Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’ne ait Cumhuriyet’in gündeme getirdiği şiddet, berbat muamele, hak ihlalleri ve sıhhate ulaşamama üzere savların akabinde İzmir Barosu yazılı bir açıklama yapyımladı.
İzmir Barosu’ndan yapılan açıklamada, “Son günlerde İzmir Geri Gönderme Merkezi’nde azap olayları yaşandığı argümanı kamuoyunun gündemindedir. Baro Başkanlığımıza iletilen; beş kişinin İzmir Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nde azap gördüğüne dair ihbar sonrasında Başkanlığımız tarafından acilen avukat görevlendirmesi yapılmış, Göç ve İltica Kurulu üyesi meslektaşlarımız bayramın birinci ve ikinci günleri yabancı şahıslarla görüşerek azap argümanlarını yerinde incelemişlerdir.” denildi. Açıklamada şunlar kaydedildi:
‘YABANCILARA AYRIMCILIK, ŞİDDET VE HAKARET’
Yapılan görüşmelerde; yabancıların arefe gecesi okumak için bir adet Kuran istedikleri ve havalandırmaya çıkma talebinde bulundukları lakin bu taleplerin idarece hukuka muhalif bir biçimde reddedilmesi sonrası kelamlı tartışma yaşandığı; yabancılara ayrımcı hakaretler edildiği, şiddet kullanıldığı, kaba dayak atıldığı, bir yabancının başında cop kırıldığı, sırtlarında ve bedenlerinin çeşitli yerlerinde darp izlerinin olduğu, yabancılardan birinin kalp hastası olduğu, tedavilerinin yapılmak istenmediği, olay sonrasında mağdurlardan birinin götürüldüğü sıhhat kuruluşunda merdivenden düştüm demesinin kendisinden talep edildiği tarafındaki argümanlar, bahse mevzu yabancı bireylerce lisana getirilmiştir.
Göç ve İltica Kurulu üyesi meslektaşlarımızın ağır eforu sonucu yabancıların bu argümanları savcılığa iletilmiş, olayla ilgili soruşturma başlatılmış, yabancı bireylerle ilgili yeni isimli raporlar düzenlenmesi sağlanmıştır.
Olayın akabinde yaşanan süreçte azap hatası nedeniyle savcılık talimatı ile isimli rapor almak üzere hastaneye götürülen mağdurlara burada da kelepçe takıldığı ve rapor için saatlerce kelepçeli olarak bekletildikleri görülmüştür.
‘ULUSLARARASI KURUMLARIN SORUMLULUĞU ORTADA’
Kelam konusu kelepçe hadisesi, genel fotoğrafın kapalı tutulma yeri dışına sızan küçük bir yansımasıdır. Geri Gönderme Merkezi’nde kalan şahıslar hatalı olmadıkları üzere, tutuklu ya da hükümlü şahıslar de değildirler. Bu bireylerin hele ki azap üzere çok önemli bir argümanın muhataplarıyken ruhsal durumları ve temel hakları göz arkası edilerek kelepçelenmeleri, yönetimin yabancılara yaklaşım stilinin tüm kamuoyunun gözü önünde ete kemiğe bürünmüş hali olup asla kabul edilebilir bir uygulama değildir.
18 Mart 2021 tarihinde İzmir’e gelen Avrupa Kurulu Genel Sekreteri Göç ve Mültecilerden Sorumlu Özel Temsilcisi Drahoslav Stafenek ve beraberindeki heyetin İzmir Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’ni ziyaretinin üzerinden şimdi bir ay bile geçmemişken ortaya atılan azap tezleri, başta Avrupa Kurulu ve Avrupa Birliği olmak üzere Türkiye’nin mülteci siyasetinde aktif rol oynayan memleketler arası kurumların sorumluluğunu da açık bir halde ortaya koymaktadır.
Avrupa Kurulu Özel Temsilcisi, yaptığı incelemenin sonuçlarını derhal kamuoyu ile paylaşmalı, İzmir Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nde tespit ettiği şartlara dair yönetime yönelttiği talepleri ayrıntılı biçimde açıklamalıdır. Aksi durumda, kurumda yaşanan her türlü hak ihlalinden kendisinin ve temsil ettiği Avrupa Kurulu’nun de sorumluluğu doğacaktır.
BAROLARIN KONTROLÜNE AÇILSIN
Bu bağlamda kıymetle altını çizmek isteriz ki, yıllardır süren ısrarlı taleplerimize karşın Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nin İzmir Barosu’nun kontrolüne açılmaması; kelam konusu argümanlara yer hazırlayan temel sebep pozisyonundadır.
Anlaşılan o ki, avukatların üstünü aramak isteyen, avukatları beraberlerinde bir güvenlik vazifelisi olmadan , telefonlarına el koymadan kuruma sokmayan Geri Gönderme Merkezi yönetimi ; Avrupa Kurulu Özel Temsilcisinin elini kolunu sallayarak kuruma girmesinde hiçbir beis görmemektedir.
Türkiye bir müstemleke ülkesi değildir. Türkiye’yi büyük bir mülteci cezaevine çeviren milletlerarası zihniyete verilen yetki ve gösterilen anlayışın, Avrupa Kurulu’ndan 41 yıl evvel 1908 yılında kurulmuş olan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin en esaslı hukuk kurumlarından biri olan İzmir Barosu’na da gösterilmiyor olmasını asla kabul etmiyoruz.
Bu sebeplerle açıklamak isteriz ki, hak ihlallerinin engellenmesi ve geri gönderme merkezlerinin istenen seviyeye ulaştırılması için başta İzmir Harmandalı Geri Gönderme Merkezi olmak üzere, ülke çapındaki tüm geri gönderme merkezleri baroların ön habersiz, şartsız ve sivil kontrolüne açılmak zorundadır.
Yönetim, İzmir Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nde yaşananlara dair bahse husus tezleri büyük bir ciddiyetle incelemeli, tüm kanıtlar titizlikle toplanmalı ve korunmalı, ilgili kamu vazifelileri, soruşturmanın güvenliği ve yabancıların haklarının korunması için derhal açığa alınmalıdır.
Ulusal ve milletlerarası hukuk tarafından korunan en temel insan haklarından biri olan iltica hakkı ve geri gönderme yasağının çağdaş bir hukuk devletine yaraşır formda uygulanması için gayret etmeye ve hak ihlallerinin önlenmesi, faillerin cezalandırılması için üstümüze düşen misyonu yerine getirmeye kararlılıkla devam edeceğiz.
Cumhuriyet