İngiltere Başbakanı Boris Johnson, dün yaptığı açıklamada, son periyotta ülkede yaşanan hadise artışlarının, koronavirüsün mutasyon sonucu oluşmuş yeni bir tipinden kaynaklandığını belirtti. Johnson, bu yeni cinsin eskisine oranla yüzde 70 daha bulaşıcı olabileceğini öne sürdü.
Onun akabinde basına konuşan Sıhhat Bakanı Matt Hancock ise mutasyona uğramış yeni koronavirüs çeşidinin denetimden çıktığını belirterek, “Vaka sayısında patlama yaşandı ve aşılar tamamlanmadan bu yeni durumu denetim altına almak epey sıkıntı gözüküyor” dedi.
Bütün bu açıklamalar sonrası çabucak herkesin aklında tek bir soru belirdi; aşılar, mutasyona uğrayan bu yeni koronavirüs çeşidine karşı tesirli olacak mı?
Cumhuriyet okurları için uzman görüşlerini derledik…
“AŞILAR, VİRÜSÜN BİRÇOK VARYANTI İLE TEST EDİLDİ”
Guardian’a nazaran bilim insanları, öncelikle yeni mutasyonun antikor reaksiyonlarını ve Covid-19 aşıları ile çapraz tepkilerini test edecek. Buna ek olarak sıhhat yetkilileri, yeni mutasyonun yayılımını araştırmak ve yaygınlığına ait bölgesel haritalar oluşturmak için ülke genelindeki olumlu hadiselerden örnekleri sınıflandıracak ve bu faaliyet en az iki hafta sürecek.
Guardian’a konuşan, Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı genel müdür yardımcısı ve Cambridge’deki Avrupa Biyoinformatik Enstitüsü’nün yöneticisi Ewan Birney‘e nazaran, “Yeni varyantın hastalık şiddeti üzerinde büyük bir tesiri olacak olsaydı, bu şimdiye dek fark edilirdi… Aşılar, virüsün birçok varyantı ile test edilir ve bu sebeple işe yarayacaklarını düşünmek için birçok neden var, lakin yeniden de yeni mutasyonun dikkatli bir formda mercek altına alınması gerekiyor.”
Öte yandan, birçok koronavirüs aşısının, virüsün insan hücrelerine tutunmak için kullandığı Başak Proteinini hedeflediğinin altını çizen Daily Telegraph bilim editörü Sarah Knapton‘a nazaran ise “Aşılar, bedeni, kelam konusu proteini tespit edebilmesi için hazırlar, fakat başak proteini mutasyona uğrarsa, beden artık virüsü tanıyamaz hale gelir. Bu durumda aşılar da etkisiz hale gelebilir.”
“NE BİR FELAKET NE DE BİR ÇÖKÜŞ”
Birtakım mutasyonların, virüsün, hücrelerin kilidini açmak için kullandığı anahtarda meydana geldiğini belirten ve bu durumu, her yıl grip salgınlarında gözlemlediklerinin altını çizen, [İngiltere] Acil Durumlar için Bilimsel İstişare Kümesi’nden (SAGE) bir sıhhat yetkilisi ise BBC’ye demecinde, “Bu nedenle, grip aşısının yıldan yıla değişmesi gerekiyor” diyor. İngiliz sıhhat yetkilisi kelamlarına şöyle devam ediyor, “[Buna rağmen] Aşının hala makul derecede tesirli olmasını bekliyorum, çünkü şu an yüzde 95 tesirli. [Mutasyondan dolayı] birkaç puan düşürsek bile, yeniden de gereğince iyi…”
Konuşmasının devamında aşıları, bağışıklık sistemine gönderilen e-postalara benzeten yetkiliye nazaran, “Kilidin değiştiğini görüyorsak, bu e-postayı düzenlememiz, bir yahut iki kelimeyi değiştirmemiz gerekiyor… Daha ehil ve daha iyi hedeflenmiş olacak olan yeni aşı, altı ila sekiz hafta içinde hazır olacak…”
İngiliz yetkiliye nazaran, “Bu ne bir felaket ne de tüm planlar da bir çöküşe işaret ediyor; bu apaçık beklenen ve bilim insanlarının anlamaya başladığı bir şey; tıp dünyası yeni duruma süratle adapte olacak.”
“AŞININ AKTİFLİĞİNİ AZALTTIĞINA DAİR BİR GÖSTERGE YOK”
“Virüste her vakit yeni mutasyonlar olur ve bunların birden fazla önemsizdir” diyen, İsrail Pandemi İdare Takımının bir üyesi ve klinik mikrobiyoloji uzmanı Prof. Jacob Moran-Gilad ise Jerusalem Post’a demecinde, “Yeni mutasyonunla birlikte, bir sabah uyandığımızda aşının birdenbire işe yaramaz hale geleceğini düşünmemiz için hiçbir neden yok. Bu yeni mutasyonun şu anda aşının aktifliğine rastgele bir formda ziyan verdiğine dair bir gösterge de yok. Aşının aktifliğini potansiyel olarak etkileyebilecek bir mutasyon olsa bile, dramatik bir tesiri olmayacak” diyor.
Science Mag’e konuşan, Scripps Research’ten bulaşıcı hastalıklar araştırmacısı Kristian Andersen‘e nazaran ise aşıların piyasaya sürülmesiyle birlikte virüs üzerindeki baskı değişecek, yani virüsün gelişmesine yardımcı olan varyantların seçilmesi ve teşhis edilmesi kolaylaşacak. Andersen’a nazaran, “yeni mutasyon halinde isimlendirilen B.1.1.7’nin ortaya çıkmasını sağlayan şey muhtemelen dünyanın öteki bölgelerinde de devam ediyor. Onu nitekim tespit edip akabinde takip edebilecek miyiz? Bu bizler için en kritik sorulardan biri…”
Cumhuriyet
