudur” denilerek, vakada kamu vazifelilerinin de sorumluluğu olduğu sav edildi: “Sınır sınırında misyon yapan birtakım asker görevlilerin yozlaştığı, göçmen kaçakçısı kabahat şebekeleriyle çıkar bağlantısına girdikleri ve bu şahısların faaliyetlerini rüşvet karşılığında kolaylaştırıldığı bilgisi edinilmiştir.”
Van Gölü’nde sığınmacıları taşıyan ve şu ana kadar 61 mültecinin cesedine ulaşılan tekne faciasında arama çalışmaları sürerken, Van Barosu Göç ve İltica Kurulu, teknenin batmadan evvelki son imgelerini paylaştı. Paylaşılan görüntüde mültecinin teknenin alt kısmında oldukları ve sıkışık halde seyahat edişi yer alıyor.
Kurul vakaya ait rapor da hazırladı. 8 tespitin yer aldığı raporda, hadisenin, 26 Aralık 2019 tarihinde Adilcevaz kıyısında meydana gelen hadise ile birebir olduğu belirtilerek, “Gerek oluş hali gerek failler ortasındaki temas itibariyle birbirinin devamı niteliğindedir” denildi.
‘KASTLA İNSAN ÖLDÜRME SUÇU’
“Olay külliyen mümkün kastla insan öldürme hatasıdır. Vakası kaza olarak nitelendirmek, hadisenin maddi oluş kaideleri incelendiğinde failleri aklama manasına gelecektir” tabirlerine yer verilen raporda, şunlara dikkat çekildi:
“Benzer nitelikteki vakalarda yargı makamlarının neredeyse hareketsiz kalan tavırları ile devamında uygulanan cezasızlık politikası/kültürü bu katliama giden yolun taşlarını döşemiştir. Hakikaten bu vakadan yalnızca 6 ay evvel meydana gelen ve 7 sığınmacı/göçmenin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanan hadise sonucunda yürütülen soruşturmanın etkisizliği bu tertipte yer alan göçmen kaçakçılarına cüret vermiştir.”
“Van Gölü üzerinde sığınmacı/göçmenlerin uzun yıllardır balıkçı tekneleri ile taşındıkları bilgisi bölgede yaşayan vatandaşlarca yaygın olarak bilinmekte iken bugüne kadar kolluğun ve öbür yetkili makamların bu trafikten haberdar olmaması dikkat caziptir.”
‘ASKERLER KAÇAKÇILARLA HATA MÜNASEBETINE GİRDİ’
“Komisyon üyelerimizden kimilerinin takip ettiği bir kısım ceza belgelerinden alınan somut delillerden hudut çizgisinde vazife yapan birtakım asker görevlilerin yozlaştığı, göçmen kaçakçısı cürüm şebekeleriyle çıkar bağına girdikleri ve bu şahısların faaliyetlerini rüşvet karşılığında kolaylaştırıldığı bilgisi edinilmiştir.”
“Van kent merkezinden başka vilayetlere olan ilişkiyi sağlayan karayolları üzerinde 24 saat aslına dayalı süreklilik arz edecek biçimde kollukça kurulan arama/kontrol noktaları, sığınmacı/göçmenlerin ömürlerini riske ederek ölümcül rotalara yönelmelerine neden olmaktadır.”
“Gerek sığınmacı/göçmen anlatımları gerekse Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (BMMYK) alandan 18 çekildiği tarih itibariyle meydana gelen toplu trajik sığınmacı/göçmen vefatlarında memleketler arası kurumların belirtilen tavırlarının da tesirli olduğunu söyleyebiliriz. Meydana gelen bu toplu mevt hadiselerine ait BMMYK ve Memleketler arası Göç Örgütü (IOM)’nün derin sessizliği ise dikkat caziptir.”
‘SIĞINMA TALEPLERİ ALINMIYOR’
“Van ili özelinde sığınma sisteminin bütünüyle sistemsiz göç ile uğraşa evrildiği dolaysıyla iltica prosedürlerine erişemeden sonda yahut denetim noktalarında yakalanan bireylerin sığınma taleplerinin sistematik olarak alınmadığı, görmezden gelindiği ve 6458 sayılı yasanın ön gördüğü hızlandırılmış yolla sığınma taleplerinin kıymetlendirilmesi müessesinin işletilmediği gözlemlenmektedir.”
NE OLMUŞTU?
Gevaş ilçesi Altınsaç Mahallesi’nde 27 Haziran’da tekneleriyle Van Gölü’ne açılan Sedat ve Uygar Akbaş’tan uzun mühlet haber alınamaması üzerine mahalle muhtarı güvenlik güçlerine kayıp ihbarında bulunmuştu.
Bunun üzerine gece görüşlü termal kameralı helikopter, İHA ve botlarla göl ile etrafında yürütülen arama çalışmalarında tekne Çarpanak Adası açıklarında 106,5 metre derinlikte bulunmuştu. Soruşturma kapsamında ortalarında tekneden yüzerek kurtulan Uygar Akbaş’ın da bulunduğu 5 kişi tutuklanmıştı.
Cumhuriyet
