Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, TCDD ile TÜBİTAK-Türkiye Sanayi Sevk ve Yönetim Enstitüsü “Demiryolu KİT’leri Kurumsal Dönüşüm Projesi” ismiyle bir çalışma hazırladı.
Bu çalışmada Avrupa başta olmak üzere dünyadan örnekler verilirken Türkiye’deki demiryolu KİT’lerinin hem gelir hem işçi verimliliğinin düşük olduğu ileri sürülüyor ve ziyana dikkat çekiliyor. Çalışmadaki argümana nazaran dönüşüm olmadığı sürece TCDD+Taşımacılık AŞ’nin ziyanı 2030 yılına kadar 2017’ye nazaran yaklaşık 2 kat artarak 7.7 milyar lirayı bulacak. Ayrıyeten kurum içinde anket yapıldığı belirtilerek “kurum işleyişi” konusunda TCDD Nakliyecilik, TÜDEMSAŞ için yüzde 41-50 oranında “hasta kurum, çöküntü, iflas yahut başarısızlık riski” görüşü çıktığı kaydediliyor.
Bu nedenlerle maksat yapı olarak “yüzde 100 kamu sermayeli topluluk şirketi” öngörülüyor ve “özelleştirmemek için özerk yapı” isteniyor. Tekrar çalışmada demiryolu KİT’lerdeki “personel rejimi dönüşümü”nde şu başlıklara yer veriliyor:
ÇALIŞANA TEK STATÜ
“Tüm çalışanın birebir statü ve hakları ile yeni şirketlere geçişi; yeni işçi alımında özel hukuk kararlarına tabi tek tip işçi rejimi ve bunun özendirilmesi; emeklilik teşviki, işçi nakil imkânı.” Buna nazaran yeni işe alımlar büsbütün 4857 sayılı İş Yasası çerçevesinde kontrat ile olacak. Kurumda hala 13 bin 449 kontratlı ve 986 takımlı memur, 11 bin 221 daimi ve 489 süreksiz emekçi var. Çalışmada ayrıyeten işletmelerdeki “problemler” sıralanırken “çalışanların esnek çalışma anlayışına sahip olmaması, ödüllendirme ve ceza düzeneklerinin faal olmaması” sayılıyor.
Çalışmayı pahalandıran Birleşik Nakliyecilik Çalışanları Sendikası (BTS) Genel Lideri Murat Oral, “TCDD’yi holding haline getirirseniz bu özelleştirme değil de nedir” diye sordu. TCDD’nin TTY’ye tabi şirket haline getirileceğine işaret eden Oral, “Bu biçimde Sayıştay kontrolünden de çıkarılıyor. Kamu İhale Yasası’na tabi olmayacak. Herkes personel olacak. İşçisi evvel havuza gönderecekler. İş teminatı ortadan kalkacak. Vazifede yükselme, kamu çalışanı imtihanları olmayacak. Sermaye devlete, idare iktidara ilişkin. Şirketlerde bile bu türlü olmaz” dedi.
Cumhuriyet
