Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatı ile faizlerin indirileceğine dair telaşlar dolar/TL’de 8,50 düzeyinin üst yanlışsız kırılmasına neden oldu. CHP İktisat Masası TV’de Ekonomist Cihan İhtilal Zelyut, CHP Genel Sekreteri Selin Sayek Böke’ye enflasyon ve kurun nereye gideceğini sordu.
Böke, ‘Saray rejimi devam ettiği sürece, şahsım sistemi devam ettiği sürece, bu iktidar iktidarda kaldığı sürece bu kriz hali ve hayat pahalılığı devam edecek’ diyerek kelamlarına başladı. Üreticilerin maliyet yüklerinin arttığını, yüzde 45’e dayanmış maliyetin şimdi tüketici fiyatlarına yansıtılmadığını söyleyerek, bunun sonunda ya firmaların iflas etmesi ya da vatandaşın fiyat artışlarının altında ezilmesinin doğal olacağının altını çizdi.
Böke, Merkez Bankası Başkanı’nın geçen haftaki açıklamalarını da işaret ederek, Başkan’ın halka fiyatlama davranışlarını bozduğu için (özel dalın artırım yapması) kızdığını, halbuki halkın enflasyona ait beklenti oluşturması için itimat duyacağı bir kurumsal yapının olması gerektiğini belirtti. Fakat MB siyasetlerinin siyasetin gölgesinde kalması nedeniyle inancın oluşmadığını bunun da tek adam rejimine bağlı olduğunu belirtti.
Böke, Türkiye’deki enflasyonun bir nedenin de kur geçişkenliği olduğunu, üretmek için dış girdiye bağlı olduğumuzu, kur arttıkça maliyetlerin arttığını ayrıyeten yüksek döviz borçlarının da Lira’daki paha kayıpları ile üreticiler üzerinde yük oluşturduğunu söyledi.
‘Döviz kurunu bugün Erdoğan’ın bir cümlesi 15 kuruş oynattı. Bilimsel bilgilerle, elimizde olan bütün dünyanın bildiği kuramsal çerçeve ile yıllardır arbede ediyor. Faiz ve enflasyon ortasındaki bağda bilim dışı bir çerçeveyi dayattıkça, geçmiş devirdeki maliyetler bilindikçe, MB’ye itimat ortadan kalkıyor, ekonomik işleyişe nazaran döviz kurunun belirleneceğine dair bir öngörü ortadan kalkıyor, bunlar ortadan kalktığı için de döviz kurunda oynaklık artıyor, oynaklıkla bir arada Lira’da kıymet kayıpları devam ediyor.’ diyen Böke, Erdoğan sinyal verdim diyor, bu sinyali TUİK’e mi, MB’ye mi verdi? Şayet sinyali bu kurumlar alacaksa bu durum başlı başına rejimin neden kriz yarattığını ortaya koyuyor dedi.
Böke birebir vakitte kur artışından kimlerin çıkarlı çıktığına da değinerek şu tabirleri kullandı: ‘Ne vakit ki, Cumhurbaşkanı faiz enflasyon bağlantısına dair bir açıklama yaptıysa geçtiğimiz yıllarda, her seferinde TL paha kaybetti. O vakit şu soruyu sormakla yükümlüyüz: Her seferinde bu açıklamadan sonra TL’nin bedel kaybedeceğini bilerek bu açıklama yapılıyorsa, TL bedel kaybettiğinde, dolar/TL yükseldiğinde kim kazanıyorsa onlara sinyal vermiş demektir. Kim kazandı? Bu bir cümlelik açıklama ile 15 kuruş oynadığı vakit kim çıkar sağladıysa sinyali onlara göndermiş demektir.’
Böke ayrıyeten Türkiye’nin kaybedilen 128 milyar dolarının makûs günler için bir sigorta olduğunu fakat artık o sigortanın olmadığını, hatta rezervin eksi 55 milyar dolar olduğunu söyleyerek şu açıklamayı yaptı: ‘Öngöremediğimiz, beklemediğimiz bir kriz olduğunda yahut iktisadın gerekliliği ışığında MB’nin şeffaf bir formda müdahale etmesi gerektiğinde bunun için elinde cephanesi yok’
Risklerin toplumda arttığını, durumun krizden buhrana, buhranın ise toplumsal bir buhrana dönüştüğünü vurgulayan Böke, ABD Merkez Bankası’nın siyasetlerinin da dış borca bağlı Türkiye’yi etkilediğini söyleyerek ‘Düne nazaran bugün daha kırılganız’ dedi.
Böke, “Bu iktidar kaldığı sürece, tek adam rejimin anti demokratik, hukuksuz, kuralsız, hesap verilebilirliğin olmadığı, şeffaflığın olmadığı, rantın üretime tercih edildiği nizam devam ettikçe maalesef bu inanç erozyonu devam edecek, bu durum analizi reçeteyi de bize söylüyor, CHP’nin İkinci Yüzyıl Beyannamesi ile ortaya koyduğu program bu meseleleri ortadan kaldıracaktır’ diyerek kelamlarını bitirdi.
Cumhuriyet
