Reuters
Bilim insanlarının geliştirdiği yeni bir ‘süper enzimin’, plastik şişeleri altı kat daha süratli ayrıştırdığı görüldü. Yeni üstün enzimin geri dönüşüm emelli bir ya da iki yıl içinde kullanılabileceği belirtildi.
Guardian gazetesinin haberine nazaran, doğal yollarla ‘plastik yiyebilen’ bakteriden elde edilen muhteşem enzim şişelerin büsbütün geri dönüştürülmesini mümkün hale getiriyor.
Bilim insanları, pamukları ayrıştırabilen enzimlerle birleştirildiğinde, yeni üretilen harika enzimin farklı kumaşlardan yapılan kıyafetleri de geri dönüştürebileceğine inanıyor.
Milyonlarca tonluk kıyafet şu anda ya çöpe atılıyor, ya da yakılıyor.
Plastik kirliliği yeryüzünün tamamını etkiliyor. İnsanların tükettikleri eserlerde, aldıkları nefeslerde bile mikroplastikler görülüyor.
Araştırmacılar, üstün enzimin birinci versiyonunu 2018’de geliştirdi. Bu enzim, birkaç gün içinde plastiği parçalayabildi. Ancak üstün enzimin son halinin, plastikleri altı kat daha süratli ayrıştırdığı görüldü.
‘BİR YA DA İKİ YIL İÇİNDE KULLANILABİLİR’
İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesi Profesörü John McGeehan, Guardian gazetesine açıklamasında “Enzimleri birleştirdiğimizde, hiç beklemediğimiz formda aktivasyonunda fevkalâde bir artış gördük” dedi ve bu keşfin tabiatın nasıl işlediğini anlamaya yardımcı olduğunu ve daha süratli enzimler üretilmesini kolaylaştırdığını söyledi.
Fransız şirket Carbios, enzimin farklı bir versiyonunu Nisan ayında duyurdu. Plastik şişeleri 10 saat içinde %90 oranında ayrıştıran bu enzim bir yaprak yığının ortasında bulundu. Lakin ayrıştırmak için 70C derecelik bir ısıya gereksinim var.
McGeehan, yeni üretilen üstün enzimin ise oda sıcaklığında harekete geçebildiğini tabir etti. Farklı usullerin birleştirilmesiyle ticari kullanıma da açılabileceğini belirten McGeehan, “Bunları birleştirip daha iyi daha süratli enzimler geliştirebilirsek ve Carbios üzere şirketlere sunabilirsek, ortak çalışarak bir ya da iki yıl içinde kullanıma açabiliriz” dedi.
2018 yılında üretilen enzime PETase ismi verildi. Bu enzim, plastik şişelerdeki sert, kristal yüzeyleri maksat alabiliyor. Bilim insanlarının kazara keşfettikleri yeni mutan versiyonu ise %20 oranında daha süratli faaliyete geçiyor.
Yapılan araştırmada, Japonya’da keşfedilen ikinci bir enzimin de iki kat daha süratli aktive olduğunu ve birinci enzimden sonra kalan kimyasalları ayrıştırabildiği anlaşıldı.
Portsmouth Üniversitesi ve dört Amerikan enstitüsünün araştırması Proceedings of The National Academy of Sciences isimli bilim mecmuasında yayımlandı.
Araştırma takımı artık, enzimlerin ne çeşit değişikliklerle daha süratli aktive olabileceğini inceliyor. McGeehan, “Çok bir potansiyel var. Laboratuvarda birbirlerine yapışan yüzlerce enzim var” dedi.
Araştırmacılara nazaran mevcut enzimlerle yeni üretilen enzimlerin birleşimiyle farklı gereçlere sahip eserlerin büsbütün geri dönüşümü sağlanabilecek.
McGeehan, geri dönüşümü en güç olan hususların ‘polyester ve pamuk üzere karışık kumaşlar’ olduğunu söylüyor.
Çevreciler, plastik kullanımını azaltmanın tahlilin en temel ayağı olduğunu tabir ediyor.
Cumhuriyet
