Mülkünü işyeri olarak kiraya veren yurttaş, kiracının projeye muhalif olarak değişiklikler yaptığını, her türlü bakım işletme ve tamirin kiracıya ilişkin olduğunu savunarak, Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurdu. Davacı mülk sahibi, davalı ile ortalarında kira mukaveleleri bulunduğunu, kiracının işyerinde projeye alışılmamış birçok değişiklikler yaptığını, kira kontratında kiralanan mülkteki her türlü bakım, işletme, tamirat ve hasar işlerinin kiracı tarafından karşılanacağının belirtildiği halde kiracının hasarları gidermediğini öne sürdü. Mahkeme aracılığıyla ziyan ölçüsü ve tamirat mühletinin tespit edildiğini, tespit edilen hasar bedeli ile 4 aylık tamirat mühleti kira bedelinin tahsili gayesiyle takip başlatıldığını, davalının haksız yere takibe itiraz ettiğini belirterek, itirazın iptaline karar verilmesini talep etti.
Mahkemede söz veren davalı kiracı ise kiralanan taşınmazın teknik üniversite öğretim görevlilerince yapılan inceleme sonucunda binaya güçlendirme yapılması yahut tekrar inşa edilmesi gerektiği istikametinde rapor alındığını lisana getirdi. Binada davacının bilgisi dışında projeye ters imalatlar yahut yıkımların yapılmadığını, gerekli bakım ve tadilatların yapıldığını, dava konusu binanın sarsıntı riski hasebiyle mecburî olarak boşaltıldığını ve binanın yıkılarak yine yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini diledi.
Mahkeme, davanın kabulüne, davalının icra evrakına yapmış olduğu itirazının iptaline, takibin devamına, alacak yargılamayı gerektirdiğinden davacı faydasına icra inkar tazminatı takdirine yer olmadığına karar verdi. Kararı hem kiracı hem de mülk sahibi temyiz etti. Yargıtay 6. Hukuk Dairesi, davalının hor kullanma tazminatına yönelik itirazını yerinde buldu. Daire; kiracının mukaveleye uygun kullanma hasebiyle oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmadığına, makûs kullanım nedeniyle oluşan ziyan ve hasardan sorumlu olduğuna hükmederek mahkeme kararını bozdu. Tekrar yapılan yargılamada mahkeme davanın kısmen kabulüne hükmetti. Davalı kararı temyiz edince bu defa devreye Yargıtay 3. Hukuk Dairesi girdi.
Yargıtay kararında, 14 yıl boyunca mülkte olağan kullanımdan ötürü bozulmalar meydana geldiği hatırlatıldı. Kararda şu sözlere yer verildi:
“Yapılan hesaplama sonucunda 14 yıllık yıpranma hissesinin da yüzde 17 oranında olacağı belirtilerek sonuca ulaşıldığı anlaşılmaktadır. Kiracı kontrata uygun olağan kullanma hasebiyle oluşan eskime ve bozulmalardan sorumlu olmayıp münhasıran berbat kullanım nedeniyle oluşan ziyan ve hasardan sorumludur. Davalının kiralananı kullandığı müddet ve kullanma hedefi gözetildiğinde olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranma ve eskimelerin olacağı kuşkusuzdur. O halde mahkemece alınacak eksper raporu ile hor kullanım nedeniyle oluşan ziyan ve hasar belirlenirken her bir kira mukavelesi ve kiralananın cinsi ve durumu farklı başka kıymetlendirilerek tekrar her bir kiralananın kullanım müddeti her bir kira kontratına nazaran farklı ayrı hesaplanarak kullanım müddeti ile orantılı olarak yıpranma hissesinin hesap edilip alacaktan düşülmesi gerekir. Mahkemece gerçek zararın belirtilen formda tespit edilerek sonucuna nazaran bir karar verilmesi gerekirken kira mukavelelerinin yıl ortalamasının alınması suretiyle yanılgılı hesaplama yapılan eksper raporuna dayalı olarak yazılı biçimde karar verilmesi yanlışsız görülmemiş bozmayı gerektirmiştir. Mahkeme kararının bozulmasına oy birliği ile karar verilmiştir.”
Cumhuriyet
