“Hayvanları Müdafaa Kanunu ile Türk Ceza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” üzerindeki görüşmeler; TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda başladı. Teklifteki, “hayvanlarla cinsel ilgide bulunma” ibaresi tartışma yarattı. CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, “Bunlar zihinsel değişikliğin olmadığını ortaya koyuyor” derken, CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, “Ne demek cinsel alaka? Hayvanların isteği mı var? ‘Tecavüz’ denilmesi gerekir” dedi.
AKP tarafından hazırlanan ve TBMM Başkanlığı’na 117 milletvekillinin imzasıyla sunulan “Hayvanları Muhafaza Kanunu ile Türk Ceza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” görüşmeleri, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda başladı.
Kurul Lideri AKP Kars Milletvekili Yunus Kılıç; Hayvanların Haklarının Korunması ile Hayvanlara Eziyet ve Makus Muamelenin Önlenmesi için Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Gayesiyle Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu’nun 2019 yılında hazırlanan ve Genel Kurul’da kabul edilen raporunu anımsattı.
Kılıç, “Bu rapordan yararlanıldı. Toplumsal duyarlılıklarının tamamını karşılayacak mı? Bizce büyük kısmının karşılayacak. Sivil toplum kuruluşlarının ve toplumun genel kanaatini yansıtacak bir kanun teklifi ile karşınızda olacağız. 2013-2014’te Etraf Komisyonu’nda görüşülmüş olmasına karşın yoğunluk nedeniyle kadük kalmış ancak bugün görüşmelerine başlayacağımız bu kanunun beklentileri karşılamasını umuyorum” dedi ve görüşmeleri başlattı.
Teklif sahibi AKP Tekirdağ Milletvekili Mustafa Yel, teklif hakkında yaptığı bilgilendirme yaptı. Türkiye Belediyeler Birliği Lideri (TBB) ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Lideri Fatma Şahin, TBB olarak teklife dayanak verdiklerini söyledi.
SARIBAL: ZİHİNSEL DEĞİŞİKLİK YOK
CHP Kümesi ismine kelam alan Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, şöyle konuştu:
“Geç kalmış olduğunu hepimiz biliyoruz. Problem bitmiyor. İştirakçi olmaması, sivil toplum örgütlerinin kanun yapma içinde tesirlerinin olmaması, öbür siyasi partilerin tesirlerinin olmaması, hafta sonu bize iletilmesi ve çalışma imkanı olmadan bu komiteye gelmemizin önemli meşakkat olduğunu paylaşmak isterim. ‘Bu canlıların mal olmasını kanundan çıkardık’ ancak ismine bakıyoruz ‘Hayvan Haklarının Korunması Kanunu.’ Siz hayvan haklarının korunması dediğiniz andan itibaren onları mal olmaktan çıkaramıyoruz. Alım satımını engelleyemiyoruz. Bu kanunun ismi ne olmalı? ‘Hayvan Hakları Kanunu olmalı.’ Ceza sıkıntısı. Bir hayvanın kuşağını yok eden bir fiilde bulunmuşsanız ona 6 ay üzere mahpus cezası öngörüyorsunuz fakat hayvana önemli dehşet uygularsanız ceza yok. Bu kanunda ‘hayvanlarla cinsel bağa girme.’ Bu ne demek? ‘Cinsel istismar’ demeliyiz. Bunlar zihinsel değişikliğin olmadığını ortaya koyuyor. Değiştirilmesi gereken kıymetli noktalar. Her şey mahpus, para cezası… Bunlar bir sonuç. Bu işi buralara getirenlere bakalım. Sokak hayvanlarının en büyük sorunu kısırlaştırma. Kesinlikle ismini koymak lazım. Tarım ilçe müdürlükleri var, hayvansal alanları var. Buralara veteriner koyarak bir kısırlaştırma merkezi, yani anında ulaşılabilecek bir alana gereksinim var. Kesinlikle okullara hayvan hakları dersini koymak lazım.”
KARACA: HATA İŞLEYEN KİŞİ ELİNİ KOLUNU SALLAYARAK GEZER
CHP Genel Lider Yardımcısı, Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, beş partinin imza attığı araştırma komitesi raporuyla kanun teklifi ortasındaki farklılıklara dikkat çekti. Karaca, şunları söyledi:
“Bu kanun teklifi, kurul raporumuzun birçok düzenlemesini içermiyor. Kanun ismi ‘Hayvan Hakları Kanunu’ olarak değiştirilmelidir. Hayvanlara karşı şiddet, taciz, tecavüz kabahatlerinin para cezasına çevrilmeyecek mahpus cezası olacağı söylenmişti. Bu yok. ‘Hayvanlar mal değil can olacak’ diye kamuoyuna duyurmuştunuz. ‘Cinsel ilişki…’ Hayvanların mal olarak gördüğü kanun da bu türlü. ‘Mal değil can olacak’ dediysek ne demek cinsel münasebet? Hayvanların isteği mı var? ‘Tecavüz’ denilmesi gerekir. Bu kanun teklifin zihniyet değişikliği öngörmediği açıktır. Cezai yaptırımlar 6 ay. Mahkeme kararı verir, iyi hal indirimden 5 aya düşer, o da paraya çevrilir. Bir canlıya işlememesi gereken her türlü hatası işleyen kişi, elini kolunu sallaya sallaya gezer. Şayet hayvanın kuşağı tükenmiyorsa bir hayvanı öldürmek yasal mu olacak? Yunus parkları için 25 bin lira idari para cezası. O işletmeciler, yeni yunus kazanmak 25 bin lirayı umursar mı? Caydırıcı olması lazım.”
TURAN: HATASI İŞLEYENLERİN CEZA YATMAYACAĞI AÇIK
HDP Kümesi ismine Mersin Milletvekili Rıdvan Turan ise şunları söyledi:
“Bir tarafta hayvan jenerasyonunu tüketenlere yatarı olan ceza hükmedilmiş. Sanki soyu tükenmekte olan hayvanların avlanmasına cevaz veren Merkez Av Kurulu bunun neresinde? Avcılık katilliktir. ‘Hayvanlar mal değildir’ demişsiniz; ‘pet shop’lar hayvan bulundurmayacak, katalogdan hayvan seçilecek, üretme çiftliklerinden hayvan getirilerek mal üzere satılacak. Yatarı olmayan kanun teklifi… Her şey hududa getirilmiş, bu kabahati işleyenlerin ceza yatmayacağı açık formda görülüyor.”
‘YASAKLI’ KÖPEKLER TARTIŞILDI
Komitede sık sık hayvan hakları savunucuları ile Lider Kılıç ortasında tartışma yaşandı. Kelam isteyen sivil toplum kuruluşu temsilcileri, Lider Kılıç’ın milletvekillerini öncelemesine reaksiyon gösterdi.
Bir öteki tartışma da Pitbull Terrier, Japanese Tosa, Dogo Argentino ve Fila Brasilerio cinsi köpeklerine yönelik sahiplenme, barındırma ve besleme yasağı üzerine oldu. Hayvan hakları savunucuları, barınaklarda yasaklı kapsamına giren 4 bin köpek olduğunu söyledi ve “Onlar can değil mi? Hiçbir kural altında sahiplenme yolu açılmıyor” yansısı gösterdi.
MHP’Lİ HABERAL’DAN DAYANAK
MHP Ankara Milletvekili Erkan Haberal da “Konuşmamakta kararlıydım, dayanamadım. ‘Tehlikeli ırk’ neye nazaran? Burada bizim birinci yapmamız gereken şey, ‘tehlikeli ırk’ kavramını kaldırmamız lazım” dedi.
Cumhuriyet
